De wetenschap van den Logos - pagina 32
Rede bij de overdracht van het rectoraat der Vrije Universiteit
26
is spreekt van zelf, maar voor allen die op dat terrein werken is het noodig te weten, dat zij samenwerken tot één doel en dat dit doel den aard van hun werk, 't zij groot of klein, moet bepalen.
J
In de beoefening der wetenschap is de verdeeling van den arbeid niet het eerste gezichtspunt, waaruit eene verdeeling moet plaats vinden; het doel zelf van de wetenschap moet in de eerste plaats de grond van hare indeeling wezen, x) Men spreekt dikwijls, hier en elders, van het gebouw der wetenschap; het beeld is waarlijk niet ongepast.
Maar de juiste ge-
dachte, die aan deze beeldspraak ten grondslag ligt, wordt juist in de praktijk, waar ieder meent een steentje te kunnen bijbrengen ook zonder zich om het plan van het geheel in 't minst te bekommeren, het meest verloochend.
Een hut op de heide kan
men desnoods opzetten uit bijeengeraapte steenen, leem, zoden en hout, maar een koninklijk paleis bouwt men alleen naar een vast bestek, waarin ieder onderdeel zijn juisten door het geheel bepaalden vorm en zijn eigene plaats heeft.
Daar brengt men geen
steenen aan, naar eigen inzicht gevormd, maar alleen dezulke die in fundament
of top, in voor- of achtergevel, passen in het plan
/van het geheel.
En juist daarom is het noodig, dat wie aan het
t gebouw der wetenschap wil medewerken, in welken rang dan ook, kennis drage van het geheele ontwerp, of zich zijne taak late aanwijzen door hen, die het geheele bestek kennen, en weten wat hier en daar en elders noodig is. Verdeeling van den arbeid kan alleen
l) Dit tegen Bernheim, die zegt: „Wem es gefallt, die gesamte Wissenschaft vom menschlichen Geiste im Gegensatz zu der Naturwissenschaft unterschiedlos Philologie oder Geschichte zu nennen, obgleich das weder einen begrifflich logischen noch sachlichen noch etymologischen noch auch nur traditionellen Grund hat, mit dein können wir uns nicht weiter auseinandersetsen, dcnn er lehnt das von vornherein ab, was wir wollen, die sachgemasse Unterscheidung einzelner Arbeitsgebiete."
Wie de
vijand is, dien Bernheim hier bestrijdt, weet ik niet; ik vrees dat het een windmolen is.
Maar het beroep op de noodzakelijkheid der verdeeling van het arbeidsveld in
dit verband acht ik gevaarlijk.
De historicus zal zijn arbeidsveld wel behouden, ook
wanneer mgn de historie onder de philologie in ruimeren zin rangschikt.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1891
Rectorale redes | 70 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1891
Rectorale redes | 70 Pagina's