Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 187

177 ''^''') E. TROELTSCH, t. a. p. p. 27 en evenzoo in zijn Protestanüsches Christenium and Kirche in der Neuzeit in Die Kultur der Gegenwart herausgegeben von Paul Hinneberg, Teil I, Abteil. IV, 1, Geschichte der Christlichen Religion, 2. Auflage, Berlin, 1909, p. 552 en v.v., vooral p. 568—587, waar als het kenmerk van het Calvinisme wordt genoemd „die religiose Idee von deraktivenundverantwortlichen, zuGottes Ehre wirkenden Persönlichkeit" (p. 585). Dezelfde tegenstelling ziet ook Prof. D. WILHELM WALTHER tusschen Lutheranisme en Calvinisme: „So teilt sich der gesamte Protestantismus in zwei Strömungen. Wahred dem echt lutherischen Geiste gar nichts daran liegt, ob sich •ein Mensch nur auszerlich den Geboten Gottes unterwirft . . betont der reformierte Geist, dasz Gott der Alleinherr, der unumschrankte Herr sei, und will erzielen, dasz dieses Herrn Wille geschehe. Daher tragt das reformierte Christentum einen strengen, gesetziichen Zug; es vermag aber auch weit mehr als das Luthertum zu auszerlichen Werken anzuhalten, eine allgemeine Kirchlichkeit und Sittlichkeit zu erzielen" <in HANS F. HELMOLT, Weltgeschichte,m.V\\,\,Leipzig, 1900, p. 323.) ^'•'") Ik ontleen dit citaat aan E. DOUMERGUE, Calvin, Ie fondateiir des liberies modernes, Montauban, 1898, p. 22, die echter niet meedeelt, bij welken schrijver het gevonden wordt. !<*' *) Men zie o.a. de zeer enthousiaste beschrijving, die de markies de Vergerio, een Itaüaansche vluchteling, in 1556, van Geneve zond naar zijn Roomsche vrienden in Italië, en die men vindt afgedrukt bij J. GABEREL, Histoire de l'Église de Geneve, Geneve, 1858, t. Lp. 513 en v.v. En niet minder belangrijk is zeker het getuigenis van den feilen Lutheraan, Johann Valentin Andreae, die in de 17e eeuw Geneve bezocht en getuigde: „Eine solche Sittenreinigkeit (als nl. te Geneve gevonden werd) ziert die christliche Religion ganz auszerordentlich. Entfernte mich nicht der Unterschied der Religion van Genf, so hatte mich die Harmonie der Sitten an diese Stadt gefesselt" (Selbstbiographie Joh. Valentin Andrea's, Winterthur, 1799, p. 37 aangehaald bij G. VON POLENZ, Gesctiichte des französischen Calvinismus, Gotha, 1857, Bd. I. p. 519, 520). ï''») Een beter bewijs voor den moreelen invloed, dien het Calvinisme met zijn strenge zedetucht heeft uitgeoefend, dan de geschiedenis der volkeren, waar het ais ferment op het volksleven kon 12

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen