DE BEWEGING DER „JONGEREN”.

I.

Er zijn stemmen, die wij niet mogen smoren, nieuwe stem'men, joïtge stemmen, waatnaar wij luisteren willen."

Dit staat in heit openingswooiid 'der rieidactie, in het eerste no|mimer van ons blad.

Uiting en leiding geven aan het relormatorisdhe streven der „jongerien", dat is het voornaamste doel, dat we ons bij' de oprichting van „De Reformatie" hebben voiorgesteld. Zonder de beweging der „jongeren" zon dit nieuwe pecs-kiadeke niet zijn gebolren, en zpjia bestaan en groei blijft ook verder van de gezonde ontwikkeling van dit gtreven aihankolijk, geïijk onze lïrant cmgefccer--'. ha.Hx bloei en vruchtbaarheid hooijdzaikelijk in het levend contact met deze belangrijke beweging blijft zoeken.

Misschien is het voor sommigen nog een vraag, of deze beweging belangtij'k is, zóó belangrijk', dat men er, hoewel de klacht aangaande pers-ove.r; -i productie al luider en rechtmatiger wordt, een aizowderlijb orgaan voor gaat scheppten.

Laat ons begiimen met op de mogelijkheiid van een dergelijke vraag te rekenen, en te trachten aan de onwetenldheijd hare verontschuldiging te 'ontnemen.

Wanneer er werkelijk' zulke niet-weters (die e^ven gevaarlijk zijn als bet-wieters) op ons kerkelijk erf rondloopen, is het de taak van eenvoudige naastenliefde deze broeders vriendelijk aan te houden len bescheidenlijk te vra^gen, of m'en even aaadacjhtj niag hebben voor het feit, dat er iets ga and', e is in de kerkelijke wereld.

Ja, daar is werkelijk iets gaande, daar gebeurt iets bijzonders. — zeker, in de wereld, gewisselijk in het algemeen op het terrein van den godsdienst, — miaar, geliefde mede-burger in het gedeformeerde JeruBcilem, ook in uw eigen heiligdom.

Wat er geschiedt is zóó belangrijk, dat wiji, de tijdgenooten 'ideizer beweging, het gewicht dezer diagen niet eens voldoenjde kunnen beseffen, omjdat w% kortzichtige mieinseheta, nu eenmaal niet in sjtaait zijn - een vetsohijnsieil naar gijn oorzaak en weaen genoegzaam: te beoorideelen, tenzij^ wij' de uitwerking en vruchten in ide geBahiedenis hebben aanschouwd'. En idit kan alleeki het nageslacht doen, wanneer de genoemde bewegiiag historie is geworden.

Maar intu^schen is er wel zooveel veranderldl in onz< en (kring, dat wij voorshands met de orienteering en hieoordeelingi kunnen beginnen.

Het is hoog tijd, idait we begitanen.

Het natuurlijkst begin is, dat men nota neme vah wat Idooir de pers reeds i|n verbanid met die beweging der „jongieren", zoowel polemisob-kritisch, als toelichtetajd lein otaidlörstljeunenid, iis gepublioeeridt' opdat men ©en inidrnk krijge van den omvang en de beteekenis der beweging.

Daar is leerstelijk de geruchtmakende en baanbrekende brochure van Ds. J, O. A alders: „De critiek der jo^ngerien." (Een woord tot" de Geref. Kierkien).

Vetder noem ik:

In dagen ivan oris is. Dpmerkiagen van (een leek, aangeboden' laan 'de anabtsidragers in de Getref. Kiea^ken, door J. O. Wiirtzi Cz'in.

De nieuwe ig.eest. Een tijdwoord voor onze gereformiearde jongje pienschen en hen, die met ze meeleven, door H. Broiuwer H. Mzn., v. d. m. • te Heemstede.

Een andere geest? Rede gehouden op de jaarvergadering van (de Unie S. S. R., Febr. 1918, door Dr. F. W. Grosheide.

Watmoetidekerkdoenomhaarinvloed op het volksleven te handhaven? door Ds. T. F er werd a.

Van nieuwe dingen, door Mr. P. A. Diiepenhars t.

De tegenwoordige critiek op onze preeken, door Dr. T. Hoekstra.

Onze kerkgeboiu-mlKiï, ., • door E. J. Rothuizen.

Gereformeerde beschouwing over het Schriftgezag^ door Joih. C. Brussaard

Over (de hij bel critiek, , doior Dr. H. Wl. (v. ld. Vaart) Sm, itt.. ,

Nieuwe tijd eii nieuwe taak, door Dr. J. R. Slotemaker de Bfuihe.

Indirect houden miet de beweging der „jongeren" ook verband dé geschriften die over reformatorische vr; aagstukkeïi hamdelen, als:

Onze Eeredienst, door DT. A. Kuyper (ein vele andietre werken van denzfelfden reformator).

Modernisme èn Orthodoxie, door DT H. Baviiick, (ik kies één uiL meerderen).

Is een nieuwe vert-•nj va» het Oude Testament Inoodig? door Dir. A. Noiordtzijl

De ontwikkeling van het diakonaat, door Dr. J. C. de Moor.

Het ethisch elein; en|t in de bediening, des Woords, door Dis. J. H. Landwehr.

Kerkelij'k leven, door Mr. D. R. D: Fabius.

Vrouwenstemrecht tok tem'r echt ook in de kerk? door Ds. K. J. Kapteyn.

Moderne Letterkunde, door Dr. B. Wielenga.

De lijst is natuurlijk lang niet compleet. Ik noem alleen, wat ik zelf onideir de oogen heb göhad pn mij op dit oogenblik herinner.

Alleen wil ik nog opmerkzaam maken op het teekenachtig feit, dat sinds het begin van dit' jaar in Delft verschenen is het „Gerefornieerd Ledenblad", Orgaan van en voor de Leden der Gerefornieeride Kerken in Nederland. Een groep leden van de Geref. kerk in Rotterdam) heeft zich georganiseerd om! dit blad te steunen pn het tot een nationaal orgaan jte ontwikkelen.

Van de pogingen der „jongeren", 'die met de beginselen van Ds. Netelenbos sympathiseeren, , om een landelijke onganisatie ia het leven te roepien, zulleii we voorloopig noig zwijigen, omdat het hier betreft leen 'strooming van u, it6rst liaks, die Ide ethische richting iiadert. ',

Voor ons 'doed mogen de hier aangehaalde publicaties genoegzaaai 'zijn om de erkentenis uit te lo'kken, dat het teven in de Gereformeerde Kerken op dit 'oogenblik ataat in het teeken der „jongeren."

Laat ons 'over een woord of uitdrukking iiiet vallen. Er is op den term! „jongeren" l^echtvaardige aannierking te "maken, bijaldien de mannen, die in de 'reformatorische beweging de leiding hebben genomen, slechts 'zeer ten 'Heele tot de in-leeftijdjongeren gerekend kutanen woiiden. De heer Wirtz, één vam de allerfrischte en meest hervoirmingsgpzitalde geestttiiy heeft; als: ik mij' niet verg, is, meer heit type van 'een grijisaard dan van een „haantje-piasden-ldop{ontkrDplen." Om de kritiek op den term „jongeren" te 'ontgaan, heb ik de uitdrukkiag geregeld (tusBchen 'aainjhalingsteekens .gezet, en zal dat blijven doeW, 'opdat mien weité, - dat ik niet het oog heb op het tlheoreüsdh-juislje, inaar opi het praktischr geldende. Het valk mlaakt de taal, 'niet d: e ridder van ide pen, maar de ispraajauafcende gem^eente, en, gelijk schier immler, is ook hier het spontaan gekozen woord iiiiet hinderlijk ver van de waarheid, want al is in deze actie de leiding hoofdzakelijk! bij meer gerijpte persoonlijkheden, de behoef tel aan verainidering, 'de drijfkracht tot reformatie, de sfeer en 'geestessitemming, die een dergelijlie beweging schept, is zeker van de jongeren. De lijn van de jeugd is de opwaartsche lijn. Zoo heeft God het geoïdineerd, die zijn 'kerk' verfrischt jioor den dauw der jeugd uit de baarmoeder des dageraads, en aan de ouden belooft, dart Hij' hun jeuigd vernieuwt als eens arends.

Maar laat 'ons, beste lezer, over een term niet twisten, d© zaak zelf is er te ernstig en te 'dringeddl voor. Terwijl - wij met Hollataidsohe precieusheid. over een naam staan te „boomen", groeit het nog ongenoemde wonder ons o'ver het hoofd, of spoelt fle ondefinieerbare strioom u van de voeten.

Ik wil, om' de kans van misverstand zoo gering mogelijk te mak'en, het zóó zieggen: de groote, brandende en urgente vraag van onzen tijd is de vraag van den , v oor uitgang; geworden. Men moet 'kiezen, ieder moet kiezien, 'de tijd d w i n g t tot kiezijeb. "Wat wilt ge, behouden of veranderen? "Wat zijt ge en wat wilt ge zijn: vaoruitstreviend of conservatief ?

In zeker 'opzicht pleit het bestaan van dit dilemma voor de degelijkheid, het bewijst in ieder geval den ernst van dezen tijd.

Schrijver dezes heriimert zioh nog ang'stig klaar den tijd, idait men in de gereformeerde ketk eiefij soort alutithese ophield over onderwerpten, die aan den verren omtrek van het leven lagen. De menschen maakten zicli (tot op clasotcalc vergaderingen toe) heet over de nog nimmer begrepen scholasitisdhe •nraag van het sinpra-of infra-ilapfeariisme. Nog heelter werden de hooMen bij^ dè uiterst sub'tiele en. in hoofdzaak •akadetaaische 'vTa.ag naar de al of niet bij den doop. onderstelde wedergebooirte. En het kookpunt van enthousiasmie (indien ik zulk edel woord van zoo geringe zaak mag gebruiken) welpd bereikt bij' de kwestie, of de dienaar bij deW doop het woordefce amen moiest uitspreken of niet.

Al deze - vraagstukken zijn thans door het massagraf der uitgebrande kwesties opgeslokt, en nauwelijks wordt bet opsohrift op dit graf door den haastigen pelgrim .gelezen. De belangstelling voor deze problemen ligt ook in het grai.

Dat heeft de groote hervoirm'er „Tijd" gedaan, want nog altijd is bet spTe'ekwoord' waaraditigiy dat de tijden veranderen, en wij' menschen met de tijden muteetren.

Wilt ge het sprekendst toonbeeld der verande'riing.?

Zie dan de Hjgelnda die'r jongste synode van de Gereform-eende Eerken te Leeuwarden.

Ik zeg met opzet: zie de agenda en niet 'de synode, omdat de vraag, of de synode zelve reformatorisch gewerkt heeft, door sommigen ontkennend wondt beantwoord.

De agehda der synode stomden, bij'na zonder uitzondering, in het teefcen der reformatie, ze zijn geboren uit den drang naar reformatie, gelijk flie vooral de ziel der „johigereh" heeft bewogen.

Het belatig vaai die vraag, of 'de kerk op dit oogenblik gewillig 'en machtig is de aan de orde gestelde problemen 'op; te lossen, verbleekt bij het belang der groote wéffcelijfcheïd, dat onze „tijd, " deze vragen heeft naar voren gebracht.

De kerisi heeft niet meer te kieziela aangaandte! het thema van haar delnken, , zie Weeft alleen de keitólei: voortgaan ^of verwerpien, toegeven of verslaan, misschien mag ik' zeggen: leiden of geleid wondein.

Over de 'richting, die jde kerk in haar offioieele organen zal inslaan, mlaken wij' ons niet ongerust. De gereformberde religie is in haar karakter van huis uit zóó echt en levend reformatorisch, het calvinisme is in zijn aarjd (de geschiedenis g; af overvloedig bewijte). zóó bieslist strevend naar gezonde evolutie, dat alleen opzettelijke miskenning vah dit historisch karakter de begenwooirldigzicliduidelijk afteöketoenJdie bewe; ging; dpp ^, jongiere|n" haar beteekenis en, recihtvaardigheiid! zal k'ujnjaen ontzeggfera.

Het is zeket niet onze geringste taak in dezte artikelenre'aks het geschiedkunidig recht dezer beweging in het licjht , te plaatsen.

De duidelijkste logica is soms d© logica vafi het feit.

Ik wil tracMem de beweging der „jongeren" begrijpelijk te miafcen uit haar oorspiroing; , of lierer uilt het feit, dait 'ze in z|e(beï opziöhL Itiiet oorspronkelijk is, maar slechts is de toepassing en cionsequenti© van de verajndierinig, diia naar Gods vooi'zienig! beleid allerwege, het eerst en het meest op h'et gebiödi van het algem'eene menschenleven, zidh heeft voltrokken.

Eerst dan wanneer we de beweging zooveel mogelijk historisch hebbien verklaar^d, zal de weg zijn gebaand om haar na, ar den maatstaf van Gods geopenbaaïden wil te beoordeelen.

Zie dus eerst met wijd geopende oogen dieln; veraaiderden tijd.

Het is iets heel ernstigs, waL de tijd tot ons roept, want de tijden zijn van God, en God wentelt de tijden naar de groote voleimding, waarop de ziele-aandacht van zijn volk zich spatmen moet.

Het bevel is .altijd .actuieel: „Blaast de bazuin te Si on, en roept luide op den berg mijher heili, g(heid; laat alle inwonerö dteis lands beroerd zijn; want de dag des Heeren komt, want hij is 'nabijL" (Joel 2: .l).

Mogen wij uit ons openingswoord citeeren?

Het is voor onze actie werkelijk' fondamienteel wat wij' 'zeiiden, n.l. „dat Wij door geleidelijke overgangen en catastrofale gebeurtenissen gekomen zijn in eene veelszins ainudere wereld, in een wereld, waarin uit den chaos der verscheurde menschheid de volkerenbond ontlfiemt; waarin eenerzijds radicaler dan ooit met de oude moraal wordt gebroken, en anderzijds een golf van nieuwe religie en modem bijgeloof de zielen overstroomt; waarin het proletariaat aan kerk en mlaatschappij den dag der vergelding aajikondigt; waarin genotzucht en asoe^ tisme den levenstoon veranderen; waarin op ieder gebied de emajncipatie van den arbeider, de vroiiw, het kind, zich voltrekt."

De heele wereld is in revolutie tot in haar binnenste kringen, tot in haar diepste grondslagen, tot aam haar uiterste grenzen.

En in de kerk wordt de golfslag dier revolutie gevoeld, ten deele heeft zij ook daar de gedaantjel des levens veranderd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen