Sanhedrin èn Gabbatha : Enige noodzakelijke aanvullingen op de rechtshistorische literatuur - pagina 15

eenvoudig is zijn werkwijze: Van de vier evangeliën is Marcus de oudste; de andere evangelisten hebben Marcus als bron gebruikt en wat zij meer beschrijven is dus van dubieuze waarde. Een mededeling als van Johannes ^®) dat de Joden zeiden niet het recht te hebben iemand te doden, komt niet bij Marcus voor en behoeft dus geen vertrouwen. Marcus zelf heeft zijn verhaal op schrift gesteld aan de hand van het ooggetuigeverslag van Petrus. Voorzover, aldus Lietzmann, Marcus een beschrijving geeft van dingen, waarvan Petrus geen ooggetuige is geweest, is zijn beschrijving dus dubieus. En waar Petrus geen ooggetuige is geweest van het einde van de zitting van het Sanhedrin, immers de zaal na het kraaien van de haan verlaten had, ontbreekt elk bewijs van een vonnis van het Sanhedrin. Het is deze opvatting welke de rechtshistorische literatuur over het proces van Jezus goeddeels heeft beheerst en ook Cullmann verklaart zich in 1956 in hoofdlijnen met Lietzmann accoord ^'^). Bij dit alles doet weldadig aan de veel positiever houding welke Kisch inneemt *^), al is zijn uitgangspunt, dat wie de critiek op de bronnen heeft weerlegd, nog niet de juistheid der bronnen heeft aangetoond*®) slechts in abstracto juist. In concreto moet de historicus loitgaan van de betrouwbaarheid der overlevering naar vorm en inhoud, omdat hem anders de historie in haar geheel ontglipt. Van onverkorte waarde is wat J. Woltjer in 1886 zeide over de Ixistorische wetenschap „wier object niet is de wereld, de dingen, de feiten, de begrippen, die geweest zijn, althans niet rechtstreeks; want zoo kent alleen Hij ze, die is, en die was en zijn zal; maar het verledene zooals het voortbestaat door de symbola, de teekenen, waarin het zich heeft afgebeeld, de monumenten en werken der kunst nijverheid, doch bovenal de taal, of, wilt Ge in één woord, de overlevering in den ruimsten zin. Die overlevering is het object der historische wetenschappen; uit de symbolen, waaruit zij bestaat, vormt zich de historie hermeneutisch het beeld van het verleden; zij vormen 36) Joh. 18 : 31. ^'') Cullmann, Der Staat, blz. 28-31. 38) Vgl. noot 16.

3^) Kisch, blz. 402: „Ook aan de eis van logische redenering wordt ernstig te kort gedaan. Lietzmann houdt de mededelingen, bij Marcus 14 : 55—65, nopens de zitting voor het Joodse gerecht, voor on-historisch; de schrijver" (se. Drossaart Bentfort — V.) „bestrijdt deze opvatting en constateert nu triomfantelijk: „de historiciteit van het door Lietzmann gewraakte Schriftgedeelte staat dus . . . . vast" (p. 13). Neen, ten hoogste staat vast dat de niet-historiciteit door Lietzmann niet is bewezen, hetgeen in goede logica geenszins het zelfde is". 13

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen