1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 33
25 Generalisatie in elke richting schijnt mij hier fataal, zoowel voor een zuiver wetenschappelijke beschouwing, als ook voor een natuurphilosophische. Het kenmerkende echter, wat ik meen, dat juist de dierpsychologie leert, is het absolute verschil tusschen ziel en lichaam, overeenkomende met he ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 34
26 trachten omtrent het wezen der materie zich een algemeener, logischer en objectiever voorstelling te vormen. Het neo-vitalisme verbindt ziel en lichaam zoo innig, als wij de Schepper met de Schepping verbonden denken. Bij DRIESCH kan de entelechie regelend ingrijpen, bij REINKE zijn de dominan ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 35
27paald. Hoewel de substantieele vorm bepalend is, is zij dit door de natuurkrachten. Daar verder de forma substantialis voor alles in innige betrekking tot de figuratie en de individualiteit der dingen staat, wordt bijv. aangenomen, dat een kristal een eigen wezensvorm bezit, een eigen pr ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 36
28 langens kon plaats vinden. Deze verworven eigenschappen zouden dan erfelijk zijn. ') De moderne vitalisten (PAULY, FRANCE) meenen nu, dat alle organische formaties afhangen van een psychisch element. Men zou dus bij dit voluntarisme moeten veronderstellen, dat elke cel een ziel heeft, welke zi ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 37
29Wat nu het ontstaan der organismen uit het ei, de ontogenese, betreft, hierbij hebben wij reeds ineen vroeger opstel uitvoerig stilgestaan. Ook hier geldt het weer, dat de eenige redelijke oorzaak voor alle ontwikkeling God is. Door Hem zijn wij als borduursels gewrocht, in 't verborgene ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 38
30de enorme reeks gevallen, waarvan wij er één opnoemden, het werkelijk ondenkbaar is, dat het doel door een wezensvorm (of entelechie) gesteld kan zijn. Zoo moeten wij ook hier weer een aanduiding vinden voor de opvatting, dat God transcendent en immanent ook hierin doelstellend is. Nog t ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 39
31 levende stof (of georganiseerde doode stof). Meenden wij aan den Almachtigen God de vorming der levensstructuren te moeten toeschrijven, REINKE meent dat het inwendig principe, n.l. de dominanten, ook weer psychisch moeten worden gedacht. Terecht merkt BussE dan ook op: „So erscheinen die Domi ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 40
32draaiing van het gepolariseerde licht en niet hunne wezensvorm is hiervan oorzaak. Zoo is het ook met de individualiteit van organen en organismen. De structuur bepaalt de eigenschappen (de werkingen). Een deel der samenstellende deelen weggenomen kan de geheele individualiteit vernietig ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 41
33 purement interne" zijn, dat een entelechisch principe onder alle omstandigheden zou trachten te verwezenlijken. Reeds het behoud der soort, waar wij in de natuur herhaaldelijk „het streven naar zelfbehoud" aan zien opgeofferd, veronderstelt reeds een eigenaardige afkomst of evolutie der entele ...
1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 42
34soo dat in mijn Verhandeling geen andere glans is als die sij verkrijgen sal, door het heldere ligt der waarheid, dat deselve daarin te sijner tijt, sal openbaaren. Het geen als dan weesen sal, soo wanneer alle dese dingen door gelukkiger verstanden ontdekt zijn. En dat sal ge\visselijk ...