Oordeel der liefde

In het eerste Oosterbeeksche communiqué hebben de aldaar in conferentie samenkomende „partijen" ook over elkander een „oordeel der liefde" geveld en gezegd elkanders goede trouw te gelooven, van elkanders goede bedoelingen overtuigd te zijn.

Zulk een oordeel van de eene partij over wat de andere in het schild voerde (goede trouw) of beoogde (goede bedoelingen) noemt men onder ons gewoonlijk een oordeel-der-liefde.

We gelooven, dat het géén oordeel-der-liefde is, in de eerste plaats omdat het geen oordeel en in de tweede plaats omdat het niet van de liefde is.

Het is om te beginnen geen oordeel, maar hoogstens een onderstelling.

Zoo vaak we van zu^ke veronderstelde goede trouw of van zulke veronderstelde goede bedoelingen hooren reppen, moeten we denken aan wat we eens lazen in het werk van wijlen Dr G. Keizer: „De Afscheiding".

Hij vertelt daar in hoofdstuk 5, pag. 63 v.v. van een oefenaar Beugel in Apeldoorn, wien de toenmalige kerkelijke machthebbers het oefenen wilden onmogelijk maken. Een Apeldoomsch predikant, hem zeer slecht gezind, die hem op.alle mogelijke manieren tegenwerkte, maakte gedurende een gesprek eens de opmerking te gelooven, dat „Vader Beugel" — zoo werd hij door zijn vrienden genoemd — het goed bedoelde, „dat zijn oogmerk goed was". En als Beugel dat vertelt, voegt hij er aan toe: „waar ik eens om gelagchen heb, want niets valt moeilijker te beoordeelen dan oogmerke n".

We gelooven, dat Vader Beugel gelijk had.

Want „oogmerken" en „bedoelingen", juister gezegd, de motieven, die iemand drijven, onttrekken zich aan anderer beoordeeling. Die motieven kent iemand vaak zelf niet: arglistig is het hart, meer dan eenig ding, ja doodelijk is het, wie zal het kennen? " Jerem. 17 : 9. Het is reeds zoo moeilijk zichzelf te kennen, dat ons voortdurend het gebed van noode is: Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart en zie óf er bij mij een schadelijke weg zij". Psalm 139 : 23 en 24.

En daarom is het toch wel heel lichtvaardig zóó maar anderer goede trouw en goede bedoelingen aan te nemen. Zeker, de liefde denkt geen kwaad, 1 Cor. 13 : 5, d.w.z. over hetgeen verborgen is. Maar ze handelt ook niet lichtvaardig, 1 Cor. 13 : 4; ze is ook niet voorbarig in haar oordeel.

En daarom gelooven we dat zulk een valschelijk genoemd oordeel, ook niet een oordeel der liefde is. Want al oordeelt de liefde niet over hetgeen verborgen is, ze doet het scherp over hetgeen openbaar is. We herinneren ons, dat jaren geleden Ds Js Douma, toen nog predikant in Den Haag het spreekwoord „de liefde is blind" aldus récht zette: „hartstocht is blind, maar de liefde ziet scherp". En al zal de liefde zich van een lichtvaardig oordeel over verborgen motieven in goedkeurenden en in afkeurenden zin onthouden, ze zal scherp zien den wèg en den wandel van den naaste.

En dan treft het, dat bij zoo lichtvaardig pseudooordeel over trouw en bedoelingen over en weer zoo weinig scherp (dat is niet hetzelfde als HARD!) over elkanders weg en wandel geoordeeld wordt.

En dan stellen we hier tegenover, dat we de broeders aan de overzijde liefhebben. En dat we hun in leerbesluitén, binding, toelichtingen, praeadviezen, schorsingsbullen, afzettingspapieren, weringsformuiles en dergelijke, hun in officiëele papieren en handelingen afgeteekenden wég en wandel zóó boos vinden, dat we er met vreeze en beven om hunnentwil aan denken, dat ze daarvan, gelijk van ieder ijdel woord, rekenschap hebben af te leggen voor Hem, Die te komen staat.

Zij hebben gevonnist. Zij hebben rechtvaardigen gedood. Zij hebben de schapen verstrooid.

En als we die vruchten zien, dan zeggen we: kwade arbeiders.

En dan willen we openlijk verklaren, dat aleer ze zich op deze concrete punten bekeerd, of uit de stukken ons van zonde overtuigd hebben, met hen géén gemeenschap willen en mogen hebben.

Wij vertrouwen ons hun niet toe.

En de schapen niet.

Want die arme schapen wordeii door de officiëele en officieuze formules, die over hen worden uitgestrooid, al maar meer in verwarring gebracht en afgetrokken van deeigenlijke oorzaken der geslagen, breuk, zooals die uit de officiëele stukken te reconstrueeren is.

Ds B. A. Bos zegt, dat hij alleen nog achter Gro-• ningén 1946 staat. Hij heeft het verloochend.

Want over die uit de officiëele stukken te reconstrueeren eigenlijke oorzaken spreekt hij niet meer.

Amersfoort 1948 deed het wél.

En weigerde, omdat men van de andere zijde daarop niet wilde ingaan, verder contact.

Een écht oordeel der liefde onzerzijds zal tegen de menschen aan de overzijde blijven zeggen: Uw weg is niet goed.

En een echt oordeel der liefde hunnerzijds zal over ons blijven luiden: ge zijt scheurmakers.

Alleen vanuit zulk een écht oordeel der liefde is er nog hoop. Want alléén zoo kan de worsteling beginnen op het goede plan.

Om aliC overige dusgenaamde oordeelen der liefde (!)• kan men met „Vader Beugel" wel lachen: „want niets valt moeijelijker te beoor­

deelen dan oogmerke n". Voorts — en hier citeeren we uit het hoofd Prof. Dr D. H. Th. Vollenhoven —: „wie zulk een lichtvaardig oordeel der liefde velt, is licht barmhartiger dan God".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen