Vrije Universiteitsblad 1934-1935 - pagina 97

272 De eerste in de rij die onze aandacht vraagt is onze Provinciale Bibliotheek. Ook omdat zich in haar iets van de geschiedenis van Franekers hoogeschool heeft voortgezet, en een deel van de belangrijke, oude bibliotheek der Academie bij haar is ondergebracht. Zij is gehuisvest in de „Canseiarij' aan de Turfmarkt no. 13, eens den „waardigen zetel van de beroemde voormalige hof van Friesland," gelijk de plaatsbeschrijver van Leeuwarden haar noemt. Na een bouw van vijf jaar onder leiding van den „Conicklijke majesteilsbouwmeester" Bartholomeus Janszoon in 1571, geheel op 's Konings kosten, behoort ze tot de weinige monumentale oude gebouwen, welke Leeuwarden, en in het algemeen Friesland rijk is. Geheel af is echter, gelijk meer in Leeuwarden, het bouwwerk weer niet. Zooals onmiddelijk in het oog valt, ontbreekt de linkervleugel. Vooral wordt binnen de wenteltrap geprezen, om sierlijken zandsleenen spilgebouw en met fraai overhuivend kruisgewelf. Buiten prijkt de trapgevel in den top met het beeld van Karel V, dragende den rijksappel, en geflankeerd aan bijde zijden telkens met vier zinnebeeldige voorstellingen (Geloof, Hoop, enz.) Het later (1621).in zandsteen opgetrokken bordes is versierd met vier zittende leeuwen, dragende de wapenschilden van de drie Friesche goën, en van het stedenkwartier. Van den bouw af bestemd tot zetel van hel 1524 door George van Saksen ingesteld Hof, verloor het bouwwerk zijn oorspronkelijke bestemming bij de opheffing van het hof door Napoleon in 1811. De weegschaal moest toen wijken voor het zwaard. Het gebouw werd eerst tot Militair hospitaal, daarna tot kazerne ingericht. In 1824 weer tot wat in de taal van dien tijd werd genoemd „een huis van militaire en burgerlijke verzekering," d.w.z. — wat men er misschien niet zoo spoedig in zou lezen —, een huis van bewaring, een gevangenis. Door de toewijzing ter huisvesting aan onze provinciale bibliotheek schijnt echter het oude „heilig huis des regts" weer een waardiger toekomst te zijn verzekerd. Dat er toen ook een grondige restauratie moest plaats hebben, behoeft nauwelijks te worden opgemerkt. Nog pas is weer een nieuwe, echt stemmingsvolle leeszaal ingericht. De bibliotheek gebruikt de bovenverdieping met zolder. De benedenruimte is in gebruik voor het Rijksarchief. De bibliotheek neemt een waardige plaats in onder de groote bibliotheken van ons vaderland, en wordt als „provinciale" bibliotheek met die van Zeeland als eenig in haar soort genoemd. Ze bevat reeds plus minus 120 duizend gecatalogiseerde nummers, afgezien van de belangrijke verzamelingen, meest geschenken van particulieren, aan de catalogiseering waaraan ijverig wordt gewerkt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen