HANDBOEK 1952

Zo juist kregen we een exemplaar in handen van het „Handboek 1952 ten dienste van de Gereformeerde Kerken in Nederland", dat dezer dagen bij de uitg. Oosterbaan & Le Cointre N.V. te Goes het licht zag. Op omslag en titelpagina staat vermeld: „Onder redactie van Prof. Dr K. Schilder f". Deze laatste vermelding is oorzaak, dat we met droefheid dit laatste, door Prof. Schilder verzorgde. Handboek ter hand nemen. De Uitgeefster moest voorin het boekje vermelden, dat juist vóór het ter perse gaan haar „het ontstellende bericht bereikte, dat Prof. Schilder, onder wiens redactie het boekje staat, is overleden". Het was nl. Maandag 24 Maart, - terwijl Prof. Schilder op 23 Maart was gestorven. Maar dankbaarheid vervult ons ook, dat Prof. Schilder dit boekje nog geheel heeft mogen verzorgen, en zijn uitvoerig en oriënterend jaaroverzicht over het leven der kerken in het afgelopen jaar mocht voleinden. Dit jaaroverzicht wordt door hem in het raam gezet van het thema, dat ds van Dijk in de bidstond voor de Kamper Synode aan de orde heeft gesteld, nl. van het eenvoudige oog, dit in tegenstelling met het boze oog van hem, die captie maakt^ op het doen van de „huisheer", wanneer deze afrekening houdt (Mt. 20). We zullen, ook bij de wetenschap, dat dit het laatste jaaroverzicht is geweest van Prof. Schilder, het oog eenvoudig houden, om daarmee te kunnen blijven zien, dat de „huisdespdtês met het zijne kan doen, wat Hij verkiest".

Intussen zullen we, om met het jaaroverzicht te beginnen, dit voortaan van zijn hand moeten missen. Prof. Deddens, die in het Handboek een plam memoriam wijdt aan Prof. Schilder, spreekt van zijn „prachtige jaaroverzichten van 1946—1952: breed,

gedegen, oriënterend, zaakrijk, voor de kennis der jongste geschiedenis van de Gereformeerde kerken onmisb aa r".

Wie ook dit laatste jaaroverzicht weer leest, kan dit oordeel volkomen beamen: ze z ij n onmisbaar. Niets ontging Prof. Schilders aandacht en belangstelling. In een zestig pagina's lang overzicht komt alles aan de orde, wat het kerkelijk leven in het afgelopen jaar betrof. Als vanzelf begint hij met de Kamper synode, waarbij hij uitvoerig bespreekt het besluit over de samenspreking, de zending, de kwestie van art. 30 en 31 K.O., de correspondentie met de buitenlandse kerken, de verhouding met de Chr. Geref. Kerken, de nieuwe bijbelvertaling, psalmberijming enz. Aan de orde komen verder de kerkelijke processen, met diverse overwegingen en uitspraken (Axel, Vrouwenpolder, Hasselt), de „oecumenische geest" die overal merkbaar is, het jeugdwerk, het onderwijs, de Theol. Hogeschool e.d. Oriënterend dus, niet slechts voor wat 't interne kerkelijke leven betreft, maar ook in dat, wat vandaag aan ons als kerken zich voordoet aan verleiding en afval. Het wordt juist als zodanig beschreven, en daarin worden we als kerken gewaarschuwd, de rechte weg te blijven gaan. Die weg is maar niet „God", waar ieder vandaag van spreekt, maar God in Christus, en wel de Christus der Schriften.

Van het jaaroverzicht afstappend, komen we tot de eigenlijke statistiek. Twee kerken werden geïnstitueerd, nl. Schoondijke en Veenendaal, terwijl twee kerken werden , , opgeheven": Hillegom en Venlo. Het aantal kerken bleef dus gelijk. Nochtans vermeldt de statistiek een vermindering van 6 kerken. Dit geldt nl. de buitenlandse kerken, die tot nu toe in de statistiek waren opgenomen, doch nu onder een apart hoofd „Buitenlandse kerken en contactadressen" voorkomen. Dit geldt eveneens van de predikanten, die naar het buitenland vertrokken. Ook deze komen dus niet meer in de statistiek voor. Het betreft hier het drietal: ds W. Loopstra, ds J. van Popta en ds H. A. Stel. Met ds Troost, die zich onttrok, verminderde het aantal predikanten dus met 4. Daar staat echter tegenover, dat 6 candidaten in het ambt bevestigd werden, nl. di K. Deddens (Hoek), M. K. Drost (Buitenpost), J. Faber (Deventer), L. A. F. Godschalk (Minnertsga), R. Houwen (Garrelsweer) en W. G. de Vries (Winschoten). De totale vermeerdering bedraagt dus 2. Buiten Prof. Schilder ontviel ons ook ds C. Diemer, die op 19 Maart jl. te 's-Gravenmoer in de leeftijd van 80 jaar overleed. Van hem is een foto opgenomen, terwijl er volgend jaar een in memoriam zal volgen. Het zielental daalde volgens de statistiek van 91.714 op 90.658, een vermindering dus van 1056 leden ^). Hierbij dient ook weer bedacht te worden, dat enkele buitenlandse kerken niet meer meegeteld zijn, terwijl aan de emigratie een beduidend procent moet worden toegeschreven.

Naast de statistiek vindt U verder de jaarlijks weerkerende rubrieken, zoals die betreffende de Theol. Hogeschool, de zending, de diverse verenigingen in onze kerken, de garnizoenskerken en de pers. Nieuw is de reeds genoemde rubriek „Buitenlandse kerken en contactadressen". Hiermee wordt in een behoefte voorzien, naar ons bleek.

In het reeds genoemde „Prof. Schilder, piae memoriae" geeft Prof. Deddens een overzicht van Prof. Schilders redacteurschap van het kerkelijk jaarboek, dat dateert vanaf 1929. Hij laat daarin zien, hoe de , , Kerkelijke overzichten", die eerst nog niet van veel betekenis waren, door hem in latere jaren veel breder werden opgezet, waarmee ze in belangrijkheid stegen. D.V. zal in het vervolg het redacteurschap door Prof. Deddens worden waargenomen.

Tenslotte vermelden we nog de „Kerkenordening". Deze is thans weer geheel opnieuw bewerkt door Prof. Deddens. U weet, dat Prof. Deddens bij de tekst van de kerkenorde ook allerlei oude en nieuwe besluiten opneemt. Prof. Deddens heeft nu laten vervallen de synode-besluiten, die voorkwamen in het Handboek der laatste drie jaren, en er voor in de plaats gesteld andere uitspraken uit de 16e en 17e eeuw en dé besluiten der synode van Kampen 1951. De laatstgenoemde besluiten worden, aldus Prof. Deddens, niet in officiële tekst gegeven (dit is de taak van de scriba der synode), maar ze worden in ieder geval correct en zakelijk weergegeven. 22 belangrijke uitspraken zijn in extenso in de bijlagen opgenomen.

U bemerkt, dat U door 't Handboek 1952 geheel georiënteerd wordt. Ons gehele kerkelijke leven vindt U hier in zijn zichtbare aspecten weergegeven. Terwijl het jaaroverzicht daarbij ons tevens voorgaat de geesten te beproeven.

Al met al is het boekje uitgedijd tot 256 pag., dat is 32 bladzijden meer dan verleden jaar. De prijs bedraagt f 1.70. Het grootste gedeelte van de gedrukte voorraad is reeds verkocht. Haast U dus met bestellen.

H. H. V. d. L.

Nadat Maandag de copie naar Goes was opgezonden met het bericht: „Ereschuld voldaan", Weef het giftenstroompje de eerste dagen nog maar rustig voortkabbelen. Nu hadden vele gevers 't mij al heel gemakkelijk gemaakt; ze schreven op hun giroblljet: mocht de vereiste som reeds bijeen zijn, wil dan aan mijn bijdrage een andere „School"-bestemming geven.

Nu, dat blaast al dadelijk wind in 't zeil, dat ik j.l. Vrijdag hees: mocht er nog wat meer binnenkomen dan strikt nodig is, laten we dat dan bestemmen voor muziekboeken. Immers: wat is een orgel zonder muziekstukken? Beter „belegging" weet ik niet, je zou haast zeggen: daar zit muziek in. Als ik geen nader bericht ontvang, mag ik 't er dan voor houden, dat_men hiermee accoord gaat? En nu de verantwoording.

N. JI. te U. zond Dinsdagmorgen f2.50 (wat een vreugde voor hem, in de „behouden Haven" Christus te zien, en altijd met de Here te mogen zijn!); J. J. de V. te Z. f 1.—, , , een kleine gave, maar met grote dankbaarheid voor 't geen de Here ons gaf in Schilder"; A. T. te R. f2.50; W. J. S. te B. f2.50; K. J. V. te A. f2.50, „een klein bewijs van liefde en van dankbaarheid voor de jarenlange leiding, die we in , , De Reformatie" gemeten mochten en die ons geweest is een leiden „in het effen recht des Heren""; E. S. te D. f2.50; G. E. H. te M. f 1.50. Samen: f 15.—.

Per brief kwam de volgende morgen f 5.— van H. V.' te R.; per giro: f2.50 van J. M. N. te P.; f 1.— van B. B. te A.; f5.— van A. V. en mej. H. R. V. te L, ., „Het laatste zetje over de brug? "; f2.50 van P. M. B. te H., die met z'n gezin niet bij de ereschuld in 't krijt wil staan; hij voegt er aan toe: „mocht het bedrag reeds zijn bereikt, gelieve dit dan een andere bestemmmg te geven, b.v. SINAR DJIWA". Ja maar nu moet U van ons hier in Kampen niet te hoog denken, w.e kennen wel enkele talen, maar geen Maleis; ik dacht dat Sinar (zonne) straal betekende en djiwa ziel of leven (opgezocht in een Woordenboek) — verder kan ik niet komen. U zult dus even over de brug moeten stappen om deze puzzle voor ons op te lossen! Voorts f 3.— van M. d. O. te H., f2.50 van A. P. P. v. d. W. te D., „voor afdoening met-stringente schuld"; f 2.— van J. J. B. en P. F. te A.; f2.50 van J. A. te V.; f 1.— van R. v. R. te D. (hartelijke wedergroet!); f2.— van H. W. te G., „De Here heeft gegeven, De Here heeft genomen, De Naam des Heren zij geloofd"; f2.50 van J. H. M. te R.; f2.— van A. S. te R., „Ps. 101"; f2.50 van N. N. te B.; f5.— van M. H. Z. te R. (zeer veel dank voor hartelijke zegenwensen !).

Die Woensdagmorgen bracht alzo aan: f41.—, Tot zover was ik met mijn aantekeningen gekomen, toen de verdovende slag viel, die ons Prof. Holwerda ontnam. Ook hij had zo hartelijk in de zaak van het Orgelfonds meegeleefd, had collecten en giften overgedragen, verheugde zich met ons in het spontane geven van groten en kleinen uit alle kringen en uit alle kerken van ons land. Hij zag met belangstelling het gebruik van het nieuwe orgel tegemoet, want van goede muziek kon hij zeer bizonder genieten. De Here had wat beters over hem voorzien: met Greijdanus en Schilder behoort hij nu tot de , , blijde zangers" van Openbaring 15, en hoort hij het onvergelijkelijk liefelijke gezang waarvan Openbaring 14 vers 2b en 3 gewaagt.

De eerste paar dagen heb Ik deze copie niet kimnen voortzetten, zoals men zich zal kunnen voorstellen. Maar de dankbaarheidsplicbt dient vervolgd.

Hier is de verantwoording van Vrijdag: van Z. R. te L. een zeer troostrijke brief, waarbij ingesloten f 2.50; J. J. S. te Lisboa (hoe nauwe contacten legt het Woord, ongeacht de afstand) zond f 10.—; mej. A. A. v. H. te R. f2.50; dames S. te E. f2.50; J. W. te J. P. f2.50; mej, A. E. B. te G. f 1.— (ik hoop Uw vraag aan de administratie door te geven); J. L. Sr te 's-G. f2.50; K. de H. te O., „in dankbaar gedenken" f2.50; J. C. S. te R. f 5.—; A. B. (? ) te B. f2.50; A. A. en A. P. te G. f5.—; Geref. Kerk te Dalfsen fl5.—; W. G van S te R f3.50 („De bruisende orgeltonen. Die onzer kerke zonen, Aan zo'n mstrument ontlokken, Daar willen wij voor dokken"); B. de V. te U. f 6.66 (opbrengst van een huiselijke collecte bij de familie V. na de morgenkerkdienst); opgeteld f63.66.

Zaterdagsmorgens ontving Ik: van A. v. D. te D. f 1.—; van J te E. f 1.— („een bloempje voor Orgelfonds- Ereschuld"); van E. O. te D. f2.50; van W. G. te R f 1.50; op een „Jeugd-avond" te Schiebroek en HiUegersberg was men het Orgelfonds gedachtig geweest; er is f 12.91 gecollecteerd; van N. N. te X. f75.— (U vindt 't zeker wel goed, dat ik over de bestemming van Uw

tweede gift ad f25.— nadere Inliehtlngen inwin? ); van D. H. A. te B. f2.50. Samen: f96.41. Totale weekopbrengst: f 316.07.

De Maandagmorgen voegde er nog aan toe f 20.— van G. A. B. te E. en f 2.— van N. N. te B. Dus sloot de lijst af met een bedrag van f238.07. Hoe goed doet het, in deze droeve dagen te ervaren hoe hartelijk men met de Hogeschool meeleeft. Broeders en Zusters, ons aller dank!

P. DEDDENS.

P..S. Wegens overvloed van copie is plaatsing van deze

verantwoording enige weken vertraagd

RED.

1) Thans blijkt, dat op pag. 44 een verkeerde opgave staat vermeld. Het zielental van VoUenhove-Cadoelen bedraagt niet 290 en 135, zoals het Handboek aangeeft, doch 671 en 320. Daardoor is het zielental in het afgelopen jaar niet teruggelopen met 1056, doch met 675 leden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen