ZENDING EN EVANGELISATIE

Twee eeuwen Suriname-Zending.

II.

Geen enkel deel der heidensche bevolking van Suriname heeft de zending der Hiermhutters onbearbeid gelaten; zelfs heeft zij ook nog ten slotte haar zorgende liefde aan de Mohammedaanscho Javanen betoond. ^

In 1735 hebben de eerste zendelingen voet aan land gezet. De 7e Augustus is de datum van hun uitzending. De namen mogen nog wal eens woriden genoemd: Georg Piesch en Georg Berwig, beide uit Moravië, en Hieinrich Chris tof von Larisch, iemand van adellijke afkomst. Hoin opdracht was: „bij den gewonen arbeid ta onderzoeken, of er onder de Wilden (Indianen) en Mooren (negerslaven) iets voor den Heiland te winnen was". Binnen een jaar was de laatste gestorven en de twee anderen waren vooral wegens de aanhoudende koortsen naar 'Eiuropia teruggekeerd.

Ill 1738 werd een nieuw© poging gewaagd, waaraan de namen van Berwig en .Tannenberg zijn verbonden. Maar trots alle inspanxdng en aanvulling der werkkrachten mislukte ook deze poging; in 1745 was de zaak afgedaan.

Intusschen waren anderen begonnen miet den arbeid onder de Indianen, de oorspronkelijke bewoners. Aan dezen arbeid zijn de namen van Pilgerhut en zendeling Schuman vea'bonden. Wij schrijven hier geen volledige geschiedenis, en kunnen er dus mee volstaan, te herinneren, dat deze ZOO' vruchtdragende arbeid in weini^ge uren tijds totaal is verwoest. Schumanii was een gcr boren zendeling; hij had ook oog voor de rechte miethode; zoo wist hij zich de hulp der Inlander's zelf te verzekeren.

Maar in 1763 brak er een slavenopstand uit in B|erbice; ook Pilgerhut werd overvallen; de zendelingen konden ternauwernood het leven redden; maar er kon niet meer aan gedacht worden opnieuw daar den arbeid te b6ginn, en..

In het tegenwoordige Suriname, werd orider de Ilndianen gearbeid aan de Saramacca. Maar ook daar moest men ten slotte wijken. De regeering toch gebruikte de Indianen om tegen de woeste Boscliinegers op te trekken. En uit wraak overvielen deze de zendingsposten. Wel had het aan zegen ni'et ontbroken, maar toch ging de zending ook 'daar vandaan omstreeks 1770.

En ails nu hetzelfde gezegd is van nog twee andere posten, dan is daarmiee zoowat alles van, de Indianenzending gezegd: opbloei, zegen, tegenstand, verwoesting!

Merkwaardig is het nieuwe begin van den aribeojd onder de Negerslaven gewieest na de mislukte pogingen, waarvan wij boven spraken.

Men had twee kleerm, akers uitgezonden naar Piaramai-ibo, die hun inkomsten, na aftrek van ibetgeeu zij zelf noodig liadden, zouden besteden ten behoeve van de Indianenzending. Hun werk iwerd zóó op prijs gesteld, dat zij genoodzaakt Wiai-en knechten te nemen; deze vonden zij in de negerslaven; en onder den arbeid lieten zij niet na aan deze heidenen het Evangelie te verkonidigen.

Naast de kleermakerij werd een bakkerij opgeridit enz. Ep. op deze wijze werd de aaniraking miet de negers steeds uitgebreider. Eindelijk werd iai 1776 de leerste neger gedo, opt.

Maar de arbeid ging nu ook verder; de weg des Heeren was duidelijk geworden. Er werden zendelingen uitgezonden, om de negers op de planitages op te zoeken. Het werk ^.groeide gestadig, to-ots de vele moeilijkheden, vooral ondervonden van de zijde der slavenliouders. Het getal der gemeenteleden steeg zelfs in den tijd van 1770—1830 tot 2000 zielen.

Tot 1820 was het een zaaien met tranen geweest; maai- toen gaf de Heere verandering ten goede. Wonderlijk was daartoe de aanleiding. Een pokkenepidemie, en een vreeselij ke brand wilde de Heere daartoe gebruiken. De arbeid werd au ook beter georganiseerd; opgericht werd O'.a. de Maatscliappij tot bevordering van het godsdienstig onderwijs onder de slavenbevolking in Suriname.

Na dien tijd neemt de slavenzending een hooge vlucht. Niet alleen Paramaribo ziet heerlijke vruchten, maar het kustland met zijn plantages bok. Men trok steeds meer de rivieren langs. Tot in 1863 een nieuwe toestand intrad. Director Steinberg schrijft hiei-van in zijn boek „Ons Suriname": „van deze eeuw slavenzending (n.l. van 1765— 1S63) ging twee derde voorbij gedurende welke nauwelijks van vrucht kon worden gesproken — en dan komen de laatste 33 jaren en laten openbaar worden, welke zegeningen God bereid Meld om ze te Zijner ure op dezen moeilijk te bearbeiden akker uit te storten."

Het genoemde keerpunt was de afschaffing van de slavernij! Een overgang van 10 jaar werd noodig geaclit. Maar na de volkomen doorgevoerde vrij-

nxakiiig wordt het met de zeading ook anders. De eerste vrucht was wel de stichttag diea- Crealenr fcerk. En daarmee gepaard ging de intensieve bearbedding der Christenea ten opzichte van kinderverzorging en opvoeding en verbetering van het heele familieleven. Het onderwijs werd. uitstekend verzorgd. Men ontfermde zich over de melaatschen enz.

Van de Boschnegers deelden wij i-eeds mede, dat zij ontsnapte slaven zijn, die in de bosschen een toevlucht vonden en tot organiseering van zelfstandige volksgroepen kwamen.

Een woest en gevaarlijk volkje, ook nadat de negeeiing vrede met hen gesloten had. Daarom 'deed de regeering in 1760 het verzoek aan de Herrnhutters, om ook onder deze boschmenschen te gaan arbeiden.

De eerste post werd in 1765 opgericht, onder de verklaring, dat de eerste vraag met is, of zij zich als burgers behoorlijk zouden leeren gedragen, maar of hun Scliepper en Heiland zich meesmier van hun harten zou kunnen maken en hun |het juiste hcht kon doen opgaan. Men kan tegen de formuleering bezwaar hebben, maar de be- (doeling is duidelijk en zuiver: geen opvoeding tot maatschappelijke deugden beoogt de zending, maar prediking van Jezus Christus en die ge­

kruist. Het doodelijke klimaat eischte hier veel slachtoffers; dikwijls stierven de zendelingen, voordat zij hun werk goed en wel hadden aangevangen. Maar men liield vol! En toen, mocht het opperhoofd Arabini worden toegebracht, wat een groote winst aan de zending gaf.

Van nog meer beteekenis is geweest het optreden van King, de apostel der Boschnegers geheeten, een Matuarineger, die zelf door God op zeer wonderbaarlijke wijze was toegebracht. Vrucht van zijn ai-beid is geweest, dat de Boschnegers langs de Saramacca-rivier als gekerstend kunnen worden beschouwd'.

Vooral de lichamelijke ellende onder de Boschnegers maakte medische hulp noodzakelijk voor ziekten als melaatschheid, framboesia enjz. En natuurlijk leven zij in voortdurende vrees voor geesten en demonen.

Maar steeds werkt de Broedergemeente door, bijgestaan door Surinaamsche 'krachten. En op tal van plaatsen werken kleine gemeenten als zuurdieesem in op de heidensche omgeving.

Toen de negers werden vrijgelaten en weigerden langer op de plantages te werken, moest naar hulp worden omgezien, en zoo kwam men er toe, koelies in Engelsch-Indië te werven.

Maar moesten deze vele duizenden Hindoes zonder prediking van het Evangelie blijven? Men voelt het: een nieuwe taak wachtte de Hermliutterzending, welke blijmoedig werd aanvaard.

Temeer was het noodig, zich het lot van deze mienschen aan te trekken, omdat zij al spoedig Invloed kregen in Suriname. „Met hun ernstige godsdienstige gezindheid zouden zij tot grooten zegen voor de Creolenkerk kunnen worden, indien zij Christen werden. Maar aan den anderen kant, mocht dit niet gebeuren, dan zou het andersom kunnen gaan, en zouden de jonge Creoolsche Christenen ondei- den invloed van hun heidensch bijgeloof kuimen komen".

Wat te doen? Optreden met spoed, zoo was het oordeel der algemeene zendingsconferentie te Paramaribo; en zoo werd door Herrnhut besloten een zendeling op te leiden voor den arbeid onder de Britsch-Indiërs; in 1901 trad hij in dienst, eenige jaren later door een tweede gevolgd. Zendehng Legêne, een van hen, is ook in ons land een goede bekende geworden, en verschillende Van zijn boekjes worden met graagte gelezen; tegenwoordig is hij secretaris van het Zeister Zendingsgenootschap.

De tegenstand van de Hindoes, gesteund door de Brahmanen, is groot, maar toch telt men reeds 500 "Christenen.

De zending onder de Javanen, die werden ingevoerd, nadat de Engelsche regeering bezwaar gemaakt had nog meerdere koelies uit Britschïndië te doen komen, werd eerst na veel aarzeling door de Broedergemeente ter hand genomen; men had verwacht, dat uit Nederland zendelingen zouden worden gezonden voor dit werk; zijn de Javanen geen onderdanen van Nederlands Koningin? Maar ja, toen kerken en genootschappen in verzuim bleven, pakten de Broeders ook dezen last op in 's Heeren Naam.

Een broederUjke les gaven de Broeders aan Nederland door het benoemen van ©en Nederlander voor dezen arbeid. In 1909 begon hiji zijn werk. Natuurlijk bleven de Herrnhutters hun methode getrouw, en werd ook aan deze zending een kindertehuis verbonden. Het werk onder deze gedemoraliseerde menschen is uiterst moeilijk gebleken, maar toch kwam reeds een kleine gemeente van 200 zielen tot stand.

Wij laten het na een statistiek te geven; l_ectuur over de zending der Broedergemeente in Suriname is Voldoende te krijgen. Wij vestigen de aandacht op het reeds genoemde boek „, Ons Surtnarne" door director H. G. Steinberg, een prach't'werk; uitgegeven door den Zendingsboekhandel tie Den Haag; en voorts bieden stof verschillende nummers , uit het .Maandblad j, Ons Suriname", uitgave van de Evangel. Broedergemeente te Zeist. Wil men In een kort bestek iets van heel de zending der iHermhutters vinden, dan is zeer aan te bevielen „Auf der Hut des Herm" door Dr S. Baudert. Verlag der Missionsbuchhandlung, Herrnhut, ruim 135 bl., en voor ©en luttelen prijs te verkrijgen. Ook wil het bm-eau van het Zeister Zendingsgenootschap gaarne inlichtingen geven aangaande lectuur over den tweehonderdjarigen aribeid der Broedergemeente. Men late zich dienen, om deze zending te kunnen dienen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen