Ouders, uw kinderen!

(III)

Dit autocratische optreden van de aristocratische persoonlijkheid voor de klas is heden ten dage niet zoo erg in zwang. Men kan - overi, gens met behoud van hetzelfde grondbeginsel - evengoed een democratisch jasje aantrekken, en dat valt tegenwoordig beter: het komt overeen met de nieuwste snit. Hebben niet onlangs een zestigtal rectoren, directeuren en leeraren in allen ernst gesproken over de mogelijkheid om den leerlingen medezeggenschap toe te staan tot zelfs in zaken, die tot dusver behoorden tot de bevoegdheid van den rector? Met algemeene instemming, zegt het verslag.

Zie, dat is natuurlijk niet nieuw. Daar is de heer Kees Boeke de „Christelijke" „cultuur" allang mee voor met zijn leerlingen-raden en dergelijke. En als de wind uit dien hoek gaat waaien, dan is het natuurlijk oppassen voor den leeraar-onderwijzer. Dan waait het jasje vanzelf mee. Trouwens, mogelijk doet men hem nu onrecht. Immers, hij handelt hier wellicht niet uit vrees, maar misschien wel uit principe. Dit principe, dat men „het kind" „met liefde" moet „benaderen".

Op zichzelf genomen lijkt dit niet kwaad. Als hier inderdaad de liefde, die de Heere in Zijn Woord eischt, aan het woord zou komen, in de verhoudingen, die Hij stelt, dan zou zij geboden zijn. Maaar dat doet deze „liefde" niet. Zij gaat bij voorbaat uit van de stelling, dat „het kind" tot alle goedheid geneigd is, en dat het, indien met toewijding geleid, niet dan goeds doet. Die toewijding moet het doen, dwang wekt juist verzet. Dit proces vereischt volle vrijlating. Dat beteekent ook, dat men het kind volledig moet vertrouwen. Rustig aan zichzelf overlaten. Ook niet de wet formuleeren als wet. Om nog even op het spieken terug te komen." Als de leeraar-onderwijzer al vooraf een waarschuwing aandurft — de brooze kinderziel mag niet gekwetst — dan zegt hij: „Ik durf het jullie niet te verbieden, want ik heb het zelf ook gedaan".

Zulk een bekentenis kan met een edele bedoeling zijn gedaan, zij schaadt meer dan zij baat. En zij ontdekt ons aan heel de dwaasheid van deze samenleving, waarin de onderwijzer-kunstenaar jongleert met de wetenschappejijk-geprepareerde tooverstaf van het „aanvoelen". Al die aanminnige toewijding aan „de" kinderziel, die lieftallige overredingsprocedure's ten aanzien van het ongerepte kindergemoed — de kinderen steken, als ze schooltje spelen, den draak met toon en gebaren van deze kindervrienden — houden bewust geen rekening met de waarheid van de Schrift ten aanzien van de zonde van ons allen, dat in ons en in onze kinderen geen goed woont. De ootmoed, die onderwijzer en kinderen beide moeten betoonen tegenover Gods heilige Wet, is hier ingeruild voor een sfeer van gevoeligheid, die geen grenzen kent. En die beslag meent te kunnen leggen op hetgeen de Heilige Geest alleen maar geven kan als wij gehoorzaam luisteren naar het Woord, gaven van gezag en wijsheid, orde en gehoorzaamheid, vrede en rechtvaardigheid, waarheid en oprechtheid, trouw, ijver, liefde. Het is geen goed teeken, dat ook in onze kringen zoo gezwjpren wordt bij den onderwijzer, die „ervoor geboren is", die „orde kan houden" enz. Ieder leeraar-onderwijzer, die zich en zijn werk bij de Schrift onderzoekt, weet wel, dat dit „orde houden" — wat is die uitdrukking trouwens mager en voos —heel geen kwestie van geboorte is, maar één van de vele, vele dingen, die wij dagelijks van den Heere moeten vragen, en die samenhangen met veel strijd en moeite om de opgedragen taak degelijk te prepareeren, verantwoord te vervullen, en daarbij voortdurend te verloochenen eigen zondige natuur, uitkomend in allerlei vonden van gemakzucht, tijdverspilling, koestering van het vleefech, lafheid, toegeeflijkheid, loondienst, liefdeloosheid, lichtgeraaktheid, en wat niet al.

Deze dingen zijn voor den Sohriftgeloovige toch niet nieuw? Maar wat leven ze toch weinig in de kringen van het onderwijs. Als men de toespraken of ook de loftuitingen in tijdschriften zou moeten gelooven, dan zou, voor objecten van eventueele heiligverklaring in •Protestantschen kring, het eerst dienen gezocht in de kringen van onderwijzers en leeraren. Het wordt iemand week om het hart bij het lezen van den oogst dezer rijk gezegende levens, die nog niet eens zijn afgeloopen in de meeste gevallen, hetgeen het geval nog wat piquanter maakt voor de eerste ontmoeting van schrijver en beschrevene, alleen een beetje lastiger bij alle mogelijke volgende jubilea:25 jaar, 30 jaar, enz., afgezien nog van allerlei mutaties in positie of woonplaats. Zeide de minister niet, dat het leeraarsambt grootendeels een sociaal-altruistisch doel najaagt? Zoo komt blijkbaar niet de bekwaamheid — die komt immers door geboorte —, wel een zekere inwendige heiligheid met het ambt mee, een term, die niet zonder grond reminiscenties opwekt!

Onschuldig, zult U misschien zeggen, dat men elkaar nu en dan eens door den kuif strijkt. Maar is het wel zoo onschuldig? De reactie is wel eigenaardig, wanneer men deze zelfde onkreukbare, meegaande, algemeen geachte persoonlijkheden, met hun breede waardeering voor al, wat zich Christen noemt, eens de Schrift gaat voorleggen inzake de valsche profeten. Dan barst de Firma Jubelga & Co van nijd. Erger is, dat op deze wijze ook door besturen uitsluitend de leeraar-onderwijzer aansprakelijk wordt gesteld voor de „sfeer" in de klas. Hoe „breeder" grondslag, hoe vinniger het verwijt!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen