Berekening of constructie - pagina 9

7 noemd e de tegenstelling " Individual -" en " Sozial-Pädagogik"; m en sprak over " naturalistische" en " zed elijke" opvoeding ; m en w ees op het verschil in de cultuur-waardeering bij verscheiden richting. H et wil ons voorkomen , dat w e, bij h et zoeken naar de oorzaak van de verd eeldheid, telkens weer een oude tegenstelling ontwaren . Stof en geest ; psyche en logos ; realiteit en idee ; oorzaak en doel; h et waarnemen en het denken , ze vorm en elk op hun b eurt h et uitgangspunt voor de pa eda gogische stroomingen van onzen tij'd . En dat is zeer w el te verstaan . Imm ers bij de opvoedin g h ebb en we eenerz ijds te doen m et de natuur , m et realia ; anderz ijds met h et ideëele, m et h et doel, dat w e stellen bij de opvoeding. E enerz ijds staat h et vast , dat bij de opvoedin g aa n h et kind geen kracht , geen aanleg kan w o rd en gegeven ; opvoeden en ond erwijzen is goeddeels niet anders dan in actie zetten van aan wezige potenti es, en dan eeni gen inhoud geven aan den geest. D e natuur van den mensch h eerscht hier. Maar van de and ere z ijde w o rdt o nze opvoeding beheerscht door een opvoedin gsdoel en een opvoedingsideaal: w e will en het kind '"zóó" maken ; w e stell en ons den id eaal -volwassene op een bep aald e wijze voor. En bij h et bepal en van dat op voedin gsdoel wordt de groo te invloed geoefend door de id ee. Ni et de psyche, ma ar een logische id ee geeft hi er den too n aan . 1) Wat is nu de h eerschend e factor in h et p aeda gogisch denken ? D e psyche va n h et kind of de logos ? D e tege nstelling, die w e hi er aanraken keert telk ens teru g. Ni et allee n in de paedagogische sys tem en van H erbart en Schleiermach er, of van Spe ncer en Natorp vind en w e deze tegenstellin g 2), ma ar ook in de w ijsbegeerte van all e eeu we n was het contrast tussch en naturalisti sche en ideologisch e w ereldb esch ou win g te m erken . D e ui te rsten dezer op va ttin ge n, m ech anism e en determini sme ee nerz ijds, en ratio nali sm e en form ali sm e and erz ijds sto nd en fel tegenover elkaa r. 3) . Hi er kwam men dan to t ee n alles registree rende , alles aan ee n begrip o nd erwerpende, alles deduceerende log ische systemati ek , en ginds tot een all es in elem en ten oplossend e, alles berekenend e, all es tellend e en wege nd e rekensom . A an d ' eene zij de een keten va n causaliteiten , aa n d' and ere ee n kos telij k geco nstrueerd vakwerk van ee n grootsch ideeën -gebou w. Aa n d' eene z ijde de berek ening. A an d ' and ere de co nstructie. D eze tegenstelliing : " b erek enin g of constructie" b eh eerscht de paedagogische sys temen van allen tijd ; en ook de jongste vruchten van het paedagogisch denken pogen àf naar éé n van deze twee m ethodes ee n opvoedkunde te ontwerpen , Of ze zoeken de tegenstelling te overwinnen doo r terug te gaan tot " h et leven " of tot " het saamleven " , of I ) cf. Dr. H . B a v i n c k , P aedagogische Beg inselen 17 sqq. 2) Fr i s c h e i s e n -K Ö h I e r, a.w. 1 2 . a) cf. D r. H. B a v i n c k, C hri stelijke we reld beschou wi ng. 12 .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen