Het kerkverband der Nederlandsche Gereformeerde Kerken, gelijk dat gekend wordt uit de handelingen van den Amsterdamsche Kerkeraad in den aanvang der 17e eeuw - pagina 51

DË

YlEU A K Ï B N VAN

49

SEPAËATIË.

( bij de onderteekenaars van de akte onherroepelijk vast; en men zou elkander helpen bij alle moeielijkheden, die voorzeker uit de toepassing zouden voortvloeien. Eigenlijk was het woord „scheiding", dut men toen gebruikte, door zijne tweeërlei beteekenis dun ook minder doeltreffend; en er zou veel misverstand zijn voorkomen, als men zich gehouden had aan hetgeen, bij de eerste vermelding der zaak, in de Protocollen van twee stroomingen: de eene bij hen, die zeer principieel en doortastend wilden te werk gaan; en de andere bij hen, die meer schroomvallig waren, en bij wie de vroegere zoogenaamd «moderate" richting nog nawerkte. Toch waren de laatstbedoelden beslist genoeg, om, indien de Nationale Synode niet spoedig doorging, kerkelijk geheel en ten volle met de Remonstranten te breken; en de anderen wilden wel toegeven, dat er «bij trappen zou geprocedeert worden", indien maar het beginsel werd aangenomen en de uitvoering vaststond. Deze vaststelling van het beginsel en van de spoedige toepassing is, naar het getuigenis van Wtenbogaert {Kerckel. Hist., 4e Dl., blz. 257), vooral bewerkt door het krachtige optreden van de Amsterdamsche gedeputeerden in de Haagsche vergadering van correspondentie van Juli 1617; ten gevolge waarvan aan de reeds gemaakte Zuid-Hollandsche «Acte van unie" nog eene «Naerder verklaringhe" werd toegevoegd, die ten aanzien van de Remonstranten de puntjes op de i zette. Daar er met betrekking tot de Akten, die in dezen' tijd door de Gereformeerden gemaakt en ondertcekend zijn, bij onderscheiden geschiedschrijvers wel eenige verwarring is, vooral doordat van de tijdgenooten de een deze, en de andere weer eene andere Akte mededeelt, worde hier nog vermeld, dat er vier zulke Akten bekend zijn, nl. : lo. De Akte, die in het voorjaar van 1616 door de toen gehouden Amsterdamsche vergadering van correspondentie ontworpen is (meer dan een concept is dit stuk nooit geweest), en die afgedrukt is bij Trigland, Kerckel. Geschied., blz. 764 vg., en bij Mr. C. M. van der Kemp, De eere der Nederl. Herv. Kerk gehandhaafd, Dl. IH, blz. 147—'ISO. 2o. De kortere Akte, die den 25 Jan. 1617 door de toen gehouden Amsterdamsche vergadering van correspondentie is gemaakt en geteekend; die daarna, volgens besluit eener soortgelijke vergadering van 8 Maart 1617, door eenige broederen aan anderen die nog Bdifficulteerden" persoonlijk is aanbevolen; die vervolgens goedgekeurd en geteekend is in den Amsterdamschen kerkeraad (zie de notulen van 10 en 13 April 1617; hierachter opgenomen in Bijlage F), en die eindelijk, naar het getuigenis van Baudaert (Memoryen, B. IX blz. 20 vg.), in de Amsterdamsche vergadeiing van correspondentie van 25 Juni 1617 met, algemeene stemmen bevestigd is. Deze Akte, met den daarbij behoorenden geloofsbrief voor de broeders die er in de beide Hollanden mede zouden rondreizen, is afgedrukt bij Wtenbogaert, Remonstrantie enz., blz. 45—47, en bij Brandt, Dl. II, blz. 459—461. 3o. De Akte, die den 24 en 25 Juli 1617 door de Haagsche vergadering van correspondentie gemaakt is, en die, met de «Naerder verklaringhe", bestemd «om te hebben eenighe vastigheyt, ende te weten, welcke Broederen men zal moghen betrouwen, om met dezelve Correspondentie te houden", afgedrukt is bij Wtenbogaert, Remonstrantie enz., blz. 47—49, en bij Brandt, Dl. II, blz. 462—464. En 4o. De zeer korte Akte, die den 9 Jan. 1618 door de Schiedamsche vergadering van correspondentie gemaakt is, »om alle dissidentie tusschen de recht-gevoelende Broederen diemen Contra Remonstranten noemt, wegh te nemen, ende malkander beter te kennen" welke Akte afgedrukt is bij Wtenbogaert, Kerckel. Hist., 4e Dl., blz. 257 b, en Remonstrantie enz., blz. 49. Alle vier die Akten zijn hierachter opgenomen in Bijlage H.

é

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen