Het kerkverband der Nederlandsche Gereformeerde Kerken, gelijk dat gekend wordt uit de handelingen van den Amsterdamsche Kerkeraad in den aanvang der 17e eeuw - pagina 57

NIET DE KEÖLEMENTEN MAAR DE BELIJDENIS.

55

schonden werden, dan was de verdere verscheidenheid van kerkeUjke regeling voor het kerkverband van zeer weinig beteekenis. Bij een^ge3 nootschappelijken bond is juist die regeling de hoofdzaak, ja het één en ' hjet nl. Ën wanneer men aan de belijdenis dan nog hecht, dan is de I redeneering: het kerkverband^is ge 1 egen__in de gemeenschappelijke on• derwerping aan de regjömejUjen; en de éénheid van b e 1 ij deni s is wel wenschelijk, maar het kan toch ook wel als die ontbreekt. De Gereformeerde kerken hier te lande hebben van den aanvang af juist integendeel zóó gesproken (de geschiedenis heeft het ons nu weer getoond): gemeenschappelijke onderwerping aan de b e l i j d e n i s i_s voor onsgeheele kerkverband het ééne onmisbare; en éénheid van k e r k e l i j k e v o r m e n is dan wel wenschelijk, maar het kan toch ook w^l als die ontbreekt. En wanneer men sprak van de kerken hier Ie lande in haar gezamenlijk zichtbaar optreden als zoodanig, dan werd dat geheel nooit als genooti schap beschouwd. Van een kerkgenootschap is eerst gesproken in den ti.jd der revolutie, en ook toen nog, niet met betrekking tot het geheel, maar met betrekking tot de plaatselijke kerken zelve. Het geheel was sinds de Reformatie »de kerke Gods, of de gemeente onzes Heeren Jesu Christi in deze landen"; of (om het uit te drukken in eene tegenstelling van later tijd) niet een 8 genootschap", maar eeniglijk en uitsluitend eene » gezindheid". Als nu de religie, die in de confessie beleden werd, ook de religie was van de Overheid als zoodanii;, dan trad die gemeente op als »de pubheke kerk", of (zooals men het later uitdrukte) als»de Staatskerk." En wanneer die religie" door de Overheid werd legengestaan of terzijdegesteld, welnu, dan bestond die gemeente desniettegenstaande, maar alleen ) als getolereerde kerk, of desnoods als kruiskerk. Tot den a a r d van h e t ^ k e r k v e r b a n d deed dat n i e t s ter w e r e l d af. En het had zelfs niet den minsten invloed op de waarde van de in dat kerkverband geldende ver\ ordeningen. Was de Christelijke gemeente tevens Staatskerk, dan moesten die verordeningen natuurlijk door eene schikking met de Overheid worden vastgesteld, of althans door de Overheid worden goedgekeurd. Maar dat was volstrekt niet, om ze voor de kerken verbindend te maken: het was dan uitsluitend eene politieke zaak. Ja! zeer zeker, de Remonstranten trachtten eene andere beschouwing te doen ingang vinden. Maar toen Wtenbogaert te dien aanzien schreef, dat »gheen Kercken-ordeninge, sonder authorisatie by de llooghe Overheydt, kracht van Wet had" ^), toen werd wel terecht hem geantwoord door een der ') wtenbogaert, Kerckel. Geschied., 4e Dl., blz. 177 a.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen