De wetenschap van den Logos - pagina 21

IS van de verhouding dezer wetenschap tot de overige wetenschappen, Immers het „Erkannte" als voorwerp dezer wetenschap zal niet licht iemand coördineeren met de openbaring Gods of met de natuur of met het recht of met den mensch als voorwerp der overige wetenschappen. Gij gevoelt het: „das Erkannte" behoort niet tot dezelfde verdeeling van de objecten der wetenschap, het ligt in eene andere spheer of op een ander niveau. De geestige definitie van Böckh kunnen we dus verder laten rusten. Maar voor ik er nu toe overga het voorwerp der philologie, naar mijn inzien, nader te bepalen, moet ik u eerst wijzen op tweeërlei moeilijkheid, die zich tot nog toe in elke encyclopaedic der philologie voordoet, namelijk de verhouding der philologie tot de geschiedenis eenerzijds en tot de wijsbegeerte anderzijds. Böckh identifieert philologie en geschiedenis.

Nu is het zeker

moeilijk te bepalen wat de geschiedenis als wetenschap is, maar dit gevoelt een ieder, al is het ook alleen door het taalgebruik, dat philologie en geschiedenis niet identiek zijn.

Toch is van

den anderen kant de overeenkomst tusschen deze beide wetenschappen zóó groot, dat het juiste onderscheid niet in 't oog springt. Het groote kenmerk der philologie bijv., dat haar voorwerp in de overlevering te zoeken is, heeft zij met de geschiedenis gemeen i); de hermeneutiek en de kritiek zijn daarom voor beide onmisbaar. Terecht zegt dan ook Bernheim 2), dat deze beide wetenschappen zóó na aan elkander grenzen, dat de historicus even dikwijls als philoloog fungeert, als de philoloog het werk van den historicus verricht.

Toch wil hij ze scheiden en definieert dan de ge-

schiedenis „als de wetenschap van de ontwikkeling der menschen in hunne werkzaamheid als sociale wezens". 3)

Wij betwijfelen

1) ,,Das Object der Untersuchung ist weder die Thatsache an sich, noch die Handlang, aus der sie entsprungen, sondern die Ueberlieferung, die von beiden besteht." Ottokar Lorenz. Leopold von Ranke. Berlin. 1891. Pag. 308. 2) Lehrbuch der Historischen Methode von Ernst Bernheim, Leipzig l889;pag. 66. 3) Pag. 4.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen