![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 12](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/12-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 12
10 achtergelaten herinneringssporen van „sinnliche Erlebnisse" te duiden, en qualitatief niet van de E m p f i n d u n g e n verschillend. D e onderlinge afhankelijkheid der elementen ajiyö noemen we de psychische. A a n de onderscheiding dezer drie wijzen van s a m e n h a n g , tusschen de over ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 33](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/33-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 33
31 nog lang zullen blijven voortbestaan. Toch gaat Jordan verder. Hij erkent ook de waarde van „auszerwissenschaftliche Ausdrucksformen", zelfs wil hij het religieuze denken het recht op een eigen wetenschap, een theologie, niet ontzeggen. Maar dan zal deze zich toch weer de censuur eener positiv ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 13](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/13-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 13
11 en instinctief tot stand, zij wijzen veelal onmiddellijk heen naar complexen van ,,sinnliche Elemente". Bij het aanpassingsproces worden echter ook abstracte physische begrippen gevormd, waarin de ,,sinnliche Elemente" op een zeer ingewikkelde wijze verborgen kunnen zijn -'')• Dank zij zoodani ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 25](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/25-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 25
53 moeten wij de relativiteitstheorie confrontcercn met de hoofdmotieven van dit positivisme. W a t nu het sensualistisch motief betreft kan men bezwaarlijk volhouden, dat de relativiteitstheorie daaraan tegemoet komt. Het grondelement, waaruit de relativiteitstheorie haar ,.wereldbeeld" opbouwt, ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 14](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/14-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 14
12 ten het geheel der ,,sinnliche Thatsachen" zoo voor ons stellen, dat zij bijna als een ,,Ersatz" daarvan kunnen gelden >'"). De physica Hypothesen, dient dus phaenomenologisch te zijn. Weliswaar maakt zij ook gebruik van hypothesen. Zelfs is de hypothesenvorming niet het resultaat van een k ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 34](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/34-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 34
AANTEEKENINGEN.1) A. Kuyper, Evolutie (1899), p. 7. ^) Eveneens in zijn kleiner werkje: Physikalisches Denken in der neuen Zeit (1935). 3) P. Jordan, Die Physik des 20. Jahrhunderts (1936), p. 132. 4) Ernst Mach. geb. 18 Febr. 1838 in Turas (Mahren); studeerde natuurwetenschappen te Weenen ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 15](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/15-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 15
13 digheid, die alle andere voorkomende omvat, dat is de ,,Bestandigkeit der Verbindung (Beziehung)". Zulke bestendigheden der verbindung worden door de physische wetten en regels geformuleerd •!<»)• Natuurwetten. De natuurwetten zijn geen regels volgens welke de processen in de natuur zich no ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 16](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/16-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 16
14 verwachting van den waarnemer, waaraan de werkelijkheid niet gebonden is. Zijn zijn daarom niet waardeloos, want zij zijn aan de hand der ervaring geformuleerd en door de ,,sinnHche Wirklichkeit" reeds tallooze malen, zij het binnen zekere grenzen, bevestigd. Causaliteit. Daarom bestaat er ech ...
![Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 26](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/het-positivisme-van-ernst-mach-en-de-ontwikkeling-der-moderne-physica/1937/10/20/26-thumbnail.jpg)
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 26
24 zooals Mach zelf erkent, tot die begrippen, die als vanzelf worden gevormd; Mach gebruikt hier natuurlijk weer het woord instinctief. Het kost heel weinig hersenarbeid ze te aanvaarden, echter zeer veel hersenarbeid om in te zien, dat zij physisch onhoudbaar zijn. Waarom heeft Mach zich dan zo ...
![Innerlijk beleven en kennen in de structuur der opvoeding - pagina 53](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/innerlijk-beleven-en-kennen-in-de-structuur-der-opvoeding/1936/10/20/53-thumbnail.jpg)
Innerlijk beleven en kennen in de structuur der opvoeding - pagina 53
49 95 96 97 98 99 100 loi 102 103 104 105 106 107 108 109 iio 111 112113W. Dilthey, „Ges. Schr.", VI, pag. 3, 17. W. Dilthey, „Das Erlebnis und die Dichtung", pag. 199. W. Dilthey, „Ges. Schr.", V, pag. 225. Cf. "W. Neubert, a.w. pag. 14. W. Dilthey, „Ges. Schr.", VI, pag. 73. W. Di ...