Generale Synode der Gereformeerde Kerken.

De eerste zittingsweek, — Ds J. L. Schouten tot praeses gekozen. — Een welvoorzien agendum.

Dr B. Wielenga.

(Van een eigen verslaggever.)

In de historische Keizersgraöhfterk in de hoofdstad fes lands, een van de eerste Doleantiekerken in Amsterdam, waar ook in 1892 onder leiding van Prof. Dr ^. Kuyper de Synode van de Nederduilsoh Geref Kerken gehouden werd en waar 17 Juni van dat jaar 'ader leiding van wijlen Ds W. H. Gispen Sr. de ver- 'snigde zitting der beide Kerkengroepen gehouden werd Wie van de Ned. Geref. Kerken en van de Ghr. Geref. ^erk) is j.l. Dinsdagmorgen de gewone Generale Synode wt Geref. Kerken haar bijeenkomsten aangevangen. Zij *Qrdt gevomjd, j? , sor, ./iige^aardigden- - van 14 Particu­ liere Synoden, 12 in ons vaderland (omdat Brabant en Limburg samen één Part. Synode vormen en Friesland zoowel als Zuid-Holland bun ressort in tweeën hebben gesplitst) en 1 in de Graafsdhap Bentheim en Oostfriesland, benevens de afgevaardigden van de classis Batavia, die de rechten van een Part. Synode bezitten. Daarnaast dienen een 12-tal hoogloeraren (6 van de Vrije Universiteit en 4 van de Tbeol. 'School, benevens een emeritus-hoogleeraar van beide opleidings-inrichtingen) baar als prae-adviseur.

Waar de predikanten van de roepende kerk als adviseerende leden worden uitgenoodigd zitting te nemen, wat in dit geval 8 predikanten betreft, wijl de kerk van Amsterdam—^G. 9 dienaren des Woords bezit, maar 1 van hen. Ds J. L. Schouten, lid der Synode is, zal dus de Synode totaal 76 leden tellen, niet meegerekend de predikanten die voor bepaalde zaken als prae-adviseur eiveneens uitgenoodigd worden zitting te nemen.

Een welvoorzien agendum zal de aandadht der Synode vragen en er zullen met baar zittingen dan ook zeker wel drie weken heengaan. Het voorloopig agendum, dat 60 pagina's telt, is bereids gevolgd door twee aanvullingsagendum's, resp. van 16 en 2 pagina's groot en er zal er nog wel één volgen, nu de Synode tot 31 Aug. a.s. bij haar binnenkomende stukken nog in behandeling nemen zal.

We bopen onze lezers van elke openbare zitting der Synode een beknopt verslag te bieden, overtuigd dat zij dit op prijs stellen zullen.

De bidstond.

Aan de Synode, die zoo we reeds meldden, in de Keizersgraobtkerk bijeenkomt, ging Maandagavond in de Raamkerk een bidstond vooraf, die naar oud gebruik geleid werd door den praeses van de 'vorige Synode (Middelburg 1933) als hoedanig Dr K. Dijk van 's^Gravenhage-West fungeerde.

Dr Dijk opende de bijeenkomst met bet doen zingen van Psalm 134 : 1 en 2, bet lezen van Hebr. 8 : 1—6 en gebed.

In zijn inleidend woord wees de voorganger er op, dat de arbeid van de Generale Synode arbeid is van en voor de kerk van onzen Heere Jezus Christus. Dit werk ligt dus op heilig terrein en moet het merkteeken van den Bouwheer van Gods huis dragen. En nu is het gevaar groot, dat we dit bijzonder karakter uit het oog 'verliezen. Schijnbaar ligt de arbeid van een kerkelijke vergadering op veel lager plan dan de dienst des Woörds en der Sacramenten; schijnbaar kan de tijd en 'het geld aan een Synode besteed, beter gegeven worden aan het brengen van de boodschap des Evangelies aan de arme wereld om ons heen — zooals ook in de onkerkelijke kringen beweerd wordt; en dan sluipt licbt de gedachte binnen, dat op dit terrein de eisch van de heiligheid van des Heeren huis niet zoo nauw luistert. En tooh moet, omdat bet in den Synodalen arbeid om den bouw van den tempel Gods gaat, 'die eisch met alle 'kracht gehandhaafd worden, en spr. beluistert dien eisch in Exodus 25 : 40: „Zie 'dan toe, dat gij het maakt naar bun voorbeeld, hetwelk u op den berg getoond is." Uit het voorgelezen gedeelte van Hebr. 8 blijkt duidelijk, dat deze woorden ook gelden voor de Nieuw-Testamentisohe vervulling der schaduwen en zij spreken van : 'Gods eisch voor Kerkbouw, die geschieden moet Ie naar hemelsob ideaal en 2e door aardscben arbeid.

Hierna droeg Dr Dijk de belangen van de Geref. Kerken en van baar Synode in den gebede aan God op. Met het zingen van Psalm 122 : 3 en zegenbede werd de dienst besloten.

Door de goede zorgen van de regelingscommissie van de Geref. Kerk van Amsterdam-C. vond na afloop van den bidstond in „Krasnapolsky" een begroetingsbijeenkomst plaats, waar de leden der Synode gelegenheid vonden kennis te maken met hun gastheeren.

De opening der Synode.

Dinsdagmorgen om 10 uur opende D r B. W i e 1 e n g a, als oudste van de predikanten van de roepende kerk, onder groote belangstelling de Generale Synode.

Hij deed zingen Ps. 68 : 13, las hierna Ps 68 : 27—36 en ging voor in gebed. Hierna hield hij de

Openingsrede,

waaraan wij het volgende ontleenen: Namens de roepende Kerk van Amsterdam verwelkom en begroet ik u met de bede: Genade zij u en vrede van God onzen Vader en den Heere Jezus Christus.

Het begin van een Synode heeft een aparte bekoring. Wij staan direct tegenover het werk Gods, namelijk de Kerk, waarin zich door de gelijkwaardigheid der ambten en der gemeenten, die hier vertegenwoordigd zijn, het schoonst de koninklijke souvereiniteit van Christus weerspiegelt. Weliswaar zijn wij, die ons Generale Synode noemen, wegens de verscheurdheid der Kerk ver van de ideale generaliteit verwijderd; ook is bij ons de beteekenis van een Synode tegenover de plaatselijke Kerk zeer betrekkelijk, maar zoodra uw vergadering wettig geïnstitueerd is, beschikt gij over een macht, die den loop der kerkelijke geschiedenis bepaalt.

De Kerk van Amsterdam, die op grond van de historie eenigszins recht heeft zich uw aller moeder te noemen, acht het zich een eer, als uw aller zuster u samen te roepen, en wel in een gebouw, dat misschien meer dan eenige andere Kerk de heerlijkheid van Christus verkondigt. De mannen van '34 en '86 hebben elkander hier gevonden en hun eenheid bezegeld.

Ook de stad, waar gij vergadert, getuigt door haar geschiedenis van de grootheid van Christus. Eerst is de Kerk hier vervolgd blijkens de namen: Martelaarsgracht, Bloedstraat), als nergens elders, zoodat het volk onze stad Moorddam noemde, maar God zond de Geuzen om de Spaansche factie te vernietigen. Door de vrijgemaakte Kerk is de stad gezegend. Zij, die de martelaarskroon gedragen had, droeg als keizerin de kroon over Europa.

Na de inzinking en deformatie heeft God in de vorige eeviw opnieuw de Kerk tot vrijheid en nieuw leven gebracht, zoodat de strijd om de stad weer beginnen kon. De toestand is wel ernstig. De revolutie heeft in de laatste jaren meer terrein veroverd dan het Evangelie. Maar wij hebben goeden moed. De Amsterdamsche Kerk is gezond en gezegend. Zij vermeerdert haar inspanning naarmate het ledental slinkt. Twee groote kapitale kerken zijn in korten tijd bijgebouwd.

Wat uw taak als Synode betreft, het agendum spreekt van gemakkelijke, z.g. loopende zaken, maar er zijn ook dingen, die wijzen op reformatorische ontwikkeling, speciaal wat betreft het werk van zending en evangelisatie, van den geestelijken arbeid op sommige verwaarloosde terreinen van ons volksleven, van de voortgaande , regeling der tucht. Het zwaarst is uw taak, waar een beroep gedaan wordt op uw leiding inzake openbare onbroederlijke verhoudingen, die de Kerk verontrusten.

Op de laatste te Amsterdam gehouden Synode, in het jaar 1908, mocht de voorzitter roemen van onderlingen vrede en een streven elkander te vinden in eenigheid des Geestes.

De roepende Kerk spreekt den wensch uit, dat al uwe beraadslagingen gekenmerkt worden door ijver voor Gods huis en begeerte naar eenheid. De wereld is in nood, meer dan zij weet. Ook de toestand van de Kerk wekt zorg, ondanks schoone verschijnselen van herleving. Liefdeloosheid maakt alle kennis en alle actie machteloos.

Gelukkig mogen wij, die arm zijn aan waarlijk universeele leiders, onze toevlucht nemen tot den onveranderlijk getrouwen en machtigen oversten Leidsman des geloofs.

Moge Zijn Geest u tot veel vruchtbaren arbeid bekwamen, niet alleen in het belang van onze Kerken, maar ook van de wereld, die zonder de Kerk niet leven kan.

Hierna werden door een commissie uit de Synode, bestaande uit D s D. H o e k van Enkhuizen en ouderling J. H. Linschoten van Amsterdam-C, de credentiebrieven onderzocht. Ds Hoek rapporteerde, dat van alle Part. Synoden de primi-afgevaardigden aanwezig waren en dat van de prae-adviseerende hoogleeraren alleen nog ontbrak Dr A. G. Honig te Kampen, die bericht gezonden had eerst later ter vergadering te zullen komen.

Verkiezing van een moderamen.

Hierna werd overgegaan tot de verkiezing van een moderamen. Uitgebracht werden voor praeses 56 stemmen, waarvan 1 blanco. Bij eerste stemming werd gekozen Ds J. L. Schouten te Amsterdam met 43 stemmen. Ds J. Douma te Arnhem verkreeg 4, Ds W. W. Meynen te Dordrecht 3, Dr K. Dijk te Den Haag, Dr W. A. van Es, Leeuwarden elk 2 en Ds F. C. Meyster te Rotterdam 1 stem.

Tot assessor werd verkozen met 34 stemmen Dr K. Dijk te Den Haag, tegen 18 op Ds J. Douma, 3 op Dr W. A. van Es en 1 op Ds H. Meijering te Katwijk aan den Rijn.

Tot Ie scriba werd gekozen met 50 st. Dr G. Keizer te Rheden—de Steeg. Ds F. C. Meyster, Rotterdam en Dr J. Thijs, Zwolle verkregen elk 2 stemmen; Dr W. A. van Es en Ds W. H. den Houting elk 1 stem.

Tot 2e scriba werd gekozen met 37 st. Dr J. Thijs te Zwolle. Ds F. C. Meyster, Dr W. A. van Es en Ds W. H. den Houting verkregen elk 4 stemmen; ouderling J. H. Linschoten te Auistardam 3, cxi de predikanten Dr H. Kaajan te Utrecht, Ds J. A. Berghuis te Winschoten en Ds W. L. Milo te Almelo, elk 1 stem.

Nadat het moderamen had zitting genomen dankte de nieuwgekozen praeses, Ds J. L. Schouten, voor het door de Synode in de gekozen moderamen-leden gestelde vertrouwen. Hij sprak den wensch uit, dat de Synode bij al heiar arbeid steeds op den berg vertoeven mag.

Door op te staan van hun zitplaatsen betuigden de leden der Synode instemming met de Geref. Belijdenisschriften.

Namens de Synode richtte Ds Schouten woorden van dank tot de Kerk van Amsterdam-C voor de goede ontvangst, tot Dr K. Dijk voor zijn woord in den bidstond en tot Dr B. Wielenga voor de wijze waarop hij de Synode had geopend.

Woorden van welkom richtte de praeses tot de afgevaardigden van de classis Batavia, tot die van de Graafschap Bentheim en Oostfriesland alsmede tot de afgevaardigden van de buitenlandsche Kerken, terwijl hij de 8 predikanten van de Geref. Kerk van Amsterdam uitnoodigde als adviseerende leden te willen zitting nemen.

Terwijl de leden zich verhieven van hun zitplaatsen herdacht de praeses met een enkel woord den overleden hoogleeraar van de Theol. School te Kampen, wijlen Prof. Dr T. Hoekstra, wiens persoon en arbeid in de Gereformeerde Kerken in dankbare herinnering voortleven blijft. Voor het herstel van Mevr. de Wed. Hoekstra, die ernstig ziek is, sprak Spr. de beste wenschen uit.'

De Synode besloot om stukken, die haar na Maandagmorgen 31 Augustus a.s. bereiken, niet meer ir. behandeling te nemen.

Aan het moderamen werd na eenige discussie overgelaten de beslissing over de vraag of de Synode haar arbeid over 5 dan wel meerdere commissies verdeelen zal.

In de middagzitting verwelkomde de praeses met een enkel woord Ds W. Breukelaar, em.-predikant te Santpoort, hem uitnoodigend om als adviseur voor de Zendingszaien in de Synode zitting te willen nemen.

De praeses deelde mede, dat het moderamen besloot aan de Synode voor te stellen het werk over 5 commissies te verdeelen, waaraan de 'Synode haar goedkeuring verleende.

Aan oommissie I werden toevertrouwd de zaken betreffende het Leerboek, de Liturgie, de herdenking van de Afscheiding en de eenheid aller Gereformeerden. Als prae-adviseurs zullen in deze commissie zitting nemen de hoogleeraren Prof. Dr S. Greij'danus te Kampen en Prof. Dr F. W. Grosheide en Prof. Dr V. Hepp te Amsterdam. Als voorzitter zal optreden Ds W. W. Meynen te Dordrecht, terwijl als leden zullen zitting nemen de predikanten Ds H. de Bruijn te Nieuwendijk; Ds N. Duursema te Nieuw-Amsterdam, Ds D. Hoek te Enkhuizen en Dr A. D. R. Polman te Bolsward en de ouderlingen R. Bosma te Rijssen, H. Knook te Klundert, G. M. A. Laemoes te Bandoeng, J. H. Linschoten te Amsterdam, A. Scboltens te Groningen en C. Zwaan te Mechelen (België).

'Commissie II zal de zaJken betreffende de Theol. School te Kampen, de Theol. Faculteit te Amsterdam, art. 13 K.O., het Archief en de correspondentie met de Hooge Overheid te behandelen faijgen. Als praeadviseurs zullen haar dienen de hoogleeraren Pïof. Dr G. Ch. Aalders te Hilversum en Prof. Dr J. Ridderbos te Kampen. Als voorzitter treedt op Ds H. Metering te Katvrijk a. d. Rijn, tervrijl leden zijn de predikanten Ds A. J. Bouma te Heerenveen, Ds L. v. Loon te Scherpenzeel, Ds F. G. Meyeter te Rotterdam, Ds J. de Vries te Tilburg en de ouderlingen J. J. Beukenkamp te Den Ham (O.), J. KI. Brooihuis te Wilsum (Graafschap Bentheim), R. Dijkstra te Driesum, C. A. v. d. Heuvel te Heemstede, Dr G. K. Schoep te 's-Gravenhage, J. v. d. "Waals te Nijkerk.

Aan commissie III, die de zaak met Ds K. v. Dijk te Keboemen, de kwesties van het lidmaatschap Tran de • N. S. B, en de Chr. Dem. Unie te behandelen krijgt alsmede die in betrekking tot art. 12 K. O., werden als prae-adviseurs toegevoegd de hoogleeraren Prof. Dr H. H. Kuyper te Bloemendaal en Prof. Dr K. Schilder te Kampen. Voorzitter zal zijn Dr W. A. v. Es te Leeuwarden en leden de predikanten Ds J. A. Berghuis te Winschoten, Dr H. Kaajan te Utrecht, Ds E. Kolthoff te Veldhausen (Graafschap Bentheim), Ds W. H. v. d. Vegt te Goes, en de ouderlingen D's J. v. d. Berg te Renswoude, W. H. H. v. d. Bom te Zwartebroek, L. Nijdam te Woudsend, W. Rozeboom te Scheemda, G. J. Vette te Grasdorf (Graafschap Bentheim) en R. Zuidema te Goes.

Aan commissie IV zijn hoofdzakelijk de Zendingszaken toegewezen. De hoogleeraren Prof. Dr A. G. Honig en Prof. Dr G. M. den Hartogh, beiden te Kampen, zullen als adviseurs haar dienen. Voorzitter is Ds J. Douma te Arnhem en leden de predikanten Ds P. Heiman te Bellen, Ds S. Idema te Winsum (Gron.), Ds A. Pos te Djokjakarta, Ds A, Scheele te Kapelle- Biezelinge en de ouderlingen Y. Baumfalk te Metsla- •wier, J. J. v. Gommenee te Utrecbt, T. Dijkstra te Bandoeng, J. F. Heemskerk te Middelburg en R. Middelveld te Ruinerwold (Dr.).

Gommissie V tenslotte ziet zich toegewezen de zaken in betrekking tot de radio-kerkdiensten, de evangelisatie, de geestelijke verzorging van de militairen, de schippers en de Zuiderzee-arbeiders. De hoogleeraren Prof. Dr D. Nauta en Prof. Dr J. Waterini, zullen haar als adviseurs dienen. Als voorzitter treedt op Ds W. L. Milo te Almelo, terwijl leden zijn de predikanten Ds W. H. den Houting te Huizum (Fr.), Ds E. de Jong van Pematang-Siantar (Ned. Indië) en Ds B. H. Laniamp te üelsen (Graafschap Bentheim) en de ouderlingen J. Manni te Rotterdam, W. Nienhuis te Geldrop, M. A. D. H. Schalekamp te Wassenaar, H. Scheffer te Assen en J. Fy. Weerstra te Witmarsum (Fr.).

De praeses deelde mede, dat deze commissies Woensdag den geheelen dag beschikbaar zullen hebben voor hun bijeenkomsten, - waarom de Synode geen zitting houden zal.

De eerste openbare zitting werd om ongeveer 4 uur gesloten, waarna de Synode nog een oogenblik in comité-generaal ging.

De tweede zitting.

Donderdag hield de Synode haar tweede zitting.

De morgenvergadering ging geheel heen met toespraken van afgevaardigden van buitenlandsche kerken.

Het woord werd gevoerd door de heeren D s H. Graefe uit Gorlitz, die met Georg Liebsezer de Neie Ref. Gemeinden in Silezië und Saksen vertegenwoordigde en reeds eerder een Generale Synode der Gerei. Kerken bezocht.

Namens The Free Church of Scotland (de Vrije Kerk van Schotland) werd het woord gevoerd door M r W. Bownsfeel Brown, die met Rev. P. W. Miller was afgevaardigd. Laatstgenoemde was echter door ongesteldheid verhinderd aan zijn opdracht gevolg te geven.

Voor The Church of Scotland sprak Rev. R. P. R. Anderson, die door de Schotsche Staatskerk was afgevaardigd.

Als afgevaardigde van de United Original Secession Church of Scotland (de Vereenigde oorspronkelijk Afgescheiden Kerk in Schotland) werd het woord gevoerd door Rev. John Howe van Dundee en Convener of the Foreign Mission Committee.

Als afgevaardigden van Die Gerei. Kerk van Suid- Afrika voerde het woord Ds W. J. S n ij m a n van Venterstad, die door zijn kerk was gedeputeerd met Ds B. J. de Klerk van Dordrecht.

R e V. F. T. J. V. H a 1 s e m a van Passaic New Yersey sprak als algevaardigde van The Christian Rel. Church of America.

Al deze sprekers brachten aan de Gerei. Kerken van Nederland de groeten van hun resp. Kerken over, vertelden iets van hun land en den toestand van hun Kerk en het geestelijk leven in het algemeen en brachten den Geref. Kerken lof voor haar groote offervaardigheid en onvermoeid werken voor de zaak van het Calvinisme.

Ds Graefe werd namens de Synode door D r G. K e i - z e r, Geref. predikant te Rheden-de Steeg en scriba van de Synode beantwoord.

Prof. Dr G. G h. Aaiders van Hilversum, boogleeraar aan de Vrije Universiteit, beantwoordde namens de Synode de drie Schotsche sprekers in de Engelsche taal, terwijl Mi'A. J. L. v. BeeekGalkoen van Den Haag, voorzitter van deputaten vanwege de Generale Synode voor de correspondentie met de Buitenlandsdhe Kerken, Ds Snijman en Rev. v. Halsema beantwoordde.

In de middagzitting kwamen verschillende bezwaarschriften over de uniformiteit inzake de Liturgie, het Huwelijksformulier, de prediking en leer in de Geref. Kerken, de uitspraak van een vorige Genei-ale Synode inzake het kiesrecht der vrouw, de positie der hulppredikers aan de orde, waarover als rapporteurs optraden de heeren P r o f. D r F. W. Grosheide van Amsterdam, Ds N. Du u r s em a van Nieuw-Amsterdam, Prof. DrV. Hepp van Amsterdam, ouderling L. N ijdam van Woudsend en ouderling R. Zuidema van Goes. De meeste bezwaarschriften werden niet ontvankelijk verklaard.

Ds A. Scheele van Kapelle-Biezelinge bracht rapport uit over verschillende zendingszaken als: Zendingsstudie onder studenten, het examen naar art. 4 der Zendingsorde, en het Zendingsbureau; Ds S. Idema van Winsum over den Zendingsstudieraad, die wederom met een bijdrage van f350 per jaar zal worden gesteund. Ouderling J. F. Heemskerk van Middelburg over de visitatie der zendingsposten en ouderling R. Middelveld van Ruinerwold over den te verleenen steun aan Ds E. Verwiebe, die in dienst der Rtjnsche zending arbeidt. Aan de discussie over deze zaken namen deel de leden Ds D. Hoek van Enkhuizen, D r K. Dijk van Den Haag, Ds W. Breukelaar van Santpoort en P r o f. D r G. M. d e n H a r t o g h van Kampen.

Ds N. Duursema rapporteerde ook over een voorstel van Dte J. H. Jonker te Werkendam tot wijziging van art. 69 der Kerkenorde in betrekking tot het zingen van de Eenige Gezangen, die de vorige Gen. Synode met een 20-tal heeft uitgebreid en over een voorstel van de classis Almkerk, dat de Synode zich uitspreke of het in de vrijheid der kerken staat de Eenige Gezangen te gebruiken ja dan neen. Het voorstel van Ds Jonker werd afgewezen, terwijl de Synode uitsprak te wiUen gaan in de richting door de vorige Synode terzake blijkbaar bedoeld.

Het gebruik van de Psalmen en de Eenige Gezangen in den eeredienst wordt den voorganger overgelaten, waarbij de Synode uitsprak te mogen verwachten, dat deze met wijsheid handelen zal en desgewenscht in overleg met den kerkeraad.

De voorzitter noodigde de predikanten Ds D. Pol te Rijsoord aJs voorzitter van deputaten voor de Zending en Ds A. Schweitzer, em.-predikant te Buiksloot uit resp. zitting te willen nemen als adviseur voor de zaken betreffende de Zending en voor die naar art. 13 der Kerkenorde.

Naar we vernemen ligt bet in het voornemen van den voorzitter der Synode om de zaken in betrekking tot de Theol. School, het rapport van het Curatorium en de be­ noeming van een hoogleeraar aan de Theol. Schooi de vacature van wijlen Prof. Bi T. Hoekstra, in ting van a.s. Dinsdag aan de orde te stellen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen