Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 52
Rede gehouden bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit
46 apperceptie, gedachten en voorstellingen vindt, waarvan hij niet zeggen kan óf ze, of ze althans zóó, als hij ze nu verstaat, bij het schrijven hem bewust waren. Het kan gebeuren dat een schrijver, toen hij schreef, gedachten slechts vaag geanalyseerd, voorstellingen niet duidelijk begrensd heeft, ofschoon hij, naar de bedoeling van zijn schrijven, eene duidelijke analyse, eene scherpe begrenzing had moeten gebruiken. Cobet bijv. noemt in zijn reeds aangehaalde rede de woorden, gehoorde zoowel als geschrevene, cogitatorum
effigies et imago; mag de lezer
aannemen dat deze woorden van een schrijver, die zoo scherp heeft gezegd, dat de woorden eene vaste, bepaalde beteekenis hebben, inderdaad bedoelen, overeenkomstig de beteekenis, die zij in het Latijn hebben, dat de woorden afbeeldingen en beelden zijn der gedachten? Voorzoover mij bekend is, heeft geen schrijver in het Latijn het woord een imago of effigies van de gedachte genoemd, -^^j Daarenboven; het is voor een ieder duidelijk, dat het woord niet is een beeld of afbeelding, maar een teeken of symbool, zooals de oudste schrijver over de hermeneutiek reeds zegt: ïaxi ph' ovv za êv tfj cpwvfj xibv h> rfj y)vxfj na'&ï]fjiéicov avfA^oka, xai ra yqacpofxeva rmv êv Tfj cpcovfj: *") „wat
gesproken wordt is symbool van wat in de ziel ervaren, wat geschreven wordt van hetgeen in de spraak wordt uitgedrukt", eene uitspraak, die, naar men onderstellen mag, ook Cobet niet onbekend is geweest. Wat heeft hij dus willen zeggen? dat de woorden inderdaad beelden zijn van de gedachten? of heeft hij met de woorden effigies et imago eigenlijk niets anders willen uitdrukken dan het Grieksche avix^oXal Alleen wie den oorsprong dezer woorden in zijn denken had kunnen nagaan, ware in staat deze vraag te beantwoorden. Naar de regelen
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1908
Rectorale redes | 84 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1908
Rectorale redes | 84 Pagina's