OPVOEDING EN ONDERWIJS

Uit bet Jaarverslag.

Tot de teleurstellingen, die de Troonrede voor velen bracht, behoorde ook de mededeeling, dat voor overigens zeer wenschelijke en noodzakelijke dingen geen geld kon worden uitgetrokken en daarmede vervloog ook de hoop, dat voor ons onderwijs door verlaging van de leerUngensehaal op korten termijn verbetering zou komen. We moeten en kunnen daarin berusten, want ons vertrouwen in het opgetreden Kabinet is groot.

Het is toch wel wenschelijk, dat ons volk op de hoogte blijft met den toestand, waarin ons onderwijs verkeert. Velen kennen dien niet. Ze meenen, dat het wel goed gaat en dat de klagers de zaken wel wat donker kleuren. Daardoor zouden we toch een verkeerden indruk krijgen. Ik weet niet beter te doen, dan weer een en ander aan te halen uit het Jaarverslag over den staat van het onderwijs in het jaar 1936.

Veelvuldig zijn daarin de klachten over den achteruitgang in den algemeenen toestand van ons lager onderwijs. In heel wat gemeenten, die met steun van het rijk haar begrooting sluitend moeten maken, zijn de kosten van het onderwijs tot het strikt noodzakelijke beperkt. Boventallige onderwijzers werden afgeschaft en al of niet door kweekelingen met akte vervangen. De concentratie deed verschillende scholen sluiten Vo'Or de leermiddelen werd zoo weinig mogelijk uitgegeven. Zoo rapporteert een van de Inspecteurs, dat de lei weer hier en daar haar intrede in de school heeft gedaan. Zuinigheid verbiedt het gebruik van het duurdere papier.

Menige school begint ook uitwendig de gevolgen van dfe minder goede verzorging te vertoonen. Het frissche, welverzorgde uiterlijk, dat vroeger onze Nederlandsche scholen kenmerkte, gaat wel hier en daar verloren. Het kan dan ook niet uitblijven, dat de kosten van onderhoud daardoor later aanmerkelijk zullen worden verhoogd.

Om nog even op de leeriniddelen terug te komen. Het verslag zegt: Met d€ steeds minder wordende jaarlijksche vergoeding wordt aan vele scholen getracht de vernieuwing van leermiddelen en de aanvulling van schoolbehoeften bij het onderwijs in stand te houden. Het staat echter op menige plaats te bezien of inzinking en verval vermeden kunnen worden. Reeds nu hebben de bezuinigingen d© uiterste grens bereikt of overschireden.

Een ernstige dmk, zoo constateert ook weer dit Jaarverslag, wordt op het onderwijs uitgeoefend door de klassegrootte. De gemiddelde bezetting per lokaal is met één üende gestegen. Vooral voor de klieine scholen met één of twee leerkrachten werden de gevolgen van de verhoogde leerUngensehaal het sterkst gevoeld. In dergelijk© sdholen, waar de leerkracht drie, vier of zeven leerjaren voor zijn rekening heeft, is het begrijpelijk een moeilijke taak het leerprogramma met bevredigend resultaat te verwerken. De classificatie is ook buitengewoon moeilijk, wanneer het aantal leerlingen de bovengrens nadert. Men denke zich een tweemansschool, die tachtig leerlingen heefL Het hoofd heeft 4 klassen, de juffrouwi 3 en het totaal is voor elk toch plm. 40 leerlingen. In grootere scholen dragen in den regel de middelklassen de last; de hoogere leerjaren zijn vaak minder dicht bezet Terwille van de plaatsruimte werd men aan verschillende sdholen gedwongen tot een indeeling, die allerminst bevorderlijk is voor den goeden gang van het onderwijs. Men heeft een leerjaar in twee, zelfs in drie afdeelingen moeten sphtsen en elke afdeeling moeten onderbrengein bij een leerjaar, dat een lokaal had, waar er ruimte voor was. De ervaring, met zoo'n splitsing opgedaan, is zonder uitzondering ongunstig. De kleine groep, die bij ©en volledig leerjaar wordt geplaatst, ondervindt, ook bij den besten wil van dte onderwijzers, practisch niet voldoende zorg. En als de afdeelingen in een volgend schooljaar weer tot één klasse wordten vereenigd, blijkt dfei homogeniteit verloren en het algemeen peSl beneden het normale.

Nu zou de algemeene toestand, dat wordt ook hier geconstateerd, heel wat slechter geweest zijn, wanneer niet op vele plaatsen dte kweekeüng met akte de minder gunstige indeeling onnoodig had gemaakt. Met blijdschap wordt geconstateerd, dat heel wat schoolbesturen deze hulp blijkbaar waardeeren, maar toch blijft de vraag of het particulier initiatief hier niet meer had kunnen doen, nog moet doen en ook zal moeten doen dan tot dusver het geval is geweest. Over het laatst© punt wil ik nu dezen keer niet meer zeggen.

Mijn doel is bereikt, w.anneer ook hierin zal blijken, dat een volk, dat een schoolstrijd kent zooals wij, met die school zal blijven meeleven, haar ook zal verzorgen, wanneer de overheid zich onmachtig verklaart het noodige te doen. Ons ideaal ligt immers niet in de richting van de overheidsschool. Of moeten nu juist zij gelijk krijgen, die altijd beweerd hebben: „De school aan de ouders, dat gaat niet. Dan komt de school er sober af'. Er zijn inderdaad menschen, die weinig met de school hebben leeren meeleven. Maar dat is in onze leringen toch niet het geval?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen