Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 50
49 gische eenheid; de opheffing van beide, het subjectieve en objectieve begrip, brengt de idee voort met haar uiting in leven, ' kennen en absolute idee. Deze logica biedt dus het ontologisch schema waaraan de idee ook gebonden blijft in haar naar buiten treden in de natuur en haar wederkeer tot ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 51
50 het pleit dan ook niet voor de goddelijkheid van het proces waarvan Heg e I spreekt, dat het hem als profeet koos' Eindelijk: de taal heeft een verwijzingsmoment, het begrip ook, ja zelfs stemmen beide alleen daarin overeen. Reeds bij de bespreking van het nominalisme 99) bleek hoe gevaarlijk ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 52
51 vooral vast in het laatste stadium van de voorbereiding 103) der in 1857 volgende uitgave van z'n System der Logik und Geschichte der logischen Lehren. De verwarring van logica en kentheorie is hier al zeer duidelijk: ze heet "wetenschap van de normatieve wetten van het menschelijk kennen", da ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 53
52 'k overigens niet alleen tegenover z'n metaphysica naar 't model van Lei b n i z ontworpen, maar evenzeer tegenover z'n verwarrend spraakgebruik. Immers: al frappeerde me de overeenkomst zóó, dat 'k, nog weinig van hem gelezen hebbende, wel moet vermoeden, dat toch enkele van deze gedachten in ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 54
53 albezielingsleer vereenigde met 'n mechanistische biologie. Lot ze wijkt wel gunstig van hem af door in de natuur wetten, stof, kracht en de oorspronkelijke ordening der materie, de diathese, te onderscheiden, maar in kern heeft men ook hier niet meer dan een verbinding van zij het ook verdiep ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 55
54wanneer waarheid als 'n waarde geldt blijft ze nog waarheid omtrent: vat de taal deze momenten samen, dan zegge ze mijnentwege "gelding omtrent". Maar de term gelden is juist daarom zoo gevaarlijk omdat er steeds bij is ingesloten een gelden voor, zoo niet volgens 119) een subject, en ju ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 56
55 voorzoover het verbonden is met psychische activitei~ nooit meer dan moment der wetenschap; bij Co hen is het haar kiem. Niet bij vergissing gebruik ik hier dit woord: want het logische, eenmaal met het denken vereenzelvigd, ontleent aan dit laatste 'n progressief karakter, dat daaraan volgens ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 57
56 denkvormen te herleven: want er is maar één object, de natuur. 't Ding an sich wordt dan ook niet meer als bij Kan t pro memorie uitgetrokken ter herinnering aan de mogelijkheid van niet-ruimtelijk tijdelijke ordening der waarnemingsinhouden : het wordt tot begrip der grens van volkomen bepali ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 58
57taak uitvoerden. 'n Taak nu wordt opgedragen: aanvaarding is noodzakelijk en een opvatting daarvan al evenzeer, maar toch niet minder 'n opdracht en deze berust op het gezag van tot opdracht-verstrekken bevoegden. 'n Norm is echter geen opdracht, maar een maatstaf, en of iets waarde heef ...
Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 59
58 geen streep nader. Want, ten vierde, ook de hoofdindeeling der waarden in contemplatieve en actieve 131) is onhoudbaar. Vooral op dezen grond, dat ze ons dáár waar de psyche inderdaad een rol speelt, terstond in den steek laat: ze heet n.1. te correspondeeren met de onderscheiding van asociale ...