Christelijke wereldbeschouwing - pagina 43

43 en levende, anorganische en organische, onbezielde en bezielde^ en bewuste, stoffelijke en geestelijke schepselen,

onbewuste

onderling in aard verschillend, toch alle opgenomen zijn

die

de eenheid van het geheel.

in

Deze organische beschouwing heeft mechanische

van

blik.

dit voor, dat zij

ruimer

is

De mechanische beschouwing

de gansche wereld voor zich op- Maar

boven de

al terstond

van hart en breeder is

exclusief,

zij

eischt

de organische beschou-

wing erkent ook het goed recht der mechanische

verklaring,,

op haar terrein en binnen de door de natuur zelve haar gestelde grenzen. eisch,

komt

Zij

alleen op tegen den aprioristischen

leven, bewustzijn, vrijheid, doel zich mechanisch

dat

moeten laten verklaren, omdat elke andere verklaring omvetenschappelijk zou

zoeker

zijn.

Want

als

een wetenschappelijk onder-

mechanische verklaring van het leven onmogelijk

de

acht en dan tot de hypothese der levenskracht de toevlucht

neemt,

is

hij

—

—

hypothese

afgedacht van de materieele juistheid zijner

formeel daartoe evenzeer gerechtigd, als wanneer

een ander uit de verschijnselen, die

dynamiden, tot krachten

of

of

hij

wetten

waarneemt,

besluit.

Met

tot

atomen

dualistisch

supranaturalisme heeft dit niets van doen. Ziel en leven, bewustzijn

en

schijnselen

geest en gedachte zijn evengoed ver-

vrijheid, in

de door ons waargenomen natuur als stof en

kracht en hebben dus op verklaring recht

De

organische beschouwing erkent dus en gaat nit van de

verscheidenheid die

i).

der

zien laat. Zij

maar neemt haar,

schepselen,

komt

niet

gehjk de natuur zelve ons

met eene theorie

tot

de natuur,

gelijk zij zich geeft. Zij beperkt het begripi

der natuur niet, en laat hare grenzen niet met hetphysische 1)

Ed. von Hartmann, Mechanismus und Vitalismus in der modernen f. syst. Philos. 1903 bl. 345. ld. Philos. des Unbew. III bl. VI.

Biologie, Archiv

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen