Schuld en straf - pagina 48

\ 42 heet dan evolutie, en reeds die naam is voor velen wetenschappelijke ijk. Enkele kloeker geesten, of enfants terribles, protesteeren tegen dat geknutsel. En zoo komt HAMON met kracht er tegen op, het bloot staan aan maatschappelijke reactie verantwoordelijkheid te heeten; in plaats van „responsabilité sociale" neme men „reactivité sociale." 232) I De zedelijke verantwoordelijkheid van den mensch voor zijne 1 daden wordt geloochend. T o t zelfs met een beroep op Gods Woord. Dat W o o r d dankbaar te waardeeren als een hcht op het pad, en een lamp voor den voet, — men denkt er niet • aan. De duisternis buiten dat W o o r d is veel wetenschappelijker. Maar het kan daarom nog wel dienst doen. Voor KAPPEIJNE'S ongekuischte spotternij 233). Voor VAN HOUTEN'S ontzettend profaneeren 234). Of om geheel tegen dat W o o r d ingaande leeringen wat op te tuigen, al verraadt het ook groote oppervlakkigheid. Zoo spreekt PRINS van de legende, dat Izaak geofferd is" 235). Ja waarlijk eene legende! En LOMBROSO, die in de besnijdenis bij de Israëlieten bewijs ziet, dat de menschenoffers veelvuldig waren, als voorbeeld daarvan behalve Izaak ook Jephta's dochter aanhaalt 236). Hoe komt men er aan? MODDERMAN wil zijne straftheorie steunen met te zeggen, dat de eerste straf in de Heilige Schrift was het opleggen van den arbeid 237). Een kind moet beter weten. En zoo voert LAPLAIGNE zelfs des Heilands kruisw o o r d : „Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen", als bewijs aan „d'une bouche autorisée", dat er geene zedelijke verantwoordelijkheid is 238). Ja, die moet weg. Of althans pro memorie worden uitgetrokken. Inderdaad mag er niet meê gerekend worden. En ook kan zij op naturalistisch en deterministisch standpunt niet blijven. HAMON zegt het wat kras, maar toch is het de consequentie van wat men in den grond ook bij anderen vindt: „Il est en effet contre la raison humaine de considérer comme responsables des automates, des êtres invinciblement obliges d'etre comme ils sont. On n'estime pas responsable Ie roe qui, en s'écroulant, écrase ce qui est sur son passage. On n'estime pas responsable Ie tigre qui attaque et tue un homme. On ne doit pas estimer responsable l'homme qui agit, car il est aussi automate que Ie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen