Gen brief uit de valleien.

III.

De Waldenzen vervolgen:

Maar teneinde u nauwkeuriger omtrent alles in te lichten, zooals onze algemeene vergadering van eergisteren ons dat heeft opgedragen, zult gij weten, mijne heeren, dat, toen men het eerste doodvonnis tegen den heer Jean Leger, onzen zeer geëerden broeder, heeft openbaar gfemaakt, men hem geen andere misdaad ten laste legde, dan dat hij, volgens de voorschriften onzer vergaderingen, in zijne kerk de catechisatiën had volgehouden; maar toen hij volhield, na hetzelfde vonnis, heeft men geoordeeld, dat men tegen hem dezelfde maatregelen moest nemen, als zoo goed gelukten tegen zoovele anderen, namelijk hem van duizenden misdaden te jJc-schuldigen, voor welke men zooveel getuigenissen zou kunnen vinden, als men maar zou willen, ja meer naar gelang degenen, van wie men zich zou willen bedienen, zich verzekerd konden houden van nooit te worden geconfronteerd. Men zond hem dan opnieuw eene dagvaarding, om persoonlijk te Turijn op die massa misdaden te komen antwoorden, en het proces, dat men tegen hem had opgezet, bij te wonen Terstond antwoordden de val­ leien, die in hunne, conscientie zich niet vrij gevoelden, zoovele vreeselijke beschuldigingen, als hun bekend geworden waren, zonder antwoord en de eere van zulk een persoon zonder verdediging te laten, gezamenlijk met hem (Leger) aan hunne Excellenties, de afgevaardigden van Zijne Koninklijke Hoogheid, op wier naam dergelijke dingen werden bekendgemaakt, wat men vinden kan in het verdedigingsschrift, dat geteekend is door den bovengenoemden Leger en omstreeks dertig notabelen, vertegenwoordigers der kerken en gemeenten van al de valleien, die niet konden toestaan, dat hij naar Turijn ging. Daarvandaan is het gekomen, dat men begonnen is al degenen, die de genoemde Apologie geteekend hadden, voor groote misdadigers te houden, omdat de valleien zeiden: »dat, indien Leger schuldig bevonden was, zij zouden gezorgd hebben hem te laten straffen; maar dat, indien hij integendeel onschuldig was, zooals klaarlijk zou blijken, wanneer hij met zijne beschuldigers geconfronteerd wierd op een veilige plaats, zij hem wilden helpen en handhaven, naar hetgeen zij verplicht waren, ''

Daar men nu te Turijn meende, dat dezelfde Leger een schuldige, ja een overtuigde schuldige was, omdat hij zich niet voor de rechtbank had gesteld, werd ook hij een misdadige, die sprak van hem te steunen. En ofschoon zij, die geteekend hadden, geene dagvaarding hadlen ontvangen, liet men hun toch aanzeggen, dat men ondanks dit alles, indien zij gevangengenomen werden, hun proces in twee dagen zou doen afloopen en dat al het goed der wereld ze niet zou redden. Zie, hoe men hen behandelt, die het durven opnemen voor de onschuld. Die allen, met zoovele anderen, welke reeds verbannen, of tot de galleien verwezen, of ter dood veroordeeld waren, of ook onder verschillende voorwendsels gedagvaard, zoowel predikanten als andere notabelen, verzonken in groote vrees, temeer daar kort tevoren, namelijk op den laatsten Februari, toen men met zoo groot geweld te werk is gegaan om de huizen van Leger te verwoesten, die van kapitein Janavel en anderen af te branden, den kapitein Belin gevangen heeft genomen en opgehangen het geheele kwartier der Vignes geplunderd, de wijn uitgestort enz., men, zooals gij weet, niet beters verwachtte dan eene herhaling van 1655, niettegenstaande men ons met waarheid van niets ken beschuldigen, noch van het opnemen van wapenen, noch van eenige andere denkbeeldige zonde, zoodat een ieder zich, zoo goed hij kon, in het land des konings (van Frankrijk) redde of in de bosschen en hooge bergen, waar, zooals gij ook weet, verscheidenen van ellende zijn omgekomen in de sneeuw en allen in het algemeen groote verliezen hebben geleden, die ? e te gronde gericht hebben.

In dezen beklagenswaardigen toestand verzochten de menschen den heer senator Perraguin, algemeen intendant van Zijne Koninklijke Hoogheid over de zaken der valleien en den senaror Tarquin, referendaris der provincie, te mogen spreken, teneinde te zien, of er geen middel was, om een geheelen ondergang te vermijden. Zij) zwoeren, dat de eenige weg hiervoor was de Onderwijzing of Catechismus van St. Jean los te laten. Werd dit gedaan, dan was er geen oorzake meer van vreeze. En toen men hun ten antwoord gaf, dat men vreesde hierna nog ontrust te worden, werden zij boos, zeggende, dat de valleien niets te vreezen hadden van den vorst; dat zij hunne eer en hun leven verbonden, dat zij nooit meer van iets anders zouden spreken.

Nog meer, al de aanzienlijkste heeren van Lucerna en elders bleven met groote warmte den oudsten van al de gemeenten der valleien, den een na den ander, aantoonen, dat indien men de gelegenheid wilde aangrijpen, zij nu zeer gunstig was. Vooral de markies De Pianese gaf zich veel moeite den advocaat Bartel door beloften van groote promotie over te halen, zoowel kapitein Janavel als andere notabelen te doen buigen. Want deze wist zoowel door schoone beloften te verzekeren, als door ruwe dreigirigen te verschrikken en door heilige eeden te overtuigen, dat men begon te gelooven, dat hij eerlijk was, en, mits men den Catechismus van St. Jean prijsgaf, al de godsdienstoefeningen in St. Jean zelf zouden goedgekeurd worden, en dat zij dan weer rustig en kalm, naar gewoonte, zouden mogen leven, dat alle gebannenen in volkomen vrijheid zouden gesteld worden, zoo maar immer mogelijk; ook de heer Jean Leger. Ook zwoer hij, dat hij het woord had van de hofgrooten, met name vaii den markies De Pianese, van den president Beletin, zijn nabestaande, van den president Violette en verscheidene anderen; en in éen woord, dat het geheele hof van Turijn besloten had den valleien rust te geven, daar de vorst niets won met hunne ellenden; zelfs dat, indien de valleien de belofte teekenden, dat zij den Catechismus loslieten, hij die niet uit zijne handen zou geven, tenzij hij eerst het gunstige besluit, zooals hij hun dat beloofd had, ontvangen had.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen