LITERATUUR EN KUNST

Beumer & Go.

Er woïdt wel eeas oveir geklaagd, dat Qhristelijke romans en vooral verhalen, haast uitsluitend handelen over klein-burgerlijke kringen. Dat een reuk van groene zeep den lezer al spoedig weeïg maakt, en het boek doet neerleggen.

Natuurlijk komt het voor, dat een Idjein-burgeKlijk milieu zoo beschreven wordt, dat ör een tegenzin opkomt hij de lezers, miaar noodzakelijk is het toiet. We zijn allang den tijd voorbij, dat men meende alleen in de hoogste kringen sitof voor romans te kunnen vinden. Slechts in de allele goedkoopste volksliteratuur doolt nog een sledhtei graaf rond, als belaget der onschuld. Als reactiö dlaarop kwam de 'roman ovef dien zelfkant van de maatschappij, over zweirvers en menschelijke

\vrakken. Daarnaast kreeg de kleine burgerij haar deel, wier levenshouding geteekend werd als ontzettend saai, bekrompen, zelfingenomen met haaa* grauwe theorieën van wat mag en niet mag. Kleinburgerlijk-zijn werd beschouwd als het ergste, dat iemand kon overkomien.

Dat christelijke romans dat milieu bij voorkeur beschreven, lag eenigszins voor de hand. De christelijke levensbeschouwing heersGhte vootral ondelr de kleine luiden. En niets was nu zoo aanlokkelijk, dan te toonen hoe de grijsheid van hun leven overstraald werd van hooger licht. Ho© moieiten, leed, armoede, ziekte daar geduldig gedragen werden.

Maar 'daardoor heerscht in de meeste dezen boeken een groote triestheid, en wanneeir de schrijver niet over veel zielkundige ervaring beschikt, die ware mensdhen weet te maken van de tobbende romanfiguren, dan komt zijn boek niet boven het naarste klein-burgeirMjke - uit.

Maar dat er niets hinderlijks behoeft te zitten in boeken over kleine luiden, heeft onlangs nog weer zeör duidelijk bewezen de bekende sahrijveir J. K. van Eerbeek.

Een goede verteUelr heeft hij zich dadelijk geitoond in Ziijn eerste boek. Een üteTator van beiteekenis bleek hij, door zijn roman „Strooschip)pers", een boek van 't wijde water en de open lucht.

Nu verplaatst hij ons naar Rampen, en brengt ons in den kring van den kleinen middenstanidL Want „Beumer & Co" zijn geen groote banklersi, maar twee poovere Kampenaars, die saam wel eenis een karweitje opknappen. Het is niet hun tragische levensgeschiedenis, die Mer verhaald wordt. Boven de eerste bladzijde staat: Maandag 1 Mei, boven het laatste hoofdstuk: Dinsdagl 9 Mei. Een tijdperk van ruim een week.

Welke grootsche gebeurtenis is «r dan in dezie paai- dagen voorgevallen met deze onbednidende menschen, dat daarover een boek moet of kan geschreven worden? Wel, ze hebben in deze week een heele familie verhuisd, van Kampen naar Den Haag.

Anders niets? Neen, eigenlijk anders niets — als men de drie en een halven gulden verdienste van Beumer nieib meetelt, gebeurd voor het meeloopen in een begrafenisstoet, eerste klas. Want behalve behanger en stoffeerder is Beumeir ook nog drager bij de beigrafenis-onderneming. Hij wel, de „Co" niet.

Maar dit is ook meör dan genoeg. Want weet u wat het beteekent, iemand te verhuizen? Dan moet men eerst zoo'n „iemand" hebben. En dat in dezen tijd, met de moordende concurrentie. Dan moet men net zoO' lang sjouwen langs de adressen van alle menschen, die gaan verhuizen, tot misn er een vindt, waar de bewoner nog niet een groote zaak de boel heeft opgedragen. Dan moet men hstig zien te weten te komen, of meneer ook bij anderen prijs heeft aangevraagd, en zoo' ja, bij wie, en voor hoeveel dezen het willen doen]. Dan moet men zelf ^aan taxeeren, en een prijs noemen, die beneden dien van den concurrent blijf t, maar todh nog een heel kleine verdienste overlaat voor een week hard werken. Dan moet men Ja dan moet men nog heel veel doen in zoo'n week. En wordt zooi iets dan een roman, of ©en verhaal?

Ja, dat kan het worden, als men het talent bezit van Van Eerbeek.

Want ik heb zelden een boek gelezen, waardoor ik beleren kijk kreeg op het w'roetend leven, het bijna-slaven-werk van een kleinen burgerman, die netjes door de wereld wil komen, die zijn Vrouw naar het ziekenhuis moet laten gaan om te bevallen, omdat het tegenliep met de besproken Juffrouw, maar die dat moeilijk kan betalen. Als hij de verhuizing eens niet krijgt... Men moet wel meeleven met dit dappere gezin. Die ©ene verhuizmg is meer dan genoeg, om het leven van deze menschen ten voeten uit te beschrij'ven.

Want dit is het goede in dit boek, onder anderen, dat die verhuizerij zoo beschreven wordt, dat men dit heele geval volkomen meemaakt, maar ook zoo, dat elke phase er van, zelfs de allerkleinste, een karaktertrek van Beumer & Co openbaart, of verdiept. Wat een enorme menschenkennis, wat een handigheid en ongeloofelijke shmheid mioet zoo'n man hebben, om een paar rijksdaaldörs te ver-dienen. Maar ook, wat ook uitnemend psyoholoog moet deze schrijver zijn, die van een zoo simpd gegeven zoo'n fijn boek weet te maken.

Een fijn boek, ondanks alle misère, di© er betschreven wordt, ondanks een autoi-ongelulc met bijna doodelijken afloop. Nergens is het boek triest^ nooit vervelend, dank zij den humor. Want door alles heen breekt de humor. Niet, dat Beumer of zijn Co zulke leuke lui zijn. O neen, ze hebben zelf het leuke vaak niet ©ens door. Het is voor hen immers noodzaak, om van de vefrhuizing zooh veel te trekken als ze kunnen! En als de meneer blijkt niet zoo^ pienter te zijn als ze dachten, dan is het toch plicht, om nog zooveel ze kunnen er bij te tellen, voor inpakken, fooi enz. Zaken zijn zaken! Of het eerlijk is? Dat is hier een belangrijke kwestie, maar Beumdr weet die goed op te lossen.

Men moet op z'n centen passen. Als Beumer zijn zwaargewonden makker opzoekt in het Ziekenhuis, doet hij dat uit menschenliefde, vriendschap enz., maar todh ook om te zien of hij „Mj" genoeg is^ om zich niet te vergissen tegenover de poüti© bij 't onderzoek. Want vergissen kan geld koistenl

Prachtig is beschreven hoe die gewoonte, om de oenten vast te houden. Beumer nooit verlaat. Uit pure dankbaarheid, dat God hem bewaard heeft bij 't auto-ongeluk, belooft hij een dankoffer van f25. Maar zie hem in de kerk zweeten! Hoe dichter de diaken nadört, hoe kleiner de gift wordt. En als de zak voor hem komt... valt er ©en diubbeltje in. Hij' kan niet anders, als mensdh. Zooi is zijn heele leven, dat blijkt uit elk momient van deze week.

En toch doet hij anders, als christen. God krijgt zijn offer.

Want in dezen sleur-mensch, die eerlijk bekent, dat hij niet altijd denkt aan God, omdat het leven hem er geen tijd' voor laat, naar hij meent, schiült een dhristen. En dan breekt eens, wanneer dan ook, het geloof naar buiten, d'all zoo- lang teruiggedi-ongen werd door klein© dagelijksch© dingen, die todh heusch ook groote waarde hebben vodr een verhuizer, want ze betreffen de zorg voor het dagelijksch brood.

Is 'het daarom zoo'n mooi, zoo'n ruim boek, omdat het christelijk is? Ik geloof ja, omdat het zoo levenswaar is, zoo door en door menschelijk, zoo lonopgesmukt christelijk. Zeer eenvoudig, sobeü' zelfs, maar prachtig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen