Q. A. de Ridder, „Gods offers”.

We besluiten onze artikelen-serie over nieuwverschenen christelijke romans met de bespreking van het kortelings uitgekomen boek van Q. A. de Ridder, „Gods Offers".

Introductie behoeft ook deze Auteur in onzen kring niet, evenmin als de vorigen, wier werk aan de orde kwam. Als Schrijvet van schetsen en novellen, bovendien als essayist, is hij genoegzaam bekend. Als roman-auteur is hij echter, voorzoover wij althans weten, nog niet eerder vioor het voietlicht getreden en alszoodanig nu ontmoeten we hem in dit boek „Gods Offers", een prettig-verzorgde uitgave van G. F. Callenbach te Nijk'erk.

Volgend ons inzicht, dat men, om zich een indruk van een boek te kunnen vormen den inhoud in groote trekken kennen moet, beginnen we onze bespreking weer met een koït overzicht daarvan. Het kan kort zijn, omdat minder dan het gebeuren de zielkundige ontleding in dezen roman hoofdzaak is.

Een meisje, Tony van Aalten, is verloofd met een jongeman, Karel Moiret, die ergens in Twente op een machinefabriek werkzaam is. Die verlov-ing, eerst bijzonder gelukkig, is gaandeweg minder zonnig geworden: Karel, ginds op kamers te midden van een vroolijken kring, schijnt de stille Tony te vergeten voor anderen. Zelfs op "haar verjaardag is er van hem geen brief. Öp het moment van Tony's heftig verdriet over deze teleurstelling, vangt het boek aan en aanstonds staan we voor wat het karakter is van den roman: het ontledende. AVant de Schrijver teekent in den breede wat er omgaat in haar ziel en hoie zij haar leed uitklaagt voor God. Eenige dagen later kcimt een brief, maar die brengt slechts de bevestiging van wat zij vreesde: Karel geeft haar heur woord terug.. Hij schrijft, dat zijn daad vooirtvloeit uit het besef, dat ze niet bij elkaar ])ehoioren en nooit gelukkig zullen kunnen zijn, maar Tony begrijpt, ondanks zijn ontkenning, dat een ander meisje zijn liefde heef-t. En dat is inderdaad hot geval. Hermien, de dochter van zijn hospes, heeft allo moeite gedaan, hem te veroveren en, omdat hij wispelturig is en tot flirten geneigd, is dat haar ook gelukt.

Tony, hoewel gebroken, draagt haar leed gelaten, troost zoekend en ook .vindend in de gemeenschap met God.

F, en onverwacht gevolg van Karels daad is, dat zijn ouders, die van elkaar vervreemd waren, weer dichter tot elkaar komen: Karels Vader, ontstemd over de daad van zijn zoon, speurt naar de oorzaak daarvan en komt bij die overweging tot de erkenning van zijn eigen tekortkomingen in betoo ning van liefde. JMaar zijn verontwaardiging o-ver Karels gedrag blijft en hij uit die ook, als hij straks getuige is van het huwelijk van Hermien en Karel. Hij meent, dat de basis van dat huwelijk niet goed is en zegt dat oiok.

To-ny intusschen heeft haar moeder verloren en is onderwijzeres geworden op een doirpj-e. Maar spoedig blijkt, dat haar longen zijn aangedaan. Ze kan niet meer tegen het schoolleven en moet naar een sanatorium. De breuk, door Karel in haar leven geslagen, is - onherstelbaar. Maar ze heeft vrede gevonden in.God en haar strijd ligt in 't verleden.

Heel anders staat het met Hermien. Ze is gezond, rijk in de verwachting van een kleine, maar ze is niet gelukkig. Haar pijnigt^ zelfverwijt en, als haar kind geboren wordt, maakt ze een zwaren strijd door. Ze kan zich niet ontwoirstelen aan de angst, dat God haar in het kind treffen zal, omdat het groote geluk, dat zij gekregen heeft, eigenlijk aan Tbny ontnomen is. Aan Karel heeft zij geen steun. Want de tegenzin der wederzijdsche ouders tegen het huwelijk, heeft de beide jooige menschen van elkaar verwijderd: zij meent, dat Karel Tony iiiet vergeten heeft en spreekt over haar moeilijkheden niet. Zoo strijdt zij haar strijjd alleen, maar dat brengt haar dichter bij God, en ze belijdt Hem haar groote schuld, vragend om vergeving. Die overwinning op zichzelf, doet haar ook' met Karel spreken, tengevolge waarvan hun verhouding beter wordt. En nu heeft ze maar één wensch: naar To-ny zelf toe te gaan en ook voor haar heur schuld te erkennen.

Tony's toestand is verergerd: de hoop op-herstel is opgegeven. Maar ze kan Hermien nog wel ontvangen en ze doet het met groote hartelijkheid en toegevendheid. Ze kan ook alles ve-fgeven, want ze gevoelt, hoe God in dezen heeft gewerkt en hoe haar leed en teleurstelling voor andere-n tot zegen zijn geworden. Lang en vertrouwelijk spreekt ze met Hermien en ze verklaart het haar, dat ze volko-men gelukkig is in de zekerheid, dat Gods genade haar het middel heeft willen doen zijn tot anderer geluk en in het feit, dat ze die vrucht zelf nog heeft mogen zien. Van dezen rijken geestelijken bloei die zich zoo hoog boven aardsc-he verhoudingen verheft, dat het zwak-menschelijke er g-een invloed meer op heeft, straalt de glans af op Hermien, die verrijkt, maar vooral ook verdiept naar huis gaat, met de bede in het hart: „Heer, laat mij voortaan altijd op U leunen met heel mijn ziel, o Heer".

Oo'k in dit tweede deel van het verhaal is de analyse hoofdzaak' èn in de teekening van Hermiens strijd èn in de treffende weergave van haar ontmoeting met Tony. En, de lezer kan liet uit het gegeven inhoudsoverzicht zien, de Auteur heeft zicih streng aan deze psycho-analytische stof gehouden. Wat er om dit zielegebeuren heen ligt, het feitelijke, is bijzaak, is daarom ook slechts soher aangeduid. Alle licht moet vallen op Tony en op' Hermien, die beiden, hun strijd, te doorworstelen hebben, maar ook beiden vrede vinden, - de 'een in het vergeven, de ander in het belijden van schuld. En dan gaat het blijkbaar vooral om de figuur van Tony, en om de ontleding van de groote kracht, die er ligt in de aanvaarding van wat het Gode belieft te beschikken èn voor den menscli zelf, die kruisdrager moet zijn, èn voor anderen, tot wier ziel dat getuigenis-met-de-daad spreekt.

Door dit gegeven en de bewerking daarvan is de Ridders roman werkelijk een proeve van christelijke romankunst. Wat we indertijd in ons inleidend artikel op deze serie in den breede hebben uiteengezet als voorwaarde voor christelijke kunst, vinden we hier: een positief getuigenis van waf het wezen is eener christelijke levenshouding en een teekening van de rijke vrucht, van de bo-ve-u alle smart verheffende vrede-, die in vollei overgave gelegen is. Niet in het vele en breede, maar in het weinige doch diepe schuilt de kracht van de Christelijke romankunst.

Nu kan meir tegen de compositie van dezen ro-man alszoodanig wel eenige bezwaren aanvoeren. Vooreerst, dat de scliuldquaestie te eenzijdig voor rekening van Hermien komt. Karel in zijn wispelturigheid, in zijn onsympathiek flirten terwijl hij verloofd is, is zeker niet zoozeer vrij van schuld, dat hij niet mede verantwoordelijk js voor wat er is gebeurd. Van die schuld blijkt weinig of niets, en, juist omdat de psycho-analyse in dezen roman op het , .§erste plan staat, had dat wèl zoo moeten zijn. En dan, daarmede in verband, óók Karel had tot de erkentenis moeten komen van zijn fout, óók hij had naar Töny moeten gaan, o-m van haar vergeving te vragen; hij zelfs in do eerste plaats. Want psychologisch kon voor Tony de schuld niet alleen bij Hermien liggen en haar vergeving, zo-o rijk en zoot ruim, moest en 'kon zich ook tot Karel uitstrekken. Als de Auteur ook dit element in zijn roman had ingebracht, zou die er door gewonnen hebben, zou nog beter do kracht van Tony's getuigen tot de ziel van den lezer heblien gesproken.

Intusschen, dit alles moge een meer en beter betreffen, ook zonder deze compositieversterking is de roman goed, goed als roman, (hier en daar is de taal wel wat gezwollen) goed ook' als christelijke roman. Daaro-m bevelen we de lectuur van dit boek gaarne o-nzen lezers aan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen