STEMMEN UIT ONZE KERKEN

Gezond en ongezond „radicalisme" in de prediking.

Het woord „radicaal" heeft geen ongunstige beteekenis, Het duidt aan: „in den wortel", dus: vanaf het begin.

Maar het heeft voor ons een onaangenamen klank verkregen, omdat het veelal gebruikt werd voor richtingen en personen, die niets en niemand ontziende, breken wilden met het bestaande, één principe vooropstelden, en dan alles wat daarmee in strijd was of kwam, op zijde wilden schuiven.

Het Christelijk geloof en de Heilige Schrift zijn radicaal in den eersten zin, véél radicaler dan wat ooit in den loop der eeuwen zoo werd genoemd.

De Heilige Schrift toch gaat WEZENLIJK terug tot den WORTEL der dingen.

Zij begint met te spreken van God, den Schepper, den OORSPRONG van al wat leeft en bestaat

Zij laat zien den werkelijken wortel van lijden, ziekte, dood, in de geschiedenis van den zondeval.

Zij spreekt van „het radicale kwaad", zooals de erfzonde wel is genoemd.

Zij verkondigt Christus, den Wortel van schepping en lierschepping, van natuur en genade, en de radicale verzoening van hemel en aarde door Hem.

Maar ook predikt zij de algeheele vernieuwing dooi het geloof in Hem. „AL het oude is voorbijgegaan; ziet, het is ALLES nieuw geworden."

Inderdaad — zóó radicaal is geen enkel philosoof of partij-program ooit geweest. Alleen het Christelijk geloof is werkelijk radicaal.

Juist omdat de Openbaring radicaal is, en ons doet teruggaan tot op den Wortel der dingen, zijn nu de Christenen in hun theologie, dogmatiek, ethiek, staatkunde, sociologie, NIET RADICAAL in den ongunstigen zin van in-eenzij digheid-strij den voor één idee. Zij „staren zich niet blind" — mogen dat althans niet — op één „zijde van de waarheid".

Er zijn niet vele „waarheden", maar er is slechts één WAARHEID, Christus. In Hem is alles begrepen, maar dan moet ook alles uit Hem GENOMEN worden.

Hier liggen nu zware eischen ook voor den Dienst des Woords.

Daarin mag niet één „waarheid" worden vooropgeschoven, en andere „waarheden" stelselmatig in het donker gelaten.

De Gemeente heeft recht op verkondiging van het volle Evangelie der genade Gods, zooals de Apostel Paulus zich bij zijn afscheid van Efeze beroepen kon op zijn niet-achterhouden in de verkondiging van AL den Raad Gods.

Wat beteekent dit nu: AL den Raad Gods prediken? Gepredikt moet worden Gods Voorbeschikking over alles, ook over ons leven, maar ook onze verantwoordelijkheid voor ons doen en denken en zijn.

Gepredikt moet worden de ellende van den mensch in zijn onwil en onmacht tot het liefhebben van God en den naaste, maar ook de verlossing in beginsel door het verzoenend lijden van Christus.

Gepredikt moet worden de „arme zondaar" en de „rijke Christus".

Gepredikt moet worden de rechtvaardiging door het geloof alleen, uit genade, maar ook de noodzakelijkheid tot gehoorzaamheid en heiligmaking.

Gepredikt moet worden het Werk van Christus, maar ook het werk van den Heiligen Geest; Gods Werk vóór ons, maar ook in ons.

Zoo ook moet worden vastgehouden aan het werk Gods in zijn eenheid EN in zijn onderdeelen; aan de genade over de Kerk als geheel, EN over de afzonderlijke kerkleden.

Het zou zijn verwringing van de Heilige Schrift, en verwringing ook van den catechismus en de andere belijdenisschriften, wanneer in de prediking voortdurend slechts één der twee zijden zou worden „voorgesteld".

Wanneer — een voorbeeld — over de bekeering van Lydia gepreekt zou worden, zou het dan niet een verwringing van de waarheid zijn, indien daarbij alléén zou worden gelet op de uitbreiding der Kerk en den voortgang van Christus in Zijn Koninkrijk? In deze geschiedenis uit Handelingen 16 wordt bevestigd de waarheid van „Christus' Woord: „Ik ben met ulieden al de dagen tot aan de voleinding der wereld" (dus de bewaring en vermeerdering der Kerk), maar evenzeer het andere woord, dat er in den hemel blijdschap is over één zondaar, die zich bekeert (dus de genade over den enkeling).

Zoo doet het ook de Catechismus (b.v. Zondag 20, Zondag 21, eerste antwoord).

Het geheel — èn de deelen.

De Kerk — èn haar leden.

Ongezond radicalisme zou het zijn, wanneer stelselmatig slechts één zijde van de waarheid op den voorgrond werd geschoven. En het zou zijn een nalatigheid in de bediening van het ambt.

Maar gezond radicalisme is het, terug te gaan tot den OORSPRONG, en daaruit te zien de veelzijdige ontplooiing van Christus' Werk.

In dezen tijd wordt door anti-Christelijke stroomingen, als fascisme en communisme, de éénheid van volk of staat of ras zóó verheerlijkt, dat alle recht en belang van den enkeling en van de levensverbanden (gezin, kerk, school, bedrijf) op zij geschoven worden.

Deze gemeenschaps-adoratie werkt ook door in de Kerk, die nu eenmaal midden in de wereld staat. Juist daarom is nu noodig waakzaamheid; is noodig het vasthouden óók aan de beteekenis van den enkeling.

Eenzelfde gevaar dreigt er, wanneer gepredikt wordt over het Genadeverbond, als van God uitgaande in de geschiedenis tot verwezenlijking van Zijn Raad, indien dan tevens niet wordt vastgehouden aan en gepredikt wordt over de actualiseering van het Verbond in het leven der „bondelingen".

Immers, het Genadeverbond is geen verzekeringspolis, die aan een kind bij zijn geboorte wordt medegegeven: ik bewaar zulk een polis veilig in de kast, ik weet, dat zij daar ligt en daarmede ben ik klaar. Maar het is een genade, het is een „zekerheid", die altijd-door verwerkelijkt moet worden.

Het „Gij slaaktet mijne banden" uit Ps. 116 is niet een zekerheidsformule, die ons in het leven wordt medegegeven, maar wordt voor ons bewustzijn eerst reëel langs den weg van het begin van dienzelfden Psalm.

Wij moeten er voor waken, dat het Genadeverbond niet wordt een automatische genade-machine. De Catechismus is hierin zoo zuiver. In Zondag 27 wordt gezegd, dat de Heilige Geest den kinderen niet minder dan den volwassenen wordt toegezegd, maar in Zondag 45 zegt dezelfde Catechismus, dat God Zijn genade en den Heiligen Geest alleen hun geven wil, di* Hem met hartelijke zuchten zonder ophouden daarom bidden èn daarvoor danken. Realiseering, actualiseering dus van wat van Gods zijde is toegezegd.

Zóó blijft er evenwicht tusschen het objectieve en het subjectieve; tusschen wat in God vastligt, en wat bij den mensch moet vastgemaakt worden.

Radicaal — d.i. uit den Wortel, uit Christus. Maar ook radicaal in de uitwerking van de zaligmakende genade, die in Christus verschenen is.

Naschrift. Bovenstaande beschouwing werd mij door één onzer lezers toegezonden; hij zette daarin thetisch zijn gedachten uiteen naar aanleiding van. enkele ervaringen, die in een begeleidend schrijven aldus onder woorden werden gebracht:

Dezer dagen heb ik, in een paar verloren oogenblikken, eens even een paar „opwellingen" neergeschreven. Opwellingen, die er kwamen na het aanhooren van preeken, waarbij ik dacht: Is nu het Genadeverbond een automatische genade-machine geworden?

Al verschil ik in enkele onderdeelen van meening, althans afgaande op de terminologie, toch geloof ik, dat deze „stem uit onze kerken" volle aandacht verdient in haar stellen van eischen van vitaal belang. Hetgeen God heeft samengevoegd, schelde de mensch niet. Noch de oudere, noch de jongere. Dat is de eerste regel. En de tweede is: alles in zijn eigen orde, zijn eigen plaats. Zóó krijgt men b.v. de rechte verbandlegging tusschen Christus' kerk-werk en het werk van den Heiligen Geest in een afzonderlijken mensch.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen