GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Ook in de kringen

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ook in de kringen

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Ook in de kringen der modernen wordt allengs de overtuiging levendig, dat men met de Openbare School bedrogen is uitgekomen. Aanvankelijk mochten de vrijzinnigen, toen de openbare school desecteschool van het modernisme beloofde te worden, haar met gejuich hebben begroet, maar allengs zijn de oogen er voor open g< : gaan, dat de neutrale school niet alleen de orthodoxie, maar alle religie bedreigt. Vandaar dat er in het moderne kamp steeds meer stemmen opgaan, die ook voor de vrijzinnigen als eenigen uitweg aanwijzen het stichten van vrije of bij zondere scholen, waar het religieus element weer tot zija recht kan komen.

Een der medewerkers aan de Hervorming, die zich onder den schuilnaam Batavus verbergt, komt hier rond voor uit. „Da tijd, dat de Moderne predikanten met al wat Liberaal was, pal stonden voor de Openbare school, is geheel voorbij. En onderde vrijzinnige collega's ken ik dan ook geen, die met haar bijzonder ingenomea is, een enkele uitzondering, die den doorgaandea regel bevestigt, daargelaten. Batavus zet dan in een tweetal artikelen de oorzaken uiteen, waarom de Openbare Schooi de modernen niet meer bevredigen kan. Ia hoofdzaak zijn dit dezelfde bezwaren, die steeds ook van onze KÏjde zijn aangevoerd, Di openbare school doet voor het godsdienstonderwijs niets; wel mogen de predikanten op een apart uur godsdienstonderwijs geven, maar de leerlingen zijn niet verplicht dit onderwijs bij te wonen. Het is minder dan een „bijvak". En juist daardoor wordt bij het kind zoo licht de gedachte gev/ekt, dat de godsdienst een soort liefhebberij is, waar de een aas» „doet" en de ander „niet aan doet", merkt Batavus terecht op. Maar ook afgescheiden van deze achterstelling van het godsdienstonderwijs, klaagt Batavus in de tweede plaats er over, dat van de onderwijzers der Openbare School zoo zeiden een invloed uitgaat, die het godsdienstig leeren ten goede komt. De vloek der neutraliteit maakt, dat zelfs de goedgezinde oaderwijzers zich nooit vrg over dea godsdienst durven uitlaten. En welk een geest onder de openbare onderwijzers heerscht, blijkt wel uit de moties, op de vergadering van den Bond der Nederlandsche Onderwijzers aangenomen, die meestal een antireligieus karakter dragen en waartegen nauwelijks protest v/ordt vernomen. Het beroep op de „christelijke deugden", die op de openbare school volgens de wet onderwezen moeten worden, acht Batavus een doekje voor het bloeden. Want het christelijk element in deze deugden is juist, dat zij „uit Godsgeloof moeten voortkomen" en van dit Godsgeloof mag men op de Openbare School niet reppen. Opleiding tot Christelijke deugden kan er daarom niet plaats vinden; waar de wortel ontbreekt, kan de vrucht niet gezien.

Voor een moderne is deze aanklacht tegen de Openbare School ernstig genoeg, In hoofdzaak werden hier dezelfde bezwaren ingebracht, die steeds ook van orthodoxe zijde zijn aangevoerd. Maar waar men vroeger van moderne zijde met deze bezwaren den spot dreef, erkent men thans openlijk, dat ze gegrond zijn en de Openbare School het religieus karakter van ons volk ondermijnt.

En niet minder opmerkelijk is, op welke gronden Batavus bij zijn geestverwanten de oprichting van vrije scholen bepleiten komt. De vrije school, zegt hij, biedt de volgende voordeelen aan:

a. Zij stelt het christendom voor als het zout der aarde, als het zuurdeeg, dat ons gacscbe leven moet doortrekken en zij komt dus op tegen de waanvoorstelling, ais zou vroomheid een particuliere liefhebberij zijn^ aan iedets persoonlijk goedvinden overgelaten;

b, zij werkt in denzelfden geest als de godsdienstige opvoediag in huisgezin en catecbisatie;

c, zij wekt ware verdraagzaamheid, daar zij den grond legt voor echt godsdienstig leven;

d. zij is een zegen voor de onderwijzers, die vrijuit kunnen zeggen wat in hun hart omgaat, en wier eigen geloofsleven zal toenemen ia kracht als zij arbeiden aan het wekken vaa godsdienstige gevoelens bij anderen.

Precies wat steeds ook door ons is gezegd.

Zelfs wordt, mirabile dictu, thans toegegeven, dat de vrt; e school een kweekpkats is van religieuze verdraagzaamheid, en niet, gelijk steeds beweerd werd, de openbare.

Geeft zulk een getuigenis in het hoofdblad der modernen dan geen hope, datoos ideaal: de vrije school voor keel de natii eens werkelqkheid worden zal?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 2 mei 1909

De Heraut | 4 Pagina's

Ook in de kringen

Bekijk de hele uitgave van zondag 2 mei 1909

De Heraut | 4 Pagina's