Zonde en recht - pagina 80
74 ingang vond, verdedigd werd o. a. door Occam (f 1347), Gerson (f 1429), d'Ailly (f 1425), en het recht beschouwde bloot als lex praeceptiva, gebod van den Goddelijken wil en daarom verbindende; eene meening, waaruit men, door den wil van het wezen Gods los te maken, tot de gevolgtrekking moest ...
Zonde en recht - pagina 82
76 60) T. a.p., dl. I, blz. 218. 61) T. a. p. dl. I, blz. 221. Aan het geciteerde doet Stahl onmiddellijk dit voorafgaan: »Der letzte Grund seines bindenden Ansehens ist Gottes Weltordnung, aber der Sitz desselben ist doch die menschlich festgesetzte Ordnung, das bestehende Recht. Gemasz dieser S ...
Zonde en recht - pagina 83
77 quamdam habent, sed ubi propriüs expendentur, reipsa coincidunt. Nunc igitur concludo judicandum de usuris esse, non ex particular! aliquo scrïpturae loco, sed tantum ex aequitatis reguli." 68) Volgens Thomas Aquinas, t. a. p., II. 1. qu. 91, alwaar de legum diversitate gehandeld wordt, is de ...
Zonde en recht - pagina 84
78 aliquid vigoris ex lege naturali: sed ea quae sunt secundi modi, ex sola lege humana vigorem habent." (II, 1, qu. Q5 a. 2) Het eerste nu, wat »per conclusionem" gevonden wordt, is het ius genUum: »ad ius gentium pertinent ea quae derivantur ex lege naturae, sicut conclusiones ex principiis: ut ...
Zonde en recht - pagina 85
79 quidem qui juravit obligatur." Niet minder duidelijk spreekt hij zich voorts in deze woorden uit: »Hoc igitur teneamus: Principi leges a se latas sua voluntate, ac sine subditorum consensu, abrogare vel quadam ex parte legibus derogare, vel subrogare, vel abrogare licere, ac semper licuisse, s ...
Zonde en recht - pagina 86
80 neutra erit summa." Ook blijkt nergens, dat de wet, die zegt: Princefs legibus solutus est^ is afgeschaft, hetgeen trouwens ook niet mogelijk zoude zijn. Sommigen willen in dezen onderscheiden: »civilibus legibus non quidem promiscue solutum Principem volunt, sed duntaxat suis, ut ipsi sibi, q ...
Zonde en recht - pagina 87
81 narchomachistisch element. Zoo wordt dan ook gezegd: »Que ceux-la done qui esleuent 1' authorité des souuerains iusques la, qu'ils osent dire qu'ils n'ont autre iuge que Dieu, quelque chose qu'ils facent, me monstrent qu'il y ait iamais eu nation, qui sciemment, & sans crainte OU force, se ...
Zonde en recht - pagina 88
82 hem ook recht over der onderdanen privaat eigendom werd toegekend (zie Von Bezold, t. a. p., blz. 330), werd toch door anderen onderscheiden tusschen dominium mundi ratione jurisdictionis et gubernationis en een dominium ratione proprietatis. Baldus neemt een dubbel dominium aan op singulae re ...
Zonde en recht - pagina 89
83. Slechts dit is waar, dat de regel, die zich in onzen geest gevormd heeft, nu blijkt een regel te zijn met uitzonderingen. ^Maar indien zij niet is reactie tegen ongehoorzaamheid aan het recht, tegen onrecht, wat is de rechtspraak dan wel? Zij is de daad, die aan een ieder duidelijk maakt, hoe ...
Zonde en recht - pagina 90
84 bile legem determinare quid judicandum sit, et paucissima arbitrio hominum committere." 8') Geist des rómischen Rechts, II. 1 (4'ï8 uitg.), blz. 28 en volgg. Evenals hij vaak behoefte gevoelde, zooals hij elders zegt, zich »klar zu schreiben," door een gedachte op het papier buiten zijn geest ...