Boekbespreking

„Geestelijke liederen uit den schat van de kerk der eeuwen", 2e Uitgave n, 1951. In de handel gebracht door A. Jongbloed C.V., Leeuwarden.

't Is een verdrietig ding, als men in een overigens op zichzelf uitnemende zaak, het resultaat van ontzaglijk veel moeite, vlijt, tijd en kosten, gelijk besteed is aan het opsporen, bewerken en uitgeven van deze liederen, niet kan bijvallen, maar daartegen bezwaren moet inbrengen. Want ik kan tot m'n spijt over deze bundel heel niet opgetogen zijn.

Dat komt hier allicht vandaan, dat ik onder ..% e e s- t e 1 ij k e" liederen iets anders versta dan de Verzamelaar, de heer H. Hasper. Hij heeft deze bundel in 't licht gegeven, met aan de keerzijde van het titelblad de tekst uit Efeze 5: , , Wordt vervuld met den Geest, sprekende onder elkander met psalmen en lofzangen en geestelijke liederen". Evenals in Colossensen 3 : 16: , , Het woord van Christus wone rijkelijk in u, in alle wijsheid; leert en vermaant elkander met psalmen en lofzangen en geestelijke liedekens", betekent het woord „pneumatikos" hier, gelijk elders in het N. Testament: „in karakter en bestaan gestempeld en bepaald door de Heilige Geest". Dat is dus, met andere woorden: geheel in overeenstemming met het door de Heilige Geest geïnspireerde Woord — wat trouwens nader bevestiging ontvangt in de laatst genoemde tekst: , , Hetwoord van Christus wone rijkelijk in u".

Toetst men nu deze bundel aan de Schriften, dan is de uitslag niet bevredigend, ondanks het feit, dat de heer Hasper boven elk lied één of meer Schriftuurplaatsen heeft doen afdrukken, welke echter meermalen in 't geheel niet dekken wat onder die teksten geboden wordt, of er slechts in verwijderd verband mee staan. We signaleren, om te beginnen, sommige Remonstrants klinkende regels, als in nr 216: Het is voor ons, voor u en mij, dat God Zijn Zoon gegeven heeft (versregels, waartegen Hendrik de Cock reeds bezwaar maakte); nr 289: Waar Ge in den Man van Smarten draagt aller mensen schuld; nr 260: In Hem, die 't mensdom heeft bevrijd, is God tot ons gekomen. Niet conform de Schriften zijn uitdrukkingen als in nr 223: Laat mij, o Heer, Uw kribbe zijn; in de Pink-

sterzang nr 254: Niets behoudt zijn waarde; nr 261: Levend in Uw lieiligheid, erven wij de zaligheid; vaak wordt als een gunst gevraagd, wat God als een e i s heeft afgekondigd, b.v. nr 312: Ach, dat die grote God gedoog', dat ook mijn stem Hem juichend prijze!

Voorts wordt uitsluitend als Jezus benoemd (wat ons weer brengt in de sfeer van 't „Jezus-beeld" en de „Jezus"-biografie) Hij, die in 't N. Testament, zakelijk gesproken, altijd Jezus Christus genoemd wordt, die als Christus (Messias) is beloofd en als Christus Zijn ambtelijke werken verricht; dit geschiedt b.v. in de nrs 246, 257, 258, 269, 272, 273, 277, 285, 288, 290, 335, 338, 344, 351, 358, 390.

Ten slotte is er in deze bundel een tekort: hier klinkt niet getrouw door de echo van de metalen klank van Gods Woord. Zeer veel liederen over Gods liefde en Zijn Vadertrouw, over de liefelijkheid van Jezus. Best. Maar waar blijft de heerlijkheid van Christus' voldoening en verzoening, gezien in het licht van Gods recht en onze diepe val? Waar de keerzijde van Gods liefde, Zijn toorn over zonde en ongerechtigheid? Vol is deze bundel van zorg en nood, lijden, smart, angst, plagen, bange dagen, 't aardse zwerven zo vol vermoeienis, armoe, ziekte, gewonde zielen, kort geluk, het scheiden van 's levens zonneschijn, moe van het dwalen, ongeval, zware donkere tocht, benauwd door angsten en door pijn, ramp en onheil, kruis en stormgebruis, nood en dood, 's levens last, zuchten, 't wisselend lot, de deur van smart, waardoor Jezus Christus binnentreedt — en 't soelaas is stereotiep: heb geduld, arme mens, straks krijg je 't beter; b.v.: „Dan wacht ons kalmte na d' orkanen, ' de palm na . 't zwaard, de kroon na 't kruis, en na het pelgrimspad der tranen de blijde rust in 't Vaderhuis".

Niemand, zo hij bij de Schrift leeft, die 't ontkent. Maar waar blijft nu de forse tekening van 't doel, waartoe God ons in dit leven gesteld heeft? Waar de glorie van 't mogen dienen, en 't mogen strijden de goede (schone) strijd des geloofs? Waar blijft, naast de vele eenheids- en vredesliederen (óf die er ingaan in onze tijd!) de weerklank van Christus' betuiging, dat Hij niet gekomen is om vrede te brengen, maar het zwaard en veeleer verdeeldheid? We zeggen niet, dat dit alles geheel en al ontbreekt, maar hoe weinig klem krijgt het op de conscientiën! Mogen de gevolgen van de zonde (lijden en dood) accent hebben boven de gruwel, die de zonde zelf in Gods ogen is? Verschijnen de dingen hier, globaal genomen, niet veel te veel in 't licht van 't geen ons mensen voordelig of nadelig is, inplaats dat hier eerst gerekend wordt, gelijk Christus ons leerde, met de heiliging van Gods Naam, de komst van Zijn Rijk, de volbrenging van Zijn Wil? Roept Christus ons niet eerst op tot het zoeken van Gods Rijk en Gods Recht ? Eerst: vandaag, en moi'gen en overmorgen en tot 't eind van ons leven?

We geloven niet, dat de , , schat der kei'k" hier juist is gezien en getaxeerd. Jammer, dat op deze heruitgave (na de grote editie van 1935) niet veel scherper keur is toegepast. De Verzamelaar moge bedenken: • niet het vele is goed. Maar het goede is veel.

Overbodig te zeggen, dat ondanks de liederen, die inderdaad , .geestelijk" kunnen genoemd worden (maar goeddeels ook in andere liederenbundels voorkomen), ons eindoordeel een aanbeveling niet kan inhouden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen