Modernisme en Orthodoxie - pagina 10
Rede gehouden bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit
•J
§
die gewaarwordingen aan een bepaald aantal trillingen in de seconde gebonden; daarboven en daarbeneden zijn zij tot geene waarneming meer in staat. Het spectrum strekt zich echter ver buiten de grens van het violet uit; er zijn ook ultraviolette stralen, die zich kenbaar maken door hare chemische werkingen, meer dan acht honderd trillioen trillingen in de seconde tellen, en wier golflengte minder dan één tienduizendste millimeter bedraagt. Wanneer deze trillingen nog voortdurend in snelheid en aantal toenemen en de golflengte in dezelfde mate afneemt, komen wij aan die stralen toe, welke sedert 1895 als Röntgenstralen bekend staan en die een zoo sterk penetratievermogen bezitten, dat zij ook door vaste en ondoorzichtige lichamen als hout, karton, leder enz. heengaan. De ontdekking dezer stralen leidde daarom verder tot de gedachte, dat ook de atomen nog lang niet de fijnste en laatste bestanddeelen der materie uitmaakten. Van de atomen schreed men tot de zoogenaamde electronen voort, die eene veel fijnere substantie dan de atomen zijn, in snelheid schier die van het licht evenaren, en bijv. uit het in 1898 ontdekte radium jarenlang kunnen uitstralen, zonder dat er van vermindering sprake is. Bij de verbinding der electronen tot atomen ontstaat er dan wel telkens iets nieuws, dat aan elk der samenstellende deelen vreemd is, evenals dat ook weer bij de verbinding van atomen tot moleculen het geval is; maar het vermoeden drong zich op, dat de electronen zelve onderling slechts quantitatief verschillend waren. Indien dit vermoeden wetenschappelijk bevestigd werd, zou dus de gansche materie ten slotte üit ééne oerstof, nader nog misschien uit verdichting van aether bestaan, en zou de alchymie kans hebben, eene exacte wetenschap te worden. Ja sommige natuurvorschers en wijsgeeren meenden tot de conclusie gerechtigd te zijn, dat stof slechts eene subjectieve voorstelling is, en dat er in de werkelijkheid niets dan krachten, krachtcentra, energieën zijn, of dat de gansche wereld zelfs niets dan voorstelling is. De grens van het onderzoek is echter evenmin in de wereld van het kleine, als in die van het groote, bereikt; telkens ontsluiten zich nieuwe wegen en openen zich onontgonnen velden. Het gaat der wetenschap, zooals Pierre Loti het ten vorigen jare in de
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1911
Rectorale redes | 60 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1911
Rectorale redes | 60 Pagina's