De Nederduitsch Gereformeerde Kerk in Noord-Amerika.

Het is niet uit eenig, e meerdere sympathie met de Dutch Reformed Chiuch, dat ik van haar het eerst g|a schrijven en eerst later van de Christelijk Gereformeerde Kerk. Ik kan de lezers daaromtrent geruststellen. Zij is evenwel verreweg de oudere in jaren. De Dutch Refonned werd in 1628 te NieUw-Amsterdam geïnstitueerd. Zij droeg toen evenwel de zuiver Nederlandsche benaming van „Nederduitsch Gereformeerde Kerk". Dat lag voor de hand. Zij had met Engelschen en Engelsche benamingen niets te m'aken. Nieuw-Amsterdam was een zuiver Nederlandsche nederzetting in Nieuw-Nederland. Gij kent de jgeschiedenis wel van Hendrick Hudsous ontdekking van de baai en. de rivier, die tbanisi zijn naam dragen. Mocht zijn voornaam al verhoUandscht zijn, hij was toch een Engelsohman, maar in dienst van de Hollanders. In dienst van de Oost-Indisiche Compagnie ontdekte hij de baai en de rivier, waarajan de maclitige wereldstad New-York is gelegen met haar heerlijke oorden, die de heuvelachtige zoomen van de Hudson-rivier boorden. De Classis Amsterdam zond, toen een zekere Peter Minuit, diaken bij de Waialsche Kerk te Wezel, tot gouverneur van Nieuw-Nederland was benoemd, met dezen twee onderwijzers, die in opdracht hadden om des Zondags een godsdienstoefening te houden, waarin o.a. een gedeelte der Heüige Schrift, de geloofsbelijdenis en een preek werden gelezen. Zij moesten tevens lals loiEunkenbezioekers de zieken bezoeken en vertroosten. Na twee jaren izond dezelfde Classis een predikant. Ds Jonas Michaelius, hij institueerde de Nederduitsch Gereformeerde Kerk. Hare eerste samehkomstea werden gehouden in een houten molen. In 1633 ging men óver tot het bouwen van een eenvoudig hoUteq kerlqgebouw en reeds in 1642 verrees de St. Nicolaas-Kerk, welk steenen gebouw denzelfden naam droeg als de Nieuwe Kerk op den Dam. De kolonie nam dra een groote vlucht, mede door het feit, dat NieUw-Amsterdam een toevluchtsoord werd voor vreemdehngen en daaronder werden niet weinige vluchtelingen, uitgewekenen geteld uit de Engelsche nederzettingen in Amerika, . Dit verschijnsel is echter voor Nieuw-Nederland de onderg^g geworden. Hoewel niet alle gouverneurs die Peter Minuit iopvolgden 'van die uitnemende hoedanigheden Iwiaren lals deze vroime man, tóch heeft het niet in de eerste plaats aan de Nederlandsche bewindhebbers in NieUw-Nederland gelegen, dat het moederland deze voorspoedige dochter zou moeten afstaan aan een brutalen indringer. Reeds in het midden der zeventiende eeuw mocht NieUw-Amsterdam haar eigen burgemeesters, schout en schepenen kiezen. De groote vlucïit die de kolonie nam was echter het gevaar dat haar voortdurend bedreigde. Het jaloersche en inhalige Engeland vond weldra redenen om zijn vermeend recht te doen "gelden op Nieuw-Nederland. Het moederland moest het in den loop der zeventiende eetow afleggen tegen Engeland en de kolonie ging dienselfden droeven weg. De Engelsche steden die door den toevloed van vluchtehngien op het gebied van Nieuw-Nederland waren gesticht maakten Revolutie, Engeland greep in en op echt Machiavellistische wijze werd een groot gebied laan de oostkust van AmerUta, Nieuw-Nederland inbegrepen, geschonken aan den broeder van den Engelschen koning, den hertog van York.

Op veiTaderüjke wijze werd de kolonie overvallen doior een sterke vloot, die reeds den nieuwen gouverneur uit Engeland medebracht. Stuijvesant, die toen gouverneur was, bood tegenstand, miaar de kolonisten, het bestuur van dezen autocraat ook reeds min of meer moede, legden het hoofd in den schoot en de namen Nieuw-Amsterdam en Nieuw-Nederland werden verwisseld met dien van New-York.

Engeland schijnt zichzelf wel gelijk te blijven. In Zuid-Afrifca, wel geen kolonie van Nederland meer, alwaar echter de vrije republieken van Oranje-Vrijstaat en Transvaal de begeerte van Engeland waklcer riepen.

maakten ook de Engelschen, op büit belust en op goud ea diamanten laizende, lawaai; zij klaaigden over het Kniigier-bewiind; venvekten ontevredenheid; Engeland had uit oompiassie open ooren voor die klachten .... wij kennen het einde. Doch èn ia Amerika èn thans in Zuid-AMba bleek, dat de Hpllamdsche geest niet zoo gemakkelijk is te kluisteren^ zijn invloed te keeren. Die geest bleef toen èn blijft ook nu het sterkst naleven in de Kerk. Die oude Staten-Bijhels met hun' koperen sloten, blinkend door de Hollandsche properheid, die Bijbels met hun familie-regjisters hebben steeds eeni miaohtigen invloed Uitgeoefend op hun be, zitters. Die loude Bijbels wlaren en izdjn de hand aan de Hollandsohe tradities, aan de Hollandsche taal. De Nederduitsich Gereformeerde Kerk was niet met een lichte handbewegting om te izetten in de een of andere Engelsehe Kerk van - welke benaming' dan ook.

Engeland poogde dm de kolonie te verengelschen en begon bij de school — nog trachtte het in het begjn deizer eeuw hetzelfde te doen in Zuid-Afrika — doch de Nederduitsche Kerk nam het onderwijs over. Daarop greep Enigeland de Kerk aan. Naiast de Hollandsche kwamen Engelsche diensten, naast de predikanten uit Nederland Engelsche bedienaren des WoordSi straks zelfs in hun plaats. Wel bleef de naam omig'Qzet in het Engelsch: Dutch RefoTmed Church, maar de geest moest worden veranderd. De Dutch Reformed moest een Staatskerk worden niaar Engelsch fatsoen. Gelukkig dat naar G'ods voorizienig bestel een Oranje-vofrst tusschenbeide kwam, de stadhouder-koning Willem III, . die aan de Kerk van New-York door een charter tegen het einde der aeventiende eeuw het recht gaf haar eigen aangelegenheden te regelen naar haar kerkrecht, dus naar het Gereformeerde begjinsel. En izoo is. de Nederduitsch Gereformeerde Kerk, al droeg izij een Engelschen naam, van onberekenharen invloed geweest op de geestehjke ontwikkeling van Amerika. Nu in onzen tijd, nU de Amerikanen niet meer izien door den Engielschen bril, zich niiet meer laten voorlichten door Eng.elsche historieschrijvers — waarvan sommige door chauvinisme vervoerd, weinig meer betrouwbaar zijn dan vele Roomsche schrijvers, door clerioalisme geleid — eerst in deze laatste tijden, voorgelicht door Amerikaanische historici van niaam, drii^gt meer en meer het besef door, dat bij velen al is geworden een gevestigde overtuiging, dat de Vereenigde Nederlanden . van veel grooter invloed zijn geweest op wat de Vereenigde Staten heeft gemaakt tot de igroote natie, die zij th'ans. is, dan wat Engeland Amerika gaf. En baar groot, ja zeer groot aandeel heeft daarin gehad, de Dutch Reformed. Het kan kwlalijk Uit dankbaarheid aijn, en het is nnoeielijk toiet dit feit te rijmen^ dat de Dutch Reformed, niét meer Dutch heet, doch thans alleen Reformed. Toch is zij het zuurdeeg geweest, dat heel het deeg heeft doorzuurd. i ' ,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen