KERKNIEUWS

GENSRALE SYNODE DER GEREFORMEERDE KERKEN.

Negende zitting.

De 9e zitting van de Generale Synode der Gerei Kerken in Nederland ving Donderdagmorgen aan met het zingen van 2 verzen, van Ps. 43.

Van de classis Middelburg, die in vergadering bijeen was, kwam een telegram in van zegenbede.

Duitsche studenten.

Prof. dr D. N a u t a rapporteerde over het verzoek van de Synode des Altreformierten Kirchen ' Deutschlands inzake verlenging van dispensatie aan Duitsche theol. studenten in betrekking tot het spreken van een stichtelijk woord. Ingewilligd.

Aan de kerken van de classis Bentheim en Oostlriesland, die niet ter Synode kunnen vertegenwoordigd zijn, zal een schrijven van medeleven gezonden worden.

Wonosobo.

Ds N. D u u r s e m a rapporteerde over Wonosobo strekkende tot goedkeuring van de handelingen van deputaten inzake W. en Ds K. v. Dijk en 't machtigen van deputaten om met den kerkeraad van Heeg on deputaten der Friesche Zendiiigssynode de rekening over '38 en de begrooting '39 vast te stellen, terwijl aan deze deputaten opgedragen wordt in den arbeid in Wonosobo in de komende 3 jaren bij gebleken behoefte bij te dragen maximaal f 17.000, — per jaar.

Dr A. D. R. P o 1 m a n van Bolsward hield een pleidooi om met het oog op den medischen dienst het bedrag te brengen op 118.000, —, zulks temeer nu 1 Oct a.s. de band met het gouvernement verbroken'wordt.

Na eenige discussie waaraan ook ds W. B r e u k e - laar deelnam, oordeelde de Synode om financiëele redenen niet aan het verzoek van dr Polman namens Friesland, te kunnen voldoen en werd het bedrag van 117.000, — met groote meerderheid gehandhaafd.

Ter Synode verscheen ds J. Douma van Britsum, secundus van dr W. A. v. Es, die door opstaan instemming betuigde met de belijdenisschriften en door den praeses verwelkomd werd.

Leden die elders kerken.

Prol dr G. M. den H a r t o g h rapporteerde over het verzoek van den kerkeraad van Leiderdorp, inzake toepassing van censuur t.a.v. leden, die elders kerken. Waar over die censuur geen eenstemmigheid verkregen werd, vroeg men het advies der Generale Synode. De conclusie oordeelde, dat het hier geldt een zonde van eigenwilligen godsdienst van op den duur ernstigen aard.

405 De conclusie betuigt instemming met het advies van de Part. Synode van Zuid-Holland-N. om na lankmoedig en veelvuldig vermaan tenslotte bij hardnekkige weigering de censuur toe te passen, zonder evenwel tot de uiterste remedie over te gaan.

De rapporteur deelde in zijn rapport mede, dat in de commissie ook een minderheid is.

Daarvan maakte prof. dr N a u t a zich tolk, oordeelend, dat hoewel het elders kerken is af te keuren, dit niet is een tuchtwaardige zaak. Ook zijn er pi'actische bezwaren voor tal van randkerken.

Een levendige discussie ontspon zich, waaraan deelnamen ouderling J. v. Woerden van Raamsdonkveer, prof. dr G. C h. A a 1 d e r s, prof. dr H. H. K u y p e r (die het beroep op Voetius in het rapport wraakte), ds T. J. Hagen, prof. dr K. D ij k en prof. dr K. Schilder, (die waarschuwde tegen elke generaliseerende beslissing).

Laatstgenoemde stelde een andere conclusie voor, overgenomen door ds J. de Vries te Tilburg e.a., waarin wordt uitgesproken, dat in deze aangelegenheid elk geval op zichzelf moet bezien en geen uitspraak in het algemeen moet gedaan, waarom de Synode zich met het advies met de Part Synode van Zuid-Holland-N. niet vereenigen kan.

Hierna beantwoordde de rapporteur de gemaakte opmerkingen, nader de meerderheidsconclusie verdedigend.

Prof. dr D. N a u t a diende een amendement in, overgenomen door de Friesche afgevaardigden dr Polman— dr de Groot, waarin uitgesproken wordt, dat met het geven van vermaningen moet worden volstaan. De conclusies van de meerderheid der commissie kwamen hierna in stemming en werden verworpen met 30 tegen 20 stemmen. De zaak werd vervolgens even aangehouden.

Varia.

Dr G. Keizer rapporteerde hierna over de handelingen van het moderamen van de vorige Synode (Amsterdam 1936), over welk rapport ds H. de Bruin rapporteerde. Goedgekeurd.

Prof. dr K. D ij k bracht hierna het rapport uit van de Geref. Kerk van 's-Gravenhage-West als archiefbewarende kerk en eveneens het rapport van deputaten voor toezicht op het synodaal archief. Dr Th. Ruy s Jr bracht als archivaris en adviseur voor de kerkelijke archieven zijn rapport uit.

Ds C. Mak bracht hierna over deze drie rapporten rapport uit De Synode betuigde dank aan de kerk van Den Haag-West en den archivaris voor hun arbeid, besloot de kerk van West opnieuw aan te wijzen als archiefbewarende kerk en het mandaat van dr Ruys te verlengen. Zij aanvaardde de door deputaten voorgestelde concept-instructie voor den archivaris en besloot een algemeenen oproep te richten tot kerkeraden en particulieren om stukken, die van historische waarde zijn voor onze kerken welwillend aan het archief af te staan.

Aan de discussie namen deel de hoogleeraren prol. dr D. N a u t a en prof. dr G. C h. A a 1 d e r s.

Te kwart na 12 uur werd de moi'genvergadei'ing gesloten.

De middagvergadering.

In de middagvergadering rapporteerde allereerst prof. dr J. W a t e r i n k over een bezwaarschrilt en vervolgens over een resolutie van de Federatie van Chr. vereenigingen van en voor vrouwen en meisjes. Voor kennisgeving aangenomen. Dezelfde rapporteerde ook over een ingekomen schrijven onder pseudoniem met als bijlage een concept-leerboek voor de catechisatiën. Alhoewel op zichzelf beschouwd deze zaak van buitengewoon belang is, besloot de Synode, die terzake ook geen deputaten heeft benoemd, thans hierop niet nader in te gaan en het concept den afzender te retourneeren.

Provisioneele sluiting.

Prol. dr D. N a u t a rapporteerde vervolgens over een - missive van de Part Synode van Friesland-N. in betrekking tot het provisioneel sluiten eener Gen. Synode en het daardoor latent laten voortduren daarvan met geest en bedoeling der K.O. niet schijnt overeen te komen, terwijl ook de practijk leert, dat zulk provisioneel sluiten voor allerlei bezwaren stelt. Ook oordeelt Friesland-N. het gewenscht, dat de Gen. Synode meer dan eenmaal in de drie jaren bijeenkomt, waarom zij oordeelt de Gen. Synode te moeten adviseeren deze zaak nader onder oogen te zien.

De conclusie spreekt uit, dat het provisioneel sluiten eener Synode als zoodanig niet gezegd kan worden met de Kerkenordening in strijd te zijn. Ook oordeelt zij, dat er geen genoegzame redenen bestaan om de Synode valier dan eenmaal in de drie jaren bijeen te roepen en dit integendeel groote bezwaren met zich medebrengt

Na een enkele opmerking van ds W. H. den Hou- 11 n g werden de conclusies met algemeene stemmen aangenomen.

Hierna bracht dr J. T h ij s het rapport uit van deputaten voor de oefening van het verband tusschen de Geref Kerken in Nederland en de Theol. Faculteit der V.U. Wij ontleenen er aan, dat de predikanten ds J. J. Miedema te Groningen, ds K. Fernhout en dr W. A. v. Es, resp. door den dood en bedanken aan den kring van deputaten ontvielen.

Ouderling J. M a n n i te Rotterdam i'apporteerde over dit rapport dat strekte tot goedkeuring van handelingen van deputaten en decharge van hun financieel beheer. Conform besloten.

Prof dr G. M. den H a r t o g h rapporteerde hierna over het rapport van deputaten voor onderzoek naar mogelijke beperking van het appèl-recht.

Het appèl-recht.

Deputaten adviseeren de Synode te besluiten: Ie in de beslissingen over gevallen waarin van het recht van appèl kennelijk misbruik is gemaakt niet met een eenvoudige afwijzing van het ingestelde appèl te volstaan, doch daaraan voortaan steeds toe te voegen een ernstige vermaning en bestraffing vanwege dat misbruik; en 2e' in kwesties welke betrekking hebben op grensregelingen en geschillen daaruit voortvloeiende, voor zooveel daarbij niet twee Part' Synoden zijn be-

trokken, voortaan de eindbeslissing geheel in handen te leggen van de desbetreffende Part. Synode.

De Commissie vereenigde zich geheel met de zienswijze van deputaten en nam hun conclusies over. Na een opmerking van ds W. H. den H o u t i n g en prof. dr K. Schilder, die door den rapporteur en prof. dr D. N a u t a werd beantwoord, nam de Synode de conclusies met algemeene stemmen aan.

Over een bezwaarschrift van den heer C. Bakker te Gouda over de haardracht der vrouw, over welke zaak adressant zich ook reeds heeft gewend tot de Synoden van Middelburg en Amsterdam, rapporteerde ouderling G. F. Hummelen van Assen. De Synode wees dit bezwaarschrift opnieuw af, wijl geen nieuwe argumenten werden aangevoerd.

Finauciëele controle.

Ouderling C. G. de Jong van Almkerk rapporteerde hierna over de financiëele controle van de verschillende deputaatschappen. De vorige Synode benoemde een drietal deskundigen, die een uitvoerig rapport hebben uitgebracht, waaraan tal van bijlagen zijn toegevoegd. De commissie adviseerde aan de Synode om verbetering in den bestaanden toestand aan te brengen door voor de deputaatschappen der Synode in te voeren administratie en de controle hierop zooals door deputaten is voorgesteld; hierbij echter intact te laten de regeling en den band, welke tot dusver bestaat tusschen kerken, classes. Part. Synodes en Gen. Synode en geen verdere centralisatie in te voeren, doch administratie en controle aan te passen aan den bestaanden toestand en opnieuw deputaten aan te wijzen voor de financiëele controle met opdracht de deputaten van de Synode en zendende kerken van advies te dienen bij het uitvoeren der bovengenoemde voorstellen.

Aan de discussie namen deel ds D. Hoek, ouderling R. Z u i d e m a, d s D. S c h e e 1 e, ds W. H. den Routing, dr J. Th ij s, ouderling J. M a n n i, ds W. B r e u k e 1 a a r, ds T. J. H ag e n en ouderling S. v a n Wijk.

Nadat de rapporteur de gemaakte opmerkingen had beantwoord, werden de conclusies met algemeene stemmen aangenomen. De Voorzitter richtte tot den rapporteur een woord van bijzonderen dank.

Ouderling De Jong las vervolgens het rapport van de classis 's-Gravenhage inzake het uitschrijven van bededagen, waarna hij over het rapport rapporteerde. De classis Den Haag werd terzake opnieuw aangewezen.

Liturgie.

Prof. dr Water ink rapporteerde over het rapport en de voorstellen van deputaten voor den bundel „Eenige Gezangen en de litui'gie", welk rapport door ds A. H. van Minnen was opgesteld.

De commissie stelde voor een 5-tal deputaten te benoemen met de opdracht:

a. namens de kerken met uitgevers of uitgeefsters, die toestemming tot uitgave van de „Eenige Gezangen enz." verzoeken, de onderhandelingen te voeren op de door de Generale Synode vastgestelde voorwaarden; de contracten te teekenen; de gelden te innen, tot de e.k. Generale Synode te beheeren en voor al die gelden kwitantie te teekenen; alles onder goedkeuring der eerstkomende Synode;

b. alle nieuwe uitgaven en alle herdrukken te controleeren, of zij geheel met de Standaard-uitgave overeenkomen en of de toestemmingsvoorwaarden gehouden worden, ingeval van afwijking handelend namens de kerken op te treden, waarbij de eindbeslissing ligt bij de eerstkomende Synode;

c. te overwegen, of een correctie van de melodieën der gezangen en van den tekst der formulieren gewenscht en mogelijk is; en zoo ja deze te bevorderen en dienaangaande ter gelegener tijd voorstellen te doen;

d. te overwegen, of thans reeds voorbereidende werkzaamheden kunnen worden verricht voor de in de toekomst noodzakelijke uitgaven van een volledig kanselboek inclusief een nieuwe, althans herziene psalmberijming en een verantwoorde notatie der melodieën, met dien verstande, dat indien het antwoord op deze vraag bevestigend luidt, tevens wordt opgedragen deze voorbereidende werkzaamheden aan te vangen voor zoover zulks naar het oordeel van Deputaten mogelijk is;

e. van hun arbeid en beheer verslag en verantwoording te doen aan de eerstkomende Generale Synode.

Aan de discussie namen deel prof. dr V. H e p p, ds W. L. M i 1 o, prof. dr D. N a u t a en prof. dr K. Schilder.

Prof. Waterink beantwoordde de gemaakte opmerkingen , waarna hij er op wees, dat metterdaad vele fouten in tekst en melodieën der „Eenige Gezangen" voorkomen. Het voorstel van ds Milo om in conclusie 2a. in te lasschen de woorden „en een verantwoorde notatie der melodieën" achter de woorden „herziene psalmberijming" nam spr. gaarne over.

De Synode nam de conclusies met algemeene stemmen aan.

Een afscheid.

Prof. Du Toi t sprak hierna een afscheidswoord, waarin hij mededeelde, dat hij met het oog op de internationale spanningen mogelijk spoedig naar zijn vaderland moet vertrekken en dus de zittingen niet verder kan bijwonen.

Spr. was dankbaar in het midden der broederen te hebben mogen verkeeren en roemde de rustige, nuchtere en zakelijke wijze waarop de Synode haar zaken behandelt. Spr. bad den Geref. Kerken in Nederland Gods zegen toe.

De Voorzitter dankte prof. Du Toit voor zijn aanwezigheid, waardoor de broederband werd versterkt, gaf hem de verzekering, van het meeleven van de Geref. Kerken in Nederland met haar zusterkerken in Zuid- Afrika en bad hem wederkeerig Gods rijken zegen toe..

De assessor, ds F. CM e y s t e r, heeft hierna de zitting met gebed gesloten.

De tiende zitting.

In de tiende zitting had ds A. J. Bouma van Heerenveen zitting genomen als secundus van dr A. D. R. Polman. Door opstaan van zijn zitplaats betuigde hij instemming met de belijdenisschriften.

Kerkelijke goederen.

Ds F. C. M e y s t e r las het rappoil over de zeker­

stelling van de goederen der gezamenlijke kerken, waarna hij daarover rapporteerde.

Aan de discussie namen deel prof. dr G. M. den H a r t o g h, ds D. Hoek, prof. dr H. H. K u y p e r, prof. dr S. G r e ij d a n u s en ds W. B r e u k e 1 a a r.

De Synode vereenigde zich met de volgende door het moderamen voorgestelde conclusiesc

1. De handelingen der deputaten goed te keuren en hun dank te zeggen voor hun rapport en voor al den belangrijken arbeid ten behoeve van deze aangelegenheid door hen verricht.

2. Dat de Synode goede nota neme

a. van het feit, dat de classes der Gereformeerde Kerken rechtspersoonlijkheid bezitten, blijkens arrest van den Hoogen Raad van 13 Mei 1938;

b. van het oordeel der deputaten, dat uit deze beslissing voortvloeit, dat ook de kerken in particulier synodaal verband en in generaal synodaal verband rechtspersoonlijkheid bezitten.

3. Deputaten te continueeren, met de opdracht:

a. de schriftelijke bevestiging van het Ministerie van Financiën te verkrijgen van de toezegging, dat terzake van een eventueele tenaamstelling van goederen ten name van classes enz. geen overgangsrecht zal worden geheven;

b. nadat deze schriftelijke bevestiging zal verkregen zijn, daarvan kennis te geven aan de kerken;

c. in bijzondere gevallen de kerken en deputaten der classes. Part. en Gen. Synoden te dienen van advies

4. de Synode adviseere de kerken, wanneer de sub 3a bedoelde bevestiging zal verkregen zijn, er toe over te gaan haar gemeenschappelijke onroerende goederen ten name van de betrokken rechtspersonen over te schrijven, en daarbij, wat aangaat de meerdere vergaderingen, als namen te gebruiken: „De Gereformeerde Kerken in particulier synodaal verband in het ressort, en van de Gereformeerde Kerken in Nederland in generaal synodaal verband".

5. Ten slotte vestigt de Synode er de volle aandacht der classes en synoden op, dat het gewenscht is, dat de adressen der verschillende classes en synoden voldoende vaststaan en bekend zijn en dat de instructies waarvan Art. 84 der K.O. spreekt, ook inderdaad aan de onderscheidene deputaten worden gegeven.

Schippers.

Prof. dr C. van G e 1 d e r e n rapporteerde hierna over G.E.O.S. (Geref. Evangelisatie onder Schippers).

Na een opmerking van prof. dr G. M. den H a r t o g h en ds N. D u u r s e m a vereenigde de Synode zich met de navolgende conclusies:

1. Dat de Generale Synode met hartelijken dank goedkeure de handelingen der deputaten voor den geestelijken arbeid onder de schippers;

2. Dat zij goedkeure de „regeling van samenwerking voor den geestelijken arbeid onder schippers, die tijdelijk vertoeven in de havens van Rotterdam en/of elders in de provincie Zuid-Holland", getroffen tusschen de Kerk van Rotterdam—Delfshaven en de classis Rotterdam, en eventueel nog te treffen door andere kerken en classes in de provincie Zuid-Holland.

3. Dat zij voor den geestelijken arbeid onder de schippers benoeme drie deputaten met minstens twee secundi, aan wie wordt opgedragen:

a. de kerken, die hiervoor in aanmerking komen, op te wekken tot het vormen van afzonderlijke plaatselijke commissies voor den geestelijken arbeid onder de schippers;

b. bij daarvoor in aanerking komende kerken buiten de provincie Zuid-Holland stappen te doen tot bevordering van de beroeping van Dienaren des Woords voor den geestelijken arbeid onder de schippers volgens de beginselen en richtlijnen van de sub 2 genoemde „regeling van samenwerking";

c. de aan vaarwater gelegen kerken op te wekken aan hun schippersleden ieder kalenderjaar een lidmaatschapsbewijs te verstrekken, zooals in Bijlage IV van het Rapport der deputaten is aangegeven; en telken jare bezoek te doen brengen óók aan schippers met hun gezinnen, die tijdelijk binnen haar ressort vertoeven, zulks bij voorkeur in Januari, of anders zoo spoedig mogelijk daarna, doch uiterlijk in April; van dit ambtelijk bezoek aanteekening te doen op het lidmaatschapsbewijs en rapport te zenden aan de kerk waartoe deze schippers behooren;

d. bij de aan vaarwater gelegen kerken er op aan te dringen, dat in het belang der schippers zooveel mogelijk het H. Avondmaal worde bediend op dezelfde data;

e. jaarlijks de vaststelling en de verzending van den rooster voor het catechetisch onderwijs aan schipperskinderen te verzorgen, in dier voege, dat de maanden Juni, Juli en Augustus als vacantiemaanden gelden, en de betrokken kerken krachtig op te wekken alles aan te wenden, wat den goeden voortgang van dit onderwijs kan verzekeren en bevorderen.

4. dat zij aan al de kerken nadrukkelijk aanbevelen den geestelijken arbeid onder de scliippers financieel te steunen.

Artikel 13.

Hierna rapporteerde ds G. D i e m e r van Scheemda over het rapport van deputaten voor de kas tot steun bij de uitvoering van Art. 13 K.O. (verzorging van emeritus-predikanten, predikantsweduwen en - weezen), welk rapport hij eerst las.

De conclusie strekte tot décharge van deputaten en de kerken te adviseeren op de toe te kennen pensioenen voortaan geen kortingen meer toe te passen; aan deputaten op te dragen de onderhandelingen met de kerk van Buenos-Aires, via deputaten der classis Rotterdam voort te zetten in den geest van de voorstellen, die ter zake in het aan de Synode uitgebrachte rapport zijn aangegeven en bij de Part. Synode van Friesland-Z. er op aan te dringen het achterstallige bedrag van f 1000, — alsnog te storten.

Ds A. J. Bouma wees er op, dat het Friesland-Z. schier onmogelijk is aan haar verplichtingen te voldoen. Deputaten hebben dan ook het percentage-cijfer reeds van 6 gebracht op 5.-. . ^ ... • - .-, , -.

In dit ressort zijn vele zwakke kerken en reeds moest in een der classes een steunfonds worden gevormd.

opdat men^aan de verplichtingen ad Art-, 13 zou kunnen voldoen.

Na eenige discussie, waaraan deelnamen dr D. J. de Groot, ds H. M e y e r i n g, ds W. L. Milo, prof dr K. D ij k, ds A. Schweitzer en den rapporteur werden de conclusies aangenomen, minus die over de kortingen op de toe te kennen pensioenen, welke nog even aangehouden werd.

De Voorzi tt er^richtte een woord van hartelijken gelukwensch tot ds A. Schweitzer, die uit zoo ernstige ziekte mocht herstellen en die hij teekende als een „wandelend artikel 13".

Ds P. C. de Bruyn van Apeldoorn rapporteerde over voorstellen van de classes Zaandam en Deventer om, waeir de lasten van Art. 13 K.O. al grooter worden, opnieuw de gedachte van verzekez'ing in overweging te nemen.

De commissie stelde de Synode voor om deze voorstellen niet aan te nemen en dus geen commissie te benoemen of andere maatregelen te nemen, teneinde verandering te brengen in de thans geldende regeling voor de verzorging naar Art. 13 en de kerken te adviseeren zich door haar synodale ressorten aan te sluiten bij de landelijke samenwerking.

Aan de discussie namen deel de predikanten ds W. H. den H o u t i n g, ds T. J. Hagen, ouderling R. Z u i- d e m a, prof. dr G. C h. A a 1 d e r s, ds W. L. Milo, prof. dr K. Schilder, prof. dr K. D ij k en de Voorzitter. Meerdere sprekers hadden bezwaar tegen de slotconclusie. Bij stemming werd deze conclusie met 27 tegen 19 stemmen aangenomen, waarbij het woord „adviseeren" werd vervangen door „in overweging geven".

Cumulatie.

Ds De Bruin rapporteerde voorts over een voorstel van de kerk van Kampen, verzoekend maatregelen te nemen tegen cumulatie van pensioenen bij predikanten, die een bezoldigde bijbetrekking als leeraar bekleeden. De kerk van Kampen acht dit in strijd met Art. 13 van de Kerkenordening. De commissie stelde voor aan het verzoek van Kampen niet te voldoen en uit te spreken, dat het nemen van maatregelen . als in • het verzoek bedoeld, niet op den weg der Synode ligt.

Na eenige discussie waaraan deelnamen ds W. H. . den H o u t i n g, ds H. M e y e r i n g, ds T. J. Hagen, prof. dr K. D ij k, prof. dr G. C h. A a 1 d e r s, dr J. Thij s, prof. dr G. M. den Hart ogh, ds H. de Bruyn en dr H. Kaajan, werden de conclusies ver-' volgens aangenomen.

Ds G. Diemer rapporteerde over een schrijven van Friesland-N. in betrekking tot deputaten ad Art. 13. Goedgekeurd.

Ds P. C. de Bruyn rapporteerde over een voorstel van de Part. Synode van Utrecht in betrekking tot Art. 13 K.O., waarbij men een maximum- zoowel als een minimum-pensioen wil zien vastgesteld. De commissie stelde voor aan zulk een vaststelling niet mede te werken en de gedachte van een reservefonds aan deputaten ad Art. 13 ter bestudeering te geven.

Aan de discussie namen deel ds W. L. Milo, dS T. J. Hagen, ds S. J. P o p m a, ouderling J. Hommes en ouderling A. B o r k e n t.

Na repliek van den rapporteur en van ds A. Schweitzer werd de eerste conclusie aangenomen, waarmede een voorstel-ds Popma om wèl een minimum vast te stellen, was verworpen. De tweede conclusie werd eveneens aangenomen.

Hierna ging de Synode nog een oogenblik in comitégeneraal, waarna de praeses de zifting verdaagde tot Dinsdagmorgen 9 uur.

De elfde zitting.

De zitting van Dinsdagmorgen ving aan met het zingen van Ps. 66 : 2. '

Bij het aippèl-nominaal bleek, dat Ouderling M. IT- Dijkstra van Anjum was vervangen door zijn secundus Ouderling E. Meinsma van Nes (W.D.) en Ouderling DB J. V. d. Berg' door Ouderling P. Koning te Amersfoort. [Db beide 'Zeeuwsoihe primi-ouderlingen waren vervangen door hun secundi G. Douw te Oudelande en A. Geschiere te Grijpskerke. Voor Noord-Brabant was eveheiens een secundi aanwezig, n.l. Ouderling J. van Woerden van Raamsdoniveer. Ook was Ouderling W. Hummelen te Alphen a. d. Rijn, primi van Zuid-- Holland, voor het eerst aanwezig. Al deze 'Synode-ledep betuigden door opstaan in-stemming met de belijdenis-.. sohriften.

De Voorzitter deed voorlezing van een ingekomen sdhrijven van Ds J. Douma van Arnhem namens het comité tot 'herdenking der AfscheiÖing van 1934 vergezeld van 'het eerste exemplaar van het eerste deel van de reeks die archiefstukken der Afscheiding bevatten; zal, welk deel verzorgd werd door Dr F. L. Bos te Wilnis. In het schrijven van Ds Douma wordt medegedeeld, dat de uitgetrokken isom van ƒ 10.000.— geheel aan de bibliotheek ten goeid-e is gekomen.

De Synode nam met dankbaarheid kennis van dit • schrijven met bijgevoegd geschenk en besloot een schrij-'' ven van flankbetuiging aan bedoeld comité te zenden.

De Synode verdaagd?

De Voorzitter vpees er nu op, dat de Synode baar vierde Vergaderweek is ingegaan. Het komt hem gewensdht voor deze week versohillenlde zaken af te doen en dan de Synode te verdagen, wijl de zaken- Draöhten en - Goossens nog niet Synode-rijp zijn en de commissie voor de leergesohillen deze week nog ui^' _ gereed komt met haar werk.

De Voorzitter gaf deze gedachte in overweging opdat de Synode er over denken en in den loop van 'den dag. over beslissen kan.

De zaak-Drachten.

Prof. dr K. Dijk rapporteerde hierna over 'het in comité-generaal genomen besluit t.a.v. de zaak-Drachten. Met algemeene stemmen werd besloten op voorstel der., betrokken commissie om in de zaak-Drachten deputaten; te benoemen die alles in het werk zullen stellen, onf .de partijen te Drachten' te verzoenen en den vrede in de -kerk'van Dracbtén te herstellen, welke. deputaten voor 15 'Nov. rapport zullen uitbrengen.

Prof. Dij'k wees er ter toelichting op, dat betrokkien

Üeputaten dus een zeer breed mandaat 'ontvangen, om alles te do'en wat den 'vrede kan 'bewerkstelligen..

De Synode keurde het 'voorstel der commissie uiteraard met algemeene stemmen goed en benoemde als deputaten de iheeren prof. dr F. W. 'Grosheide, prof. dr K. Diijk en ouderling W. van Engen te Steenwij'k, die reeds als deputaat in deze zaak zijn werkzaam geweest.

De Voorzitter wensöhte 'deze broeders toe de wijsheid 'van Salomo, ihet geduld van Job, de liefde van Johannes en den ijver van Petrus.

Art. 13 K.O.

D s 'P. 'G. de B r u iji n rapporteerde hierna over een verzoek en voorstel van de Part. Synode van Groningen om stappen te doen die leiden tot verlaging van de lasten inzate Art. 13 K.O. en een uitspraak van de synode van Middelburg (berekening naar 'de thans geldige diensttractementen) terug te nemen wijl dit onbillij'k'hedien! in 'het leven roöpt.

De Synode besloot geen stappen te doen ter verlaging der lasten inzake Art. 13 en de uitspraak van 1983 niet terug te nemen, wijl een rechte toepassing van de'ze uitspraak geen 'enkele onbillij'k'heid schept.

Ds De Bruijn rapporteerde ook oVer een voorstel van de classis-Stadskanaal die vaststelling van maximum-uitkeering aan de kerken vraagt. Besloten werld dat de classis bericht zal worden, dat de Synode deze zaak niet in behandeling nemleni kan, maar de classis zich tot de Part. Synode van Groningen wenden moet.

De Zendlngsorde.

Vervolgens rapporteerde prof. dr G. G 'h. A a 1 - d e r s over een missive van ds K. van Dijk to Wonosobo, waarin hij, bezwaren oppert tegen 'de voor te stellen wijziging der Zendingsorde en wel tegen het niet puWiceeren van het concept. Verder de daarin tot uiting komende verhouding van Zendende Kerk en iüheemsdhe Kerken en in verband daarmede de wijziging van art. 16 en 19 der Zendingsorde, alsmelde de toevoeging van een nieuw art. 20. Voorts de reeds eerder geopperde bezwaren, dat de Z.O. de meerderheid der plaatselijke Kei'ken een ondergeschikte 'en minderwaardige plaats geeft in vergelijking met de „Zenldende Kerk". Tövens dat voor het zendingswerk heel duidelijk het ambt van Evangelist is gegeven.

Tenslotte verzoekt ds van Dijk de Synode de herziening uit te stellen tot een volgende Synode, het concept in handen te stellen van een oom'missie met de opdracht de voorgestelde wijziging en ingebrachte bezwaren in studie te nemen en daarvan tijdig rapport aan de Kerken, uit te brengen.

Aan het einde van zijn beredeneerd rapport stelde prof. Aalders namens de commissie de volgende conclusies voor :

De Synode besluit :

1. niet te voldoen aan het verzoek van ds K. van Dijk, om de herziening 'van de Zendingsordo tot de volgende Synode uit te stellen, aangezien de door dezen aangevoerde gronden daarvoor niet voldoende zijn;

2. 'het door de deputaten voor de zending onder heidenen en m.oham'medanen aangeboden concöpt te aanvaarlden met de volgende wijzigingen: in art. 1 en in de eerste alinea van art. 3 worde inplaats van „kerkenorde" gelezen „kerkenordening";

in art. 3 worde „volgens artikel IV" gewijzigd in „volg'ens artikel IV en V";

in de artikelen 8 (2de alinea), 10 (2de alinea) en 20 worde in plaats van „deputaten der generale synode" of „deputaten der generale synode voor de zending" gelezen: „dep'utaten der generale synode voor de zending onder heidenen en mohammedanen";

in de artikelen 15 (1ste «n 6de alinea), 16 i(lste en 2de alinea), 19 (2de alinea), 20, 23 (1ste en 2de alinea) worde steeds in plaats van „Afzonderlijke Vergaderingen" of „Afzonderlijke Vergadering" gelezen: „Bizondere Vergaderingen" en „Bizondere Vergadering";

in art. 15 worde in de derde alinea na „Leeraren van opleidingsscholen" ingelascht „inheemsche artsen met Nederlandsdhe bevoegdheid";

in art. 16 worde in regel 7 na hgt woord „belijdenisschriften" 'het woord „leerboelken" tusschen gevoegd;

in art. 17 (alinea 3) worde voor „schorsing of afzetting" gezet „schorsing, afzetting of censuur";

in art. 19 woröe in de 1ste alinea in plaats .van „classes" gelezen „classis"; en in de tweede alinea in plaats van „kerkverband" „classikaal verband"; eveneens in beide alinea's in plaats van de zinsnede „of een nog niet geïnstitueerde kerk tot institueering kan komen"; „of op een plaats tot institueering van de kerk kan worden overgegaan"; in hetzelfde artikel worde inplaats van „missionaire dienaren 'des Woords" en „missionaire dienaren" gelezen „missionaire dienaar des Woorlds" en „missionaire dienaar"; en in aansluiting daaraan uitsluitend het (enkelvoud „'hij" en „zijn" gebezigd, terwijl ook de daarbij behoorende werkwoorden in ihet enkelvoud worden gezet;

in de laatste alinea van art. 19 worde „diensten" vervangen door „anrbten"; de laatste alinea van art. 23 worde weggelaten;

3. vijf deputaten te benoemen met Ide opdracht om de- eerstvolgende generale synode te dienen van rapport' en advies inzake de wenschelijkheid om de afzonderlijke Zendingsorde te 'doen vervallen, en de algemeene bepalingen betreffende de Zending in de Kerkenoiidening op te nemen en indien zij in laatstgenoemden zin mocht adviseeren met aanwijzing welke bepalingen in de 'kelkenordening een plaats zouden moeten vinden, en onder overlegging van het ontvrerp eener regeling, waarin de noodige 'bizondere bepalingen voor den. arbeid der zending zijn opgenoraen).

Aan de discussie namen deel ds W. Breukelaar, prof. dr S. Greijdianus, ds Dl Hoek en prof. dr H. H. Kuyper. Ds 'Breukelaar 'herinnerde er aan, dat hij' de eenige is die nog in leven 'is van hen, die in 1902 op de Synode van Arnhem de Zendingsorde hebben ^elpen vaststellen. Zij heeft ook wel goed gewerkt. Maar deputaten zijn unaniem van oordeel, dat zij in de Kerkenorde behoort te worden getnoorporeerld. God beeft de Zending der Geref. Kerken rijlc gezegend naar spr. met een enkel cijfer illustreerde. De- - zending moet nog • ginder deputaten-^zending en nog meer zending van de Kerken worden en daartoe kan het thans gebodene uit­

nemend dienen, waarom spr. er gaarne mee meegaat.

Prof. G r 6 ij d a n u s wees er op, dat ds v. Dijk geeni scheiding maakt tusschen de kerken en de leden der 'Synode, maar een onderso'heiding.

Ds Hoek onderschreef het rapport der commissie zeer hartelijk.

Prof. Kuyper wees er op, dat wie bedenkingen heeft die niet 'brengen zal ter kennis van de afgevaardigden, maar van de Kerken in generale synode vereenigid. Dat heeft elke predikant in het formulier dat hij 'heeft onderteekend beloofd en daarom is de handeling van ds v. Dijk onjuist.

Na een korte repliek van prof. Aalders en eenige discussie over de redactie van conclusie 3 waaraan de hoogleerarieni' R i d d e r b o s en N a u t a deelnamen en waarbij een amendement-N a u t a werd aangenomen, werden d'e eerste en derde conclusie vastgesteld.

'Gonclusie 2, waarin verschillende wijzigingen werden voorgesteld kwam alinea's-gewijze in behandeling.

Bij de voorgestelde wijziging van art. 16 der Zendingsorde ontwikkelde prof. Greijdanus iprinoipieele bezwaren.

Na repliek van den rapporteur ontspon zich öen breede discussie, waaraan deelnamen ds W. Breukelaar, ds N. D u u r s e m a, prof. d r J. H. B a - Vi n ck, 'ds J. F er n h o ii t, prof. dr J. Ridderb o s, prof. d r D. N a u t a, prof. dr S. G r e ij d a - n u s en de P r a e s e s.

Te half één werden de besprekingen onderbroken en vereenigde men zich aan den koffiemaaltijd.

De middagvergadering.

In de om 2 uur aangevangen middagzitting stelde prof. dr G. C h. Aalders namens de commissie een nadere redactie voor al kon hij daarbij helaas aan de bezwaren van prof. dr S. 'Greijdanus niet tegemoet komien. De commissie stelde voor de 2e 'helft van art. 16 der Zendingsorde te wijzigen.

P' r o f. G r e ij d a n u s, erkennenld dat de voorgestelde wijziging een verbetering is, kon daarmede toch niet meegaan en wenschte daarvan aanteekening in de acta.

Prof. dr K. Schilder kon evenmin met het Voorgestelde meegaan.

De Voorzitter vroeg hen, die niet meegaan, - wat zij er dan principieel tegenover stellen.

Prof. G r e ij d a n u s wees er op, dat hij dit gezegd heeft en dat de practische uitvoerbaarheid nader is te regel'en.

De Synode nam daarop de voorgestelde redactiewijziging aan, die luidt:

Indien die kerken Bijbelvertalingen, belijdenisschriften, leerboeken, zangboeken of formulieren' invoeren tegen wier inhoud ernstige bezwaren rijzen, wordt daarover door de Generale Synode, gehoord het 'advies der Bijzondere Vergadering' van miss. pre'dikanten, beslist. In dit geval wordt voorloopig gebruikt wat - daarvoor door de Bijzondere Vergadering geschikt zal worden geaolit, totdat de Generale Synode haar beslissing zal hebben genomen.

Bijl 'de discussie over art. 19 stelden ouderling J. M a n n i en ds S. I d e m a een vraag in betrekking tot 'die bestaande Zendingssynoden, die men nu wil doen verdwijnen.

Ds Breukelaar wees er op, dat - het toch eigenlijk mis is met die Zendingssynoden. De Kerkenordening kient dit instituut niet en in pragnanten zin is het toch geen synode naar spr. nader uiteenzette. Het wekt ook de gedachte - dat de 'Zending er zoo wat naast staat. De zending moet in de kerken al meer de plaats hebben die haar toekomt. De zending moet op elke 'kerkelijke tafel haar sdhotel hebben. Er kan zeer wel samenwerking plaats vinden al is er geen zendingssynode naar de practijk in meerdere provincies leert. Zij kosten ook geld leni dat kan beter worden 'besteed.

Dr 'VV. A. van Es heeft in bet licht der ervaring niet zooveel bezwaren tegen een Zendingss-ynode en ziet ook niet in waarom een Zendingssynode geen volstrekte bövoegdheden in zendingszaken bebb-en zou. Toch zijn Ziendingssynoden iets - abnormaals en de practijk leert althans in Friesland, dat zij de belangstelling voor de Zending niet bevorderen. Dat er een zac'hte went gegeven wordt haar op te heffen als - dat kan juicht spr. toe.

Dr 'H. Kaajan stemt toe, dat de Z-endingssynode in de lucht hangt, al heeft zij ook wel iets goeds. Er zijn be-zwaren uit - kerkrechtelijk oogpunt en appèl-zaken kan zij niet behandelen.

Prof. Aalders beantwoordde de gemaakte opmerkingen. De commissie is niet verder gegaan dan op ihaar weg lag en deöd daarom ook 'geiem voorstel de Zendingssynoden op te heffen. Zij' volstond alleen maar met een vingerwjjzing.

Art. 18 werd hierna goedgekeurd. Hierna werd de Zendlngsorde met de voorgestelde wijzigingen aangenomen.

De Voorzitter dankte deputaten en oommissie voor al den arbeid' aan deze zaai besteed.

Evangelisatie in België.

Hierna rapporteerde prof. drG. van Gelderen over 'het rapport van deputaten voor den Evangelisatiearbeid in België, welk rapport 'van de 'hand van ds P. van D ij k van Zaandam is. Het rapport gewaagt van goeden voortgang van het werk, dat niet ongezegenld is.

De commissie stelde aan de Synode voor deputaten te 'danken en te Ideohargeeren, opnieuw 4 deputaten te benoemen, uit te spreken dat dit werk recht heeft op den voortdurenden steun van alle kerken eni deputaten te mac'htigen jaarlijks één collecte te vragen voor dit werk'.

D s H. d e B r u ij n stelde voor opnieuw '5 deputaten te benoemen zooals voorheen. Aangenomen.

Prof. van Gelderen rapporteerde over een voorstel van de Part. Synode van Brabant en Limburg inzake een jaarlijksdhe collecte voor den Evangelisatiearbeid in 'Noord-Brabant en Limburg. De Part. Synode Verzoclit Ideze zaa; k dringend 'bij alle Geref. Kerken aan te bevelen.

De commissie stelde voOr aan dit verzoek te voldoen en het moderamen op te dragen een dringende aanbeveling te geven aan deze kerken bij- hun aanvrage om efem jaarlijksohe collecte. Conform besloten.

Geestelijke verzorging der militairen.

Hierna kwam 'aan de orde het rapport van deputaten voor de verzorging van de geestelijke belangen der militairen, waarbij' tevens aan de orde kwamen voorstellen van Gelderland, Drente, Zeeland, classis Batavia en een schrijven van het booldbestuur van den Ned. Militairen Bond, betrekking hebbend op finanoieelen steun aan garnizoenskerklen, de vereenigbaarbeid 'van de functie van reserve-officier en 'het a'mbt van dienaar des Woords, de zelfstandigheid van de classicale deputaten in Indië en een aanbeveling voor een extra collecte, zoo mogelijk op Zondag 5 November a.s.

Het rapport van deputaten is bereids in druk versohemen en de kerken toegezonden. De commissie stelde aan de Synode een groot aantal conclusies voor'. Rapporteur was Ds S. J. Popma.

Aan de discussie namen deel de synodeleden J. "W a n n i, prof. dr K. D ij k, ds G. J. H a g e n, J. V. "Woerden, d's 'W. H. den H o u t i n g, ds D. Hoek, ds J. de Vries, p r 'O f. d r 'H. H. Kuyper, dr J. T h ijs, ds N. D uu r sema, J. Ve rwo erd en de P r a e s e s.

De discussie bewoog zic'h om de positie van de--kerk van Guragao, 'het aan den minister van defensie te richten schrijven over enkele misstanden en het aanvaarden van de d-oor den minister van defensie aan - de plaatselijke predikanten van - verschillende kerken beschikbaar gestelde toelage en naar de 'bedoeling' van den minister te distribueeren.

De Synode kwam met de behandeling van deze zaak in - de mid-dagzitting niet gereed, terwijl eniliele conclusies werden aangehouden en anderen in comitézitting nader een onderwerp van bespreking zouden uitmaken, welke comité-zitting - aan 'het einde van de zitting gehouden werd.

Van de aangenomen conclusies vermelden wij, dat de Synode besloot :

I. Deputaten hartelijk dank te zeggen voor 'hun veelvuldigen arbeid, waarbij aan alle gegeven opdrachten is voldaan;

II. D'eputaten te d'échargeeren van het door hen gevoerde financieel beheer;

III. Opnieuw deputaten te benoemen voor de behartiging der geestelijke belangen van onze militairen, n.l. 7 deputaten len 2 secundi voor den arbeid in - Nederland, en onder deze ook iemand te benoemen, die door zijn arbeid regelmatig met de marine in aanraking komt; en 6 deputaten voor In'dië, aan te wij'zen door de classis Batavia;

IV. Aan de deputaten in Nederland op te dragen: 1. Voor zoover noodig correspondentie te onderhouden met - de regeering;

2. Er toe mee te werken, dat in de garnizoenen de hand worde gehouden- aan art. 45 sub 5 'van het reglement inw. dienst;

3. Godde samenwerking te onderhouden met den Geref. legerpredikant en de Geref. reserve-veldpredikers in Nederland;

4. Er voor te zorgen, dat tijdens de herhalingsoefen-lngen onze militairen geestelijke verzorging ontvangen;

5. Met de garnizoenskerken de volgende regeling te treffen :

a. Haar eens per jaar op te roepen voor een conferentie over den arbeid in de garnizoenskerken;

b. Aan garnizoenskerken, die veel onkosten 'maiten voor de militairen (porti etc.) per militair een maximum van 'f 0.25 per jaar te vergoeden;

6. Bij mobilisatie, oorlog of legering van militairen op verren afstand- van Geref. Kerken alles té doen, wat in 'hun vermogen is, om aan onze militairen geestelijke verzorging te geven;

7. De kerk van - Guragao te 'blij'vien- steunen voor haar arbeid onder de militairen met 'hoogstens ƒ 1000.— per Jaar;

8. Aan de kerk van den Helder een subsidie te verleenen van hoogstens ƒ 3900.—• per jaar voor de eventueele -beroeping van een Dienaar des "Woords voor den arbeid onder dienenden bij de Marine, plus een subsidie van hoogstens ƒ400.— per jaar voor administratie, en aan de kerk van Vlissingen een subsidie van - hoogstens ƒ800.—I per jaar voor - de benoeming van een eventueel noodzakelijken 'hulpprediker voor de Marine; met - dien verstande, dat,

a. de beroeping en benoeming geschiede in overleg met deputaten;

b. Jaarlijks een- begrooting en rekening door die kerken bij deputaten worden ingediend;

o. In overleg met deputaten een instructie 'voor de geestelijke verzorging van d'e bij de Marine dienenden, worde opgesteld.

De twaalfde zitting.

In de "Woensdagmorgen in de Noorderkerk te Sneek aangevangen twaalfde zitting van de Generale Synode der Geref. Kerken, lieeft de praeses, ds J. L. S c h o u t e n, nadat de acta vastgesteld waren, het woord verleend aan ds W. H. den H o u t i n g, om te rapporteeren over een verzoek van twee Soembaneezen door de Synode te mogen worden gehoord, waartoe zij volmacht hebben. Deze broeders moeten 4 Oct. a.s. weer vertrekken.

Hoewel de Synode in het midden laat de vraag of zij op formeele gronden het verzoek zou kunnen afwijzen, meent de commissie, dat dit een verkeerden indruk zou maken en adviseert zij de Synode deze broeders te hooren zonder hun lastbrief formeel te ijken. Daarbij zou ds B. Alkema als tolk kunnen fungeeren, wijl hij geheel buiten de zaak-Goossens staat. Ds S. J. P. Goossens zou dan als stilzwijgend toehoorder tot de vergadering kunnen worden toegelaten. Aangezien een rapport nog op geen stukken na gereed is, kunnen de leden der Synode uiteraard niets anders doen dan informatorische vragen stellen.

Uitdrukkelijk wordt tevens vastgelegd, dat het toelaten van deze Soembaneesche broeders n i e ts praejudiciëert t.a.v. de zaak-Goossens.

Aan de bespreking namen deel prof. dr C. v. Ge 1- deren, ds "W. L. Milo, prof. dr J. H. B a v i n c k, ds T. J. J o n k h o f en ds S. I d e m a.

Gevraagd werd ol het niet tevens gewenscht is ds "W. v. Dijk van Soemba, die in ons land is en ds J. H.

Lammertsma te Appingedam, voorzitter van deputaten der Soembazending, tot deze zitting toe te laten.

Ds den Houting beantwoordde de gemaakte opmerkingen, waarna de conclusies der commissies werden aangenomen.

De Synode besloot gezien den stand van zaken om volgende week ook te vergaderen, totdat het agendum is afgewerkt, behoudens de zaak-Drachten, idem-Goossens en de leergeschillen.

Geestelijke verzorging der militairen.

Hierna werd voortgegaan met de behandeling van het rapport van deputaten inzake de behartiging van de geestelijke belangen van onze militairen.

Het voorstel van de commissie tot goedkeuring van de in het rapport van deputaten opgenomen conceptregeling voor de kerkelijke positie van don legerpredikant uit de Geref. Kerken ontlokte eenige discussie, waaraan deelnamen ds T. J. H a g e n en prof. dr H. H. K u y p e r, die bezwaren heeft tegen de huidige positie . van den Geref. legerpredikant. Spr. wilde niet voorstellen de beslissing van Middelburg 1933 terug te nemen, maar door het uitspreken van zijn bezwaren zijn consciëntie te ontlasten.

Na beantwoording door den rapporteur ds S. J. P o p m a keurde de Synode de conceptregeling goed.

Het voorstel om deputaten te machtigen een of meer extra-collecten te vragen voor den arbeid onder de militairen, ontmoette bezwaren bij ds D.' H o e k en ds N. Duursema.

Aangezien dit voorstel bedoelt de financiën te concentreeron in handen van deputaten, zoodat allerlei aanvragen door de kerken kunnen worden terzijde gelegd, werd de conclusie met groote meerderheid aangenomen.

De Synode nam de volgende conclusies aan:

Aan deputaten werd toestemming verleend de toelage, die de Minister van Defensie aan de plaatselijke predikanten van verschillende kerken beschikbaar stelt voor hun arbeid onder de militairen te mogen aanvaarden en die in overleg met den betrokken predikant en kerkeraad, te distribueeren naar de bedoeling van den Minister;

aan de garnizoenskerken zoo noodig een subsidie te Verleenen, wanneer ze buitengewone kosten moeten maken voor den arbeid onder de militairen (o.a. be noeming van een hulpprediker, gebouwen) zulks in vei'rekening met de toelage van den Minister van Defensie;

goed te keuren de concept-regeling van de kerkelijke positie van den legerpredikant uit de Geref. Kerken (rapport blz. 17);

aan de te benoemen deputaten in Nederland machtiging te verleenen van de kerken één of meer extracollecten te vragen voor den arbeid onder de militairen, om aan deputaten gelegenheid te geven:

1. den extra arbeid voor de geestelijke verzorging van onze militairen door mobilisatie-toestand noodig geworden, te doen verrichten;

Z. zoo noodig steun te verleenen aan anderen arbeid, die voor de geestelijke verzorging van onze militairen ten goede komt;

aan de deputaten in Indië op te dragen:

a. alles te doen, wat in hun vermogen is, om aan onze militairen geestelijke verzorging te geven;

b. contact te bewaren met deputaten in Nederland ter regeling van gemeenschappelijke zaken;

c. goede samenwerking te onderhouden met den Geref. Legerpredikant en Vlootpredikant in Indië.

Aan de Part. Synoden van Gelderland, Drenthe, Zeeland, Utrecht en Zuid-Holland-Zuid zal een schrijven gezonden worden, waarin zij t.a.v. haar voorstellen verwezen wordt naar de door de Synode genomen besluiten, naar aanleiding van het rapport van deputaten van de Synode van 1936.

Ds P o p m a rapporteerde voorts over het verzoek van de Part. Synode om herziening van de uitspraak van 1936 betreffende de functie van reserve-officier en ambt van dienaar des Woords.

Meerdere sprekers hadden bezwaar tegen de uitspraak van 1936.

Na beantwoording door den rapporteur, die mede­ deelde, dat de commissie louter om practische redenen een wijziging voorstelde, waar het hier gaat niet om een botsing van plichten, maar van werktijdéïi.

De zaak werd voor het formuleeren van een nadere conclusie naar de commissie geretourneerd.

De conclusie werd hierna als volgt vastgesteld, dat de Synode besloot uit te spreken, dat de militaire dienst den officier in allerlei omstandigheden kan brengen en verrichtingen kan wikkelen, welke hem de uitoefening van zijn ambtelijk werk zouden kunnen bemoeilijken.

Inzake een missive van deputaten van de classis Batavia in betrekking tot de zelfstandigheid dezer deputaten, werd besloten te verwijzen naar de terzake genomen besluiten.

Het hoofdbestuur van den Ned. Mil. Bond, dat om een ejctra-collecte vraagt, werd verwezen naar deputaten voor de geestelijke belangen der militairen, die over een verzoek om steun zullen beslissen.

GEREFORMEERDE KERKEN.

Tweetal te:

Slootdorp (Wieringermeerpolder): Cand. H. J. Banga, hulpprediker te Zeist en Cand. C. Verspuy te Scheveningen. Wolfheze: D. J. Ras te Vleuten-De Meern en G. Toornvliet te Nieuwerkerk a. d. IJssel.

Beroepen te:

Loppersum: E. A. van Es te Warns (Fr.). Spijkenisse: Cand. C. v. d. Tas te Delft.

Aangeno7nen naar:

Bruchterveld: Cand. A. Brink te Hoogersmilde. Kockengen (U.): Cand. W. Verwoerd, hulppred. te Ommen.

Benoemd tot Hulpprediker te:

Aalten: Cand. B. Boelens te Groningen (aangen.). Abbenbroek: Cand. G. van Doornik te Delft. Arnhem: Cand. A. I. Krijtenburg te Sneek.

Candidaten tot den Heiligen Dienst.

Door de Classis Rotterdam der Gereformeerde Kerken is met algemeene stemmen na praeparatoir examen beroepbaar verklaard de iheer P. de B r uij n, theol. cand. aan de Vrije Universiteit, wonende Grondheerendijk 45 b, Rotterdam-Charlois, telef. 55754 ten name van den heer C. Kamp.

— Door de Classis Amsterdam is praeparatoir geëxamineerd en met algemeene stemmen beroepbaar verklaard de heer E. Pij lm an, theol. cand. aan de V. U. Zijn adres is: Ie Helmersstraat 94, Amsterdam-West, telef. 84540.

— Door de Classis Amsterdam is praeparatoir geëxamineerd en beroepbaar verklaard de heer P. G. van Bergejr., theol. cand. aan de V. U. Zijn adres is: Roemer Visscherstraat 16, Amsterdam-West.

— De Classis Haarlem heeft praeparatoir geëxamineerd en beroepbaar verklaard den heer W. Baas, theol. cand. aan de V. U. Zijn adres is: Willem de Zwijgerlaan 62, Santpoort (station), telef. no. 8660.

Allen zijn gaarne bereid de Kerken te dienen en een eventueel beroep terstond in overweging te nemen.

Theol. Fac. Ver. a. d. Vrije Universiteit.

Het adres van den ab-actis, den heer A. Brouwer, is Wouwermanstraat Sbv., "' Amsterdam-Zuid.

Ver. tot Chr. verzorging van Geestes- en Zenuwzieken.

De agenda voor de algemeene vergadering van de Ver tot Chr. verzorging van Geestes- en Zenuwzieken, D. V. te houden op Vrijdag 29 Sept. 1939, des namiddags te twee uur, in het kerkgebouw op de stichting „Veldwijk" te Ermelo, vermeldt onder meer als punt 6:

Referaat van Dr P. H. Esser te Bennebroek, getiteld: „Leidende gedachten bij de moderne behandeling van zielszieken".

CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK.

Beroepen te:

Dokkum: J. van Doorn te Ouderkerk a. d. Amstel. Harderwijlc: M. Baan te Bussum. Inire'de te:

Vlissingen: W. Meijnhout. Tekst: Ezech. 34: 15 en 16.

GEREFORMEERDE GEMEENTEN.

en te: '

Vlaardïngen: P. Honkoop te Den Haag.

NEDERLANDSCHE HERVORMDE KERK.

Beroepen te:

Arnhem (vac. Drost): Th. E. van de Brug te Harlingen. Assen (Evangelisatie) en te Muiderberg: Cand. W. Glashou­

wer, hulppred. te Zwaagwesteinde. Bergen op Zoom; W. E. Heijboer te Ouderkerk (Zeeland). Deventer: D. Visser te Nieuw Heivoet. Eemnes-Binnen, Gouderak, Hei- en Boeikop en te Papendrecht:

Cand. W. L. Tukker te Hoek van Holland. Havelte (toez.): D. Oosten te Waaxens-Brandgum. Loppersum: J. Dikboom te Drachten. Well en Ammerzoden: Cand. B.F.C, de Groot te IJsselmonde.

Aangenomen naar:

Aalten (vac. H. J. Drost) : G. P. Klijn te West-Terschelling. Drachten (Evangelisatie): A. de Willigen te Heinkenszand. Hoogezand: D. Bender te St. Jacobi-Parochie.

Bedankt voor:

Abcoude: L. Buenk te Veessen (Geld.). Blokzijl, H. Nobel te Reitsum. Coevorden (Evangelisatie): Cand. W. Glashouwer, hulppred. te

Zwaagwesteinde. Lienden: W. Bieshaar Jr. te Benthuizen.

Intrede te:

Alkmaar: P. Prins van Wijngaarden. Tekst: Joh. 6: 67. Exmorra: Cand. P. A Lefeber. Tekst: 2 Cor. 5:20. Hagestein: Cand. P. v. d. Berg. Tekst: Luc. 11:2c. Heerenveen: J. W. Sepmeyer. Tekst: Rom. 8:38 en 39. Hemmen: Dr O. Norel. Tekst: Openb. 22:17. Nootdorp: Cand. W. J. Schouten. Tekst: Psalm 25: 15a. Schoten: H. J. Drost. Tekst: Jes. 55:10 en 11.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen