PERS-SCHOUW.

Promemorie.

Mevrouw Katherine Tingley uit Point-IJama in Californië, hoofd van het „Theosofisch Genootschap", heeft ons land de eer aangedaan van een bezoek, 'k Had, mijn plan getrouw om alle niei: we geestelijke stroomingen, even mijn Pers-schouw te laten passeeren, ook aan haar een uitknipseltje willen wijden. Maar 'kzie, dat ook andere bladen op mijn blauw omlijst stukje vielen. Nu zal ik het maar niet opnemen en trek ik Mevr. Tingley pro memorie uit. Misschien doe ik daardoor nog 't meest recht aan de richting, welke zij vertegenwoordigt. Alleen tiog dit. Ais men ergens verdeeldheid wil zien in een kring van geestverwanten, dan moet men bij de theosofen zijn.

En ook dit. Als men ergens buigen moet voor menschelijke autoriteit, dan is dit het geval bij de verschillende theosofische stelsels. Men kan daar de veelvuldig geuite bewering hooren: 't komt niet aan op gelooven, maar op weten. En als gij dan om bewijzen komt, opdat ge kunt weten, zegt men: ja maar, ge moet eerst gelooven, dat ik gelijk heb, O, zoo?

Toespraken bij het Avondmaal.

Prof. Dr H. H. Kuyper wijst er in „De Heraut" op, dat men noch - 'vsh %& Roomsche, noch in de Grieksche, noch in de Luthersche, noch in de Engelsch-Episcopaalsche, . noch in de Gereformeerde Kerken in het buitenland er aan denkt om toespraken bij Doop of Avondmaal te houden. Gelukkig, zoo zegt hij, raakt het houden van zulke toespraken ook in onze kerken al meer buj+en zwang. Bij de Doopsbediening komen 'ze zoo goed als nergens meer voor.

Hij dringt er op aan om, waar ze nog best.\an. ze ook bij het Avondmaal met tact en voorzichtigheid af te schaffen.

Men verontschuldige de toespraken niet hierm-3e, dat ze bediening des Woord zouden zijn.

„De Gereformeerde Kerk scheidt zeker Woord en Sacrament niet. We hebben geen afzonderlijken Doop en geen afzonderlijk Avondmaal, gelijk de Eoomsche Kerk. Het Sacrament is altoos een z, egel op het Woord en de Sacramentsbediening mag daarom nooit van de bediening des .Woords gescheiden worden. Maar de bediening van het Sacrament moet op de bediening van het Woord volgen, niet daarmede vermengd worden, omdat dit aan de werking van het Sacrament schaadt. De bediening van het Woordt geschiedt in het Formulier zelf, w'aarin de offerande van Christus en hare rijke vrucht aan ons verkondigd wordt. Dat is het „hoorbaar Evangelie". Een afzonderlijke predicatie aan het Formulier voorat te laten gaan is daarom niet ongeoorloofd, maar noodig is dit niet. Het Formulier zelf biedt de bediening des Woords.

Is die bediening des Woords afgeloopen en komt nu het Sacrament, het zichtbare Evangelie, het teeken en zegel, Waardoor God de Heere ons deze genade voor oogen stelt, dan moet deze sacramenteele handeling het middelpunt zijn en daarop alle aandacht worden gevestigd. Onder die sacramenteele handeling wederom een bediening des Woords te laten plaats vinden, is een verw'arring van AVoord en Sacrament.

’t Kan schikken!

Karl May; die dikwijls als schrijver van jongensboeken wordt geroemd, heeft ook een roman geschreven: „Woudroosje of Vervolgingen over de aarde".

„De School met den Bijbel", een Diuitsch blaxl citeerend, zegt ervan:

In Karl May's roman „Woüdroosje of Vervolgingen over de aarde". Onthullingen over de geheimen der Menschelijke Samenleving, in 109 afleveringen tnet 2612 bladzijden verschenen, worden 2293 menschen gedood. Daarvan werden neergeschoten precies 1600, igescalpeerd 240, vergiftigd of door ra^ '-erstikt 219, doodgestoken 130, met de vtiist neerg-ivcl : Cl, in het water geworpen 16, den hO'ngerdood oven^egeven 8, gerechtelijk ter dood gebracht 4, den krokodillen geofferd 3, opgehangen aan een boom, boven een rivier, waarin krokodillen huisden 3, door vergif tot waanzin gebracht 3, door het opensnijden van de buik gedood 2, door ratten opgegeten(! 1)^ 1, de oogen nitgestoken en op een vlot laten wedgrijven 1, levend begraven 1, geworgd 1.

Bovendien werden er als slaven naar Afrika verhandeld 2, door vuistslagen doof gemaakt 23, zwaar lichamelijk letsel toegebracht 12, door geweerslagen mishandeld 12, ' door trappen mishandeld 30, gekneveld 10, met een dolk gestoken 6, handen afgeslagen 2, vrouwen weggevoerd 4, mannen gemarteld 3, blind gemaakt 3, gekitteld, totdat de slachtoiffers . krankzinnig werden 2, aan een lichtkroon opgehangen 1, een ernstige zieke in de sneeuw gelegd om hem te laten sterven, een man een gat in het hoofd geboord, een anderen man levend neus en ooren afgesneden en schedelhuid afgetrokken. Dan komen er nog in voor behalve 26 oorvijgen, gevallen van roof en diefstal 11, van lijkroof 8, .zelfmoord 6, menschenroof 2, meineed 1, een rzeer nauwkeurige beschrijving van een operatie van het graveel, idem behandeling van een gebroken rib, door een goeden vriend „ingetrapt".

Hier nog' iets aan toe te voegen, staat gelijk met den indruk weg te nemen. Laat de gevallen en getallen hier slechts spreken!

Dit is de meening der redactie van genoemd blad en wij sluiten ons er geheel bij aan.

Tests.

De „Test" van Karl May moet er wel zeer bijzonder uitzien. Men leest heden veel over „tests" in verband met opvoeding en beroepskeuze. Voor wie het niet recht duidelijk mocht zijn wat men daaronder heeft te verstaan, kan dit artikel uit „De School met den Bijbel" opheldering geven:

Om geestelijkenn aanleg, geschiktheid voor bepaa; de beroepen of function te durven constate.3ren, worden wel dusgenaamde tests of toetsen gebruikt.

De doeltreffendheid van het aanwenden van deugdelijke toetsingen, of tests betwijfelen we geenszins. En als we de intuïtieve doorziendheid van sommige opvoeders als een Waardevolle gave erkennen en. grootelijks waardeeren, bedoelen we volstrekt niet het nut van weloverwogen toetsing'en voorbij te zien. Dat ze in rijke afwisseling, als de veelvuldigheid der permutaties van dezelfde elementen, toegepast moeten worden, sp'reekt wel vanzelf; anders zou de voorbereiding of africhting der individuen er reeds vooraf. op gaan toerusten.

Eensdeels moeten de juiste momenten gekozen worden. De themrometer geeft bij de pas ontwaakte niet de normale temperatuur aan. Maar heeft de juiste toetsing op \den rechten tijd én onder de geschikte omstandigheden met de onontbeerlijke voorzorgen plaats, dan kan die toetsing of test in, betrouwenswaardigheid een steekproef nabij komen. Wie ze toepast zij evenwel niet ontbloot van intuïtieve perspicaciteit. Het toetsende opsjDoren van geestelijke capaciteit en den graad ervan is meer, dan een mechanische handeling. En zoo de wichelroede ondergrondsch water doet vinden, zoo schijnt ze toch niet aan ieders handen te kunnen worden toevertrouwd.

Een dergelijke toetsing is wat anders dan wat • We een examen noemen, al loopen er bij de gebruikelijke exam'ens ook wel enkele tests onderdoor, 't Geval is denkbaar en het gevaar geenszins denkbeeldig, dat wat de professioneele examens betreft, de toetsingen tot een andere waardeering leiden dan de examens. Examens vergenoegen zich menigmaal met een pluk van aangebonden vruchten.

Deswege zijn onderwijzers en opleiders enkele malen, soms in tweeërlei richting, verrast, als hunne geëxamineerde leerlingen met of aonder het keur-. merk terugkomen. Daarmede bepleiten we allerminst de wenschelijkheid om de examens dan maar in handen van de onderwijzers te laten. Sommige lezers zullen over onze ongeneigdheid < daartoe allicht g, ebelgd zijn. En 'tis best mogelijk, dat er onder hen Worden aangetroffen, voortreffelijk genoeg om' bij hunne taxatie alle ' meespraak van sympathie of antipathie, van nog andere gevoelens, van eigen eer en eigenbelang af te wijzen. Doch • zij zullen dan, evenals wij, toch wel levendig) overtuigd zijn, dat er maar al te veel personen gevonden worden, .die aan dat criterium niet beantwoorden. Hoe menigmaal lijden rapportcijfers niet onder de depreciatie van gevoelsinvloeden.

Indien aan toetsingen waarde gehecht mag worden en het opsporen er van toejuiching verdient, dan mag zeker de hoop gekoesterd worden, dat de voldoende talrijkheid van candidaten voor de opleiding nog eens ruimte moge laten om naar hunne vermoedelijke geschiktheid voor hunne toekomstige professioneele onderwijzerstaafc een onderzoek in te stellen en dat in den vervolge te herhalen. Zulk een onderzoek geldt tot hiertoe slechts hunne lichamelijke gesteldheid en zelfs maar aan eenige inrichtingen. Het verdere onderzoek, het eigenlijke, , betreft hoofdzakelijk het voorhanden zijh van wat parate kennis, hetwelk iZÓó overwegend is, dat, indien er ai kennelijke blijken van beroepsgeschiktheid aangetroffen zouden Worden —• uiteraard nog eene zeldzaamheid — deze zelfs geen klein tekort aan parate kennis zouden vergoeden. Aanvankelijk zou intusschen het onderzoek naar professioneele geschiktheden van niet gro'ote waarde , zijn. Allengs komen die echter te voorschijn of blijven ze achter. Dan zou selectie te pas kunnen komen naar dergelijke criteria. We hebben allen ervaring opgedaan omtrent gecertificeerde onderwijizers, wier professioneele waarde gering is, zoo ze niet zelfs absoluut ongeschikt zijn en blijven. Het onderwijizer-zija is werkelijk een beroep. De beroepskeuze, een onderwerp van den dag, faalt ten opzichte van heel wat bedrijven, die kwalijk beroepen zijn, doch stukjes, onderdeeïen van beroepen, of louter kostwinningen, waarbij' van roeping geen sprake is. , D; at„ geldt echter niet het onderwijsvak. Daar

kan de vinding, en aamVendiiig van geestelijke tests, heel wat anders dan de weög; proeven der examens, w'aarbij de candidaten gewogen worden met huntfe gèheele uiterlijke toerusting en met wat ze tijdelyk bij zich dragen, van groot nut zijn en de school helpen vrijwaren voor den overlast van professioneele brekebeenen, die de vakbekwaamheid nooit verkrijging, „square pegs in round holes",

In 1917 kwam Noord-Amerika tot het besluit om zich bij de g, eallieerden te voegen. Het stond toen voor de geweldige taak om - in enkele maanden een reusachtig leger van geoefenden op de been te brengen. Het zou tegenover Duitschland en naast Groot-Brittanj'e eh Frankrijk, die eene rijke oorlogservaring hadden opgedaan, moeten optreden. En nu pakte het de zaak op' wel overwogen, systematische wijze aan.

De hulp van geleerde mannen werd ingeroepen en eene reeks van intelligentie-tests werd ontworpen en toegepast op 1.726.000 vrijwilligers, zullen we maar zegjgen. Die werden 'in vijf klasse gerangschikt. A en B.'. waren de uitstekendsten, waaruit de officieren moesten voortkomen; G bevatte de gemiddeld-begaafden, die voor gewone manschapp'en genomen werden; D' was de klasse der zwalï; ken, maar toch nog voor eenvoudig bijwerk geschikt gekeurd; E telde de zeer zwakken, voor alle militair werk onbekwaam.

A en B leverde 12 percent opl-; G 66, en de overige 22 percent viel onder D en E.

De ervaring der krijgshoiofden is geweest, dat de bijzondere voorbereiding van elk dier groepen de schifting van de psychologen zoo goed als ton volle gerechtvaardigd heeft. Opmerkelijk is nog, dat bij deze toetsingen de Amerikaansche burgers van Hollandsche en Engtelsche afkomst boven alle overige hebben uitgeblonken.

Indien goed overwogen en proef houdend blijkj^nde toetsingen ook eens toegepast konden Worden bij het onderzoek naar de vermoedelijke professioneele geschiktheid der aanstaande onderwijzers, zoo zou • in de toekomst allicht de bezuiniging op de onderwijsuitgaven kunnen bewerken, dat betere onderwijsresultaten verkregen werden zonder te groote gpldverspilling.

Eveneens zou eene ernstige toepassing van deugdelijke toetsingen het euvel der overstrooming van middelbare scholen en gymnasia met leerlingen, die voor een g'root gedeelte den cursus toch niet kunnen volgen en die slachtoffers worden van de ijdelheid-hunner ouders, wat kunnen stuiten.

Gewone examens zijn daartoe ontoereikend. Er zijn onderwij'zers, die op verlangen van ouders hunne leerlingen door een toelatingsexamen heen , brengen, maar na een • jaar blijven verscheidenen hunner reeds zitten. Ze zijn een ballast, waarvan het meevoeren evenwel den prijs van vrachtgoed verslindt.

Proeve van Liturgie.

Ook in Amerika woxdt in de Chr. Ger. K'erk om een andere inrichting van den eeredienst gevraagd. In ^, Het Kerkblad" voor Haarlem las ik:

Door de laatste Synode der Chr. Geref. Kerk in Noord-Amerika werd een Commissie benoemd „inzake verbetering van onzen eeredienst". Voor de komende Synode is nu een rapport opgesteld, waarin, na verschillende besprekingen en uiteeneettingen, voorgesteld wordt een andere orde in den eeredienst aan te br*engen. Om die te kunnen vergelijken met de thans gebruikelijke, worden in het rapport beide afgedrukt. We laten ze hier volgen:

De huidige orde:

(1) Votum Zegengroet Psalm

('2) Wet Schriftlezing Psalm

(3) Algemeen Gebed Offer Psalm

(4) Prediking

(5) Dankgebed Slotzanig. Zeigen

De voorgestelde orde:

(1) Votlim Zegengroet Psalm

(2) Hoofdsöm der Wet Belijdenis van zonden en Boetpsalm Absolutie Credo* (gemeenschappelijk) Psalm

(3) Algemeen Gebed (gemeenschappelijk besloten met het Onze Vader) Offer Psalm

(4) Schriftleizing Prediking

(5) Dankgebed Slotzang . Zegen

Gezegd wordt, dat „het natuurlijk niet de bedoeling, , , is, dat bij aanvaarding van dit ootwerp door de Sy-'•_node, Gemeenten die voor ingrijpende veranderingen "• in dezen nog niet rijp zijn, toch genoodzaakt zouden \, we, zen o^m de vioorgestelde wijzigingen terstond in te voeren. Er moet ruimte gelaten worden voor een geleidelijken overgang, een ruimte desnoods van eenige jaren".

Geestelijke Wapenen.

’t Is niet te hopen, dat er op dit gebied ond-ïf ons kerkelijke strijd ontbrande.

In ieder geval dienen wij op punten, waarover we het niet met elkander eens zijn, . te strijden met geestelijke wapenen.

Anders vergaat 't ons als op dat Veluwsche dorp, w: aarvan Ds Miedema in de „Groninger Kierkbode" vertelt: : : '-»f*^-

„Wij hebben het .èenl''-.'bijgewoond, dat terwijl een Gezang gezongen werd, 't was bij eep. 6én-Gezan: g-.zingenden dominé, enkele der hoorders opizetfelijk toonden niet mee te willen zingen. Ze hielden of zetten met opzet onder het zingen van het Gezang htm hoed op. 't Waren nog al hooge.

’t Was op de Veluwe. En daar droegen, de eenvoudige Veluwsche landlieden overgeërfde hoeden, die van vader op zoon in eere bleven, ook al vertoonden ze allengs velerlei kleuren en al was het model niet meer van den laatsten tijd. Meestal was het zeer hoog. Of 't nu nog zoo is, weten vdj ' " niet. "t Zal met zooveel, dat veranderd is en verïiieuwd, ook het geheele aanzien yan de Veluwe izelf, öök wêl in onbruik geraakt zijn. Welnu, van die echte oude, haast zei ik klassieke, hoeden^ wer-' den met behoorlijk vettoon opgezet onder 't Gezangzingen. '

Nu moest op zekeren Zondag onder het zingen van dat Ge, zang gecollecteerd worden. En de collectanten waren zeer vertoornd over dit gebrek aan eerbied bij die hooggehoede niet-gezangen.zingers. Daarom zochten ze naar een middel om die ouderwetsche menschen dat af te leeren. Met hun collectestuk konden ze toch wel eens een ongeluk hebben en zie, zoo gebeurde het, dat dien morgen een der diakenen met den stok van de ooilectezak vrij' hard, al scheen het onhandig, tegen een der hoofddeksels stootte, izoodat dit afviel en dreigde op den grond te vallen.

Of ‘t dadelijk gelukt is, herinner ik me niet meer. Maar wel bemerkte ik, dat het slachtoffer van dezen onhandigen coHectestok den toeleg begreep en zoekende naar een houvast, of was het naar een verweermiddel? diezelfde stok greep en trachtte den collecteerder zelf daarmede te lijf te gaan.

En dat alles in de kerk onder het Gezangen zingen. Tot vermaak van de jeugd. Tot groote ontstichting van allen die daar waren opgekomen. Gelukkig werd het geschil spoedig beslecht, doordat de coileotestok loskwam en de drager daarvan aan 't eind van zijn rondgang was gekomen.

Als knaap, als gymnasiast, heb ik dit tooneel bijgewoond en het heeft heel mijn leven een blijvenden indruk achtergelaten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen