Jachins Boekbeoordeeling.

Reeds nu — het is jnog October terwij'l ik dit schrijif — is verschenen de „Beooirdeeling van kiïiiderlectuur voor de Zondagsschool door d© (Commission vati Jachin", in de wandeling kortweg „Jachin's Boekbi©oord©©ling" genoemd. Van de zijde der Zonidagssohoolbes turen, die deze BoekbeooTdeeling noodig hebben bij' het opmaken van hun keuze voor de kerstuitdeehng, is altijd op ©en vroegtijdig versohij'nen aangedrongen; bhjkbaar heeft de redactie zich beijverd aan dezen wensch tegemoet te kómen, zoodat ze nog vóór November met haar verslag ger©©d was.

't Is sinds eenige jaren onze gewoonte, op deze BoekbeoOTdeehng de aandacht te vestigen, niet sl©chts omdat ze ook in ruimer kring dan dien der Zondagsscholen nuttigen dienst kan doen, maar ook, wijl ze een belangrijk stuk werk op' het G©reforme©rde ©rf betee'kent. Jachins Boekbeoordeehng toch draagt allereerst een principieel karakter. Met groot© nauwkeurigheid wordt iedere uitgave, die ter bespreking wordt aangebO'den, onderzocht op geest' 'cn strekking, en ©en welomschreven rapport, uit drie van elkaar geheel onafnanfcehj'fce adviezen opgemaakt door den eindredacteur, wordt als beoordeeling in het verslag afge-'drulct. Steeds wordt aangewezen 'hoe in elk boekje de cardinal© punten der christelij'ke kinderlectuur tot hun recht zij'n gekomen ©n op grond daarvan wordt een conclusie gegeven, waarnaar zich de Besturen bij hun keuze met vertrouwen kunnen richten.

Juist-om dezen principiëelen inslag beteekent deze BoekbeO'Ordeehng ©en b©langrij'k stuk w©rk op Gereformeerd erf. Wanneer we op ieder lectuurgebied zoO' welgefundeerd© en systematische voorlichting rij'k waren, als op het terrein der ZondagsschO'O'llectuur, zou het vraagstuk der lectuurvoorzi©ning, dat zooveel moeilij'ldieden geeft ©n h©©ft, voor een groot deel zijn opgelost. Want Jachins bemoeiing strekt zich niet aUeen uit tot ©en uitschiften van wat ongewenscht is, maar richt zich vooral ook op' de gemotiveerde aanwijzing van goede en geschikte boeken, uitgaande van de zeer juiste overtuiging, dat „het goede boek, uitgeireikt na str©ng© 'keur, een onberekenbaren invloed oefenen (kan) ten goede". „Het kan", aldus vervolgt de redacteur deze beschouwing, „het schrikbarend geöstelij'k tekort ©enig©rmat© aanzuiveren. Het kan allerlei gemis co^mpeinseeren. Het kani in één woord, er toe meewerken, dat de wereld zich verootmoedige onder Gods slaande hand, dat he't vertrouwen op God in Christus worde verlevendigd, en dat O'Ok het onderling vertrouwen, noodzafcelij'ke eisch voor wereldb©rst©l, in onz© v©rsch©urd© verhoudingen terugkeer©. Want w©r©ldvernieuwing van buiten is ten slotte O'runogelij'k, zonder verni©uwing van het hart van binnen"'. Het zoeken naar, e^n aanwij'zen van zulke lectuur is een belangrij'k werk, vooral ook, O'mdat het is een positief, een daadwerfcelij'k ageeren tegen den invloed van het slecht© boek.

Nuttigen dienst ook kan Jachins Boekbeoordeeling doen in ruimen kring. D'e uitgaven op dit terrein, die vroeger — 'en ook thans nog wel gedeeltelij'fc — zeer specifiek het karakter droegen van Zondagsschoolboekjes, worden steeds royaler van opzet, wO'rden, met name voorzoover aangaat de groO'tere bo'eken, steeds meer appetijtelijk, zoodat ze ook voor verjaarsgeschenk, voor eem huisof schoolbibliotheek e.d. in aanmerking komen. Het uiterlij'k is O'p het voetspoor der neutrale jeugdlectuur moderner, aanlokkelij'ker, de keuze van onderwerp frisscher, de bewerking origineeler g©worden, tengevolge waarvan het debiet ongetwijifeld is verzuimd. En hier nu kan men van Jachins Boekbeoordeehng uitnemend profijit hebben: ouders, beheerders van bibliotheken voor scholen en knapenvereenigingen, ook boekhandelaren, kunnen ©r hun dadelij'k© en zekere winst mee doen. Een direct voordeel ten dezen is de uitgave, dit jaar sinds lang weer vo'or het 'Cerst, van de Boek!beoordeeling in brochurevorm. Verleden jaar heb ik in m'n artikel over deze periodiek, met klenfï aangedrongen op zulk een broeheering, juist oo'k om de bruikbaarheid van dezen arbeid in wijderen kring. En zoO' goed als ik toen die wenseh'elijifcheid heb uitgesproken, omdat de verschijning in courant-formaat mij als een tekort voorkwam, zoo goed past het nu, bijzonderlijk van deze gelukkig© vernieuwing melding te maken. Als men thans bij Jachins UitgC'Versbureau te Haarlem (adres A. Verleur, Schoterboschstraat 4) een e'Xemplaar bestelt, ontvangt men een keurig verzorgd boekje, dat men gemakkelijik bewaart. Het tij'delijk karakter, de bestemming alleen voor de weken in welke men op de kerstuitdeeling zich beraden moet, is nu weggevallen. Di© bestemming lag wel allereerst in Jachins doelstelling met deze Boe'kbeoordeelinig, maar naarmate de practijk heeft uitgewezen dat di© O'ok tot anderen dienst werd aangewend, lag ©en verandering, of liever een teruggrijpen naar VToegeren voirm van uitgave, in de hjn der regelmatige ontwikkeling.

Als steeds gaat aan de recensies een algemeen© beschouwing vooraf. Ditmaal is z© gewij'd aani de ZondagsschooUectuur in crisistijd. D'e vraag wordt overwogen, of de ZondagsschO'Oillectuur^ in 't algemeen de lectuur voor de "jeugd, al dan niet over de nijpende moeiten van dezen tijd moet spreken. De redacteur O'verweegt bet voor e^n het tegen, om dan tot de conclusie te komen, dat „we boekjes, die ten de'ze opzettelijk de jeugd in de huidige situatie trachten te benad'eren, voilstrekt niet van te vo'ren (moeten) veroordeelten met de overweging: Besp'aar de jeugd datgenle, waarmee de ouderen en 'de ouders al genoeg te stellen hebben".

't Loont d© moeite, van dit betoog ©en gedeelte hier over te nemen, alweer omdat wat hier gezegd wordt ten aanzien van een bijzondere groep van jeugdlectuur geldt voor geheel dit boekengenre en voor elke aanleiding tot lectuurvoorziening. De Redacteur schrij'ft:

„Aan de „malaise" danken we nu reeds (zoozeer gaan de auteurs met hun tijd mee!) een nieuw thema: ouders moeten wegens de tijdsomstandigheden soberder gaan wonen; voor een der kinderen beteekent dit het moeten opgeven van een wensch of ideaal; het kost veel moeite en strijd om daarin te leeren berusten, maar het eind is ge-willigheid, die zich in Gods leiding voegen leert.

Volgens dit gegeven, hebben in de onderhavige serie niet minder dan vijf schrijfsters gewerkt: de meisjes uit de achteniit geraakte gezinnen willen respectievelijk leerling-industrieschool, dokteres, onderwijzeres, leerares en schrijfster worden. Buitendien is er in nog een drietal andere verhalen sprake van ellende door werkloosheid.

Er is dus reeds een soort crisis-genre.

In al deze verhalen komt, gelijk van zelf spreekt, het gebed ter sprake. En dat is voortreffelijk. Maar in dat verband moet toch met aandrang gewaarschuwd worden tegen de bewuste of onbewuste propageering van de misvatting, die zich populair uit in het wachtwoord: „Bidden helpt". Zeker, God hoort het gebed, maar vaak op geheel andere wijze, dan we ons voorstelden en langs geheel anderen weg dan we dachten. Door de voorstelling te suggereeren, dat het den vromen in alles meeloopt en dat het ten slotte alles terecht komt, kan juist in een tijd, waarin zoo vaak eenerlei lot den booze en den rechtvaardige wedervaart, de grootste verwarring worden gesticht in het kinderlijk gemoed en kan het eenvoudige kinderlijk geloof aanmerkelijk worden geschokt.

Onze kinderen moeten terdege worden gewapend tegen de bezwaren van crisistijden ook in geestelijk opzicht, tegen allerlei onvruchtbare en onbillijke kritiek, die niet bouwt maar breekt, tegen de gevaren van langdurige werkloosheid in ontmoediging en moedeloosheid, tegen wrevel en ontevredenheid.

Natuurlijk moet overdrijving worden vermeden. Die schaadt altoos en overal. Maar naar onze overtuiging behoort van dit alles niet te worden gezwegen, al is het, dat ook in het standpunt: „leer den kinderen het leed zooveel mogelijk vergeten" een element schuilt, dat niet geheel mag worden verwaarloosd. Doch dat moet dan niet gebeuren in negatieven zin, door hen in een onwerkelijke wereld van sprookjes vol fantasie binnen te leiden ('tis opmerkelijk, hoe juist in dagen als de onze, met verdubbelde geestdrift naar de tooverwereld van het sprookje wordt gegrepen!) maar positief, door hun de groote les te leeren, dat Gods voorzienigheid gaat over alle dingen, dat dengenen, die God liefhebben, alle dingen ten goede meewerken, dat de gemeenschap met Christus het leven rijk maakt, hoe moeilijk het misschien ook is, en dat het Koninkrijk Gods in en door alle tijden heen) komt met kracht; dat de gouden standaard van dat Koninkrijk nooit wordt neergehaald, en dat veel meer met innige dankbaarheid moet worden gezien, op wat nog genoten wordt, dan met ontevredenheid op dat wat wordt gemist. Veel menschen klagen alleen over wat ze niet hebben of niet meer hebben, in plaats van te roemen in het bezit van wat ze nog wèl hebben.

Waar de Zondagsschool de begeerlijke taak heeft, om het onverliesbaar goed aan te prijzen, de gemeenschap met den Grooten Kindervriend door den Heiligen Geest, daar kan ook de Lectuur, die ze met het Kerstfeest uitdeelt, in deze crisistijden een belangrijke

roeping vervullen. Veel beter dus dan over de zorgen te zwijgen, is de zorgen weg te nemen, en te helpen bevorderen die heilige onbezorgdheid, die waarachtig boven al de zorgen verheft."

Een citaat als dit geeft van het karakter van Jachins Boek'beoordeeling, zooals ik dat boven omschreef, een sprekend bewijs: het getuigt van principieele bezinning op actueele vragen, maar ook van het streven om zoo mogehjk van die vragen een principieele solutie te geven. En dat is het wat wij noodig hebben, zal onze beoO'rdeeling van boeken, van Zondagsschool-zoowel als van andere boeken, waarde hebben.

Op de details van het werk kan ik natuurlijt aiiet ingaan: w^elk© boeken en boekjes warden besproken, welke aanwijzingen worden verstrekt en welke adviezen worden gegeven valt niet allemaal op te sommen. Maar dat is ook de bedoeling van dit artikel niet. Die is allereerst waardeering uit te spreken voor het belangrijke werk, dat „Jachin" ook nu weer gedaan heeft met het verzorgen van deze Boekbeoordeeiïng, en dan niet minder, de aandacht van allen die op eenige wijze voor de practijk der lectuurvoorziening staan, op deze uit­ gave te vestigen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen