Christelijke wereldbeschouwing - pagina 41

41 sche verklaring onvoldoende

vervangen er

en door eene teleologische moet

aangevuld worden. Zoo erkent Keinke wel, dat

of

levende natuur naast causale ook finale oorzaken

de

in

is

werken, maar voor de anorganische natuur neemt tend „Kausalwirkungen" aan dat eene

hij uitslui-

elders geeft hij den indruk,

alleen voor de verklaring van ,, kosmische_Vernurift"

wezens moet aangenomen worden, en aan de

organische

de

En

i).

onveranderlijke natuurwettan gebonden en door haar beperkt is;

maar

schijnt geen schepper aller dingen te zijn,

zij

een

„Weltuhrmacher",

das

Dasein

Organismen"

der

principe

teleologische

een nog kleiner werkkring

in de

eerst

van doel gesproken worden,

wereld onbewijsbaar

in

is,

kan

als er

er volgens

Maar deze opvatting

is

Wijl

L. Stein

een organisch wezen

de wereld optreedt; er

cendente, maar alleen immanente

toe.

en het heerschen eener

onmogelijk

bewustzijn

zonder

rede

alleen

Bezug auf

in

Anderen kennen aan het

2).

doel

met bewustzijn

Ursache

oberste

„die

is

teleologie

dus geen tran-

^).

zoo dualistisch, dat

zij

niemand

op den duur bevredigen kan. Natuur en geschiedenis kunnen op

niet

wijze

die

gescheiden

naast

en vijandig tegenover

elkander staan. Uit logisch oogpunt beschouwd, zou de mechanische wereldbeschouwing dan nog de voorkeur verdienen, zulk een scheur in de wereld en zulk een breuk

omdat

zij

in ons

denken vermijdt.

Maar de

theorie,

dat de wereld als eene machine begrij-

pelijk zou zijn, is niets

weten

het

in

dan een armzalig vooroordeel. Reeds

physica en chemie, dat slechts op een betrek-

kelijk klein deel der werkelijkheid betrekking heeft,

1)

Eeinke, Die

2)

i.

Welt

als

That

259.

b. bl. 297 v.

3) Stein,

An

der

Wende

des Jahrhunderts

bl. 17 v.

is

stuk-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen