„Het huis eener kunstenares”.

„Het huis eener kunstenares". - ^S^m^è-In de bekende reeks literaire-uitgaveiö.'^'van - deffl! heer Em. Querido te Amsterdam (ik meen mij d6a.; | naam „kleine-luxe-reeks" te herinneren voor deze'' serie, maar vind dien naam op de boiekjes zelf niet), verscheen ©enigen tijd geleden een interessant geschrift van P. H. Rit ter over de woning van Ina Bondier Bakker, „Het Huis e e n e; E.i5Öyi lï-

stenares". , , 4^5., .-De heer Bitter is een uitstekend stylist, dié op: | pittige en dikwijls karakteristieke wijze de dingen'' weet te zeggen. Zijn „Zeeuwsche mijmeringen" of „Het land van wind en water", geestige beschrijving en beschouwing van ons volk en ons land, geven daarvan blijk. Wellicht kennen onze lezers : ^ deze aardige boekjes, die vooral ook door hun, " uiterlijk en illustratie de aandacht allerwege hebben

getrokken. De Schrijver van het boekje, dat we thans be­

spreken, is dus geen onbekende. Maar bovendien is de stof, die hij behandelt origineel en interessant. Origineel, omdat we op een ongewone wijze gebracht worden tof de persoon van een onzer letterkundigen en interessant, omdat deze persoon is de voortreffelijke romancière J, iïa.> 3|, : .oudier—Bakker, zoo niet de eerste van

, , , v.. „, , , - , - --.^..^f, - ^-^ - - meest-

beteekeneiide. '•'W^^Ê^^.. Ritter beschrijft iri - 'dit bö-ekjè zeer uitvoerig het huis, ons geïbidend van kamer tol kamer en ons , wijzend op alle bijzonderheden van meubileering en versiering. Deze beschrijving is de hooldzaak, het onderwerp van het boekje, zooals trouwens ook de . titel aangeeft. Maar, het kan wel niet anders, in de mededeeling van alles wat in de woning van Ina Boudier—Bakker opmerkenswaardig is, wordt tegelijk een beeld gegeven van de kimstenares zelve, omdat, zij in dit huis het middelpunt is en de teekening van haar omgeving tegelijkertijd teejcening is van haar zelf.

jcening is van haar zelf. ' De hezoeker, die blijkbaar huisvriend is in de patricierswoning op' de Nieuwe Gracht te Utrecht, doet ons eerst het huis van buiten zien en da cachet-volle omgeving van de oude, Utrechtschestraat. Hij leidt oris vervolgens door de hal en den gang, wijzend op iedere bijzoinderheid en naax aanleiding daarvan spreekt hij in 't algemeen over het 'huis als woonplaats, „om den mensch heen ge-.-bouwd, zooals de schubben om de dieren", waar „het leven der familie in al zijne v.oegen en voor-'wcrpen, in zijn eigen geur, in den weerklank der geluiden, in de stem van de bel en van die klok... haast tastbaar aanwezig is".

Dan komen we in de tuinkamer, waar de gasten worden ontvangen. Vooral in de~ beschrijving van deze tuinkamer is de auteur zeer uitvoerig; hij spreekt over ieder meubelstuk, over de zeer artis-• tieke w/indversiering, de verlichting, het theegerei, •de boeken en platen — maar daardoior teekeat hij ons ook volkomen de sfeei-, die rondom de Schrijfster heerscht. En de beschrijving zelf is boviendien jproeve van literaire kunst.

Vervolgens komen al de vertrekken aan de orde: de „spelonk", een eigenaardig ingeboiuwde kamer, waarin de groote zilverkast staat, die met al de daarin uitgestalde siervoorwerpen erfstuk is der familie; de huiskamer, waar de Schrijfster huisvrouw is; de werkkamer, waar zij' haar arbeid verliclit. En telkens weer krijgen we in dat alles teekening van de smaak, de ideeën, de liefhebberijen van de kunstenares, elementen van 'waarde ongetwijleld, omdat ze ons inzicht in den geest van haar romans verbreeden. Overal „treft u in deze woning het door elkaar gewevene van familietraditie en persoonlijke leven^verinniging" en ge ziet, .dat „het huis vrouwelijke" (van Ina Boudier-^ Baker) „één (is) met haar kunstenaarschap', dat éé ^ met haar' leven. Omdat ze het gewO'Ue begrijpt en liefheeft", wat ge in 'elk vertrek O'pmerkt, daarom-„is haar werk zoo doordringend".

In dit alles is veel, dat dat ons belang inboezemt. .. Ina Boudier—Bakker is, do'Or haar rijken romaniarbcid, zoozeer onze bekende, dat het aantrekkeiijk voor ons is, haar in heur dagelijksche omgeving te zien en O'p deze wijze als van zeer nabij mot haar te verkeeren. In de, .kleurige beschrijving van de artistieke en smaakvolle wo'ning is het bo'ek-& zelf een roman van het moderne stempiel.

^'-Maar vooral toch is van beteekenis de indruk, dien we, door deze milieu-teefcening van de Schrijfster zelve krijgen. Men zou uit den geest van Boiudier—Bakker's romans, uit het vO'Ortdurend weerkeoren van het thema der desillusie en levensteleur-..stolling, zich omtrent haar zelf een aan deze menaliteit verwante voorstelling kunnen gaan vormen. "Kict ge'heel onlogisch zou het zijn, zoo men Ina Boudier—Bakker zich dacht als een sombere, inzichzelf .gekeerde figuur, (al voegen we er aansto'nds p, dat wie de romans goed gelezen heeft van ÏJen indruk terecht is teruggèko'men). W'elnu, dan iért dit boekje haar anders zien. Volg dan maai ft'et aandacht, wat Ritter u meedeelt over haar werkkamer, die „de 'droomkamer zou kunnen wezen jrvan een sproiokjesschrijfster" door „de vele, gril­ - lig omhoog rankende planten en de hel fonkelende bloemen en de als planten en blo-emen - grillige voorwerpen en de kleurige doeken en behangselen", Tle-@eóiv„groO't, zonnig vertrek" is, „een binnen-)|in"', ' ' "^jvertastbaarde, ongebreidelde verbeelding zonder aesthetischen . stijlopzet, ... symbool van kimstdrift...."

„Vreemd" zegt Ritter zelf, „hoe dit hart, dat met de schaduwen vertrouwd is, 'deze geest, die zich van het leven zoo weinig illusies schept en het vaak doordringt tot op het gebeente, zich in een tooverspheer terugtrekt, zoo'dra ze voort gaat weven aan haar op de heimelijk dro'Omomsponnen koele levenswerkelijkheden gericht verhaal."

Maar zelf verklaart hij dit verschijnsel, als hij in het verdere van z'n beschrijvingen, doet zien, ), hoe al deze dagelijksche dingen de talismans zijn, jWaaruit de toovermacht der verbeelding ontkiemt, ^ê er samenhang is tusschen haar menschen en •'ilingen, • en hoe., zij 'het leven niet kon verheffen tot een hoogere orde, als zij niet ook, tegelijrlcertijd wat vlak om haar heen is, ko'esterend kon yerzor-Jen, zo'oals ze de vreugden en teleurstellingen harer ëureiQ.£..i'net haar ko'esterende gedachten begedt'*: ? .-.

Men gevoelt het, zoo wordt dè sfeer van 'Ina Boudier-Bakker's werk mede verklaard uit deze beschiijving va.n haar O'mgeving, o-f anders, zoo wordt de juiste verhouding gezien tusschen de Schrijfster ^n-haar werk. In dit verband verdient het no'g veriË, €ding, ^: da5fcvili.fct.er^.0ok een liooldstulde wij'dt aan den-gastheer, 'Ina Bakkers echtgenaoit, drên hij teèkent als een fijn, kmrstgevoelig man, wiens beteekenis vO'Or het werk der kunstenaars groot is. De aandacht van den kunstenaar toch is sa.amgetrokken op het bijzondere gebied zijner belangstelling, terwijl ze bij den kunstgevo-elige op het leven in zijn geheel is gericht. De laatste heeft dus voor den eerste een nivelleerende beteekenis, en dat is in 't bijzO'Uder ten aanzien van het echtpaar het geval. „Meent ge" zo'Oi schetst Ritter in vragenden vorm dezen invloied, „dat het stille, onopgemerkte wonder kon worden voltrokken van eene roman-en ver taaikunst, die hare gave voortreffelijkheid handhaaft in ieder nieuw verschijnend boek, indien het verbeten-hartstochtehjk temperament der Schrijfster niet behoed werd tegen te iDuiten gaan van zichzelf, door de gave menschelij'kheid en het fijnzinnig, vragenderwijs tot uiting ko-mend artistiek begrip dat leeft in hem, die haar steeds, omringt? "

Een slothoofdstidc, op aardige wijl'éi*'''in het verband van 't geheel gebracht, schetst de, in het bovenstaande aangegeven, verhouding van Schrijfster en productie, door de hoofdfiguren van de verschillende boeken in de tuinkamer op-bezoek te doen ko-men bij de Schrijfster, die daar 'in bet stille schemeruur zit. Al die personen kernen tot haar en vragen, waarom zij hen zoo deed worden als ze zijn en in deze min O'f meer allegorische voorstelling, wordt dan de geest van Boudier—Bakker's romans geteefcend en tegelijk de kracht. In z'n inhoud staat dit hO'Ofdstuk naast het geheel, maai-door z'n vorm is het daarmede toch zoozeer in relatie gebracht, dat het niet als een aanhangsel wo'rdt gevoeld. En bovendien, het astrueert, wat toch de eindbedoeling is van het bezoek aan het huis der kunstenares, n.l. de kunstenares zelve beter te leeren kennen.

'Goed geschreven als het is, belangrijk om z'n onderwerp en de bewerking daarvan, is Hitter's boekje zeker de vermelding waard en een aardige bijdrage tot de kennis omtrent een romancière van naam als, Ina B.o: udi.6r—.Bakker is.

Naschrift. Een .onzer lezers maakt mij opmerkzaam op het feit, dat de eenige weken geleden besproken roman „Hehnut Harringa', niet een na-oorlogschboek is. Van deze correctie neem ik dankbaar nota en ik breng ze den lezers over, al bhjft de zakelijke inhoud van m'n artikel daardoor onveranderd. „Helmut Harringa" is geheel een boek, dat past in de Ujn, die ik daar aangaf en is dan als herdruk up-to..date. C. T.

C. T.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen