Het kerkverband der Nederlandsche Gereformeerde Kerken, gelijk dat gekend wordt uit de handelingen van den Amsterdamsche Kerkeraad in den aanvang der 17e eeuw - pagina 12

10

HET GETUIGENIS VAN SPEEKENDE FEITEN.

werkkring is aangewezen, maar ook op dat uitgestrekte veld der geschiedenis tot een onderdeel mij bepaal. Trouwens, het is een belangrijk onderdeel waarop ik uvve aandacht wensch te vestigen. Bij de vraag, die ik heb ter sprake gebracht, is het van bijzonder gewicht, in allerlei opzicht en op allerlei standpunt, dat genoegzaam vaststa, waarin hier te lande de reformatie van het kerkverband eigenlijk bestaan heeft; of m. a. w., dat genoegzaam blijke, welk een soort van band toen gelegd is; boe het was met zijn omvang en grondslag, met zijn aard en karakter, met zijn werking en kracht; welke rechten en verplichtingen daaruit voortvloeiden voor de plaatselijke kerken die er toe behoorden; welke vrijheid er voor deze overbleef; en zoo voorls. En nu kan dat alles zonder twijfel ook worden afgeleid uit de Formulieren van eenigheid onzer kerken; daar loch, zoo als Stahl het zeer juist uitdrukt, alle kerkrecht (en wij voegen er bij: vooral het kerkrecht naar Gereformeerde opvatting) »im Ganzen auf einer dogmatischen Grundlage ruht, und in einzelnen, gerade den wesentlichsten, Theilen gar nichts anderes ist, als die auszere Fixirung der durch die Lehre scbon bestimmt vorgezeichneten Verhaltnisse" ^). Maar de zaak, waar het om te doen is, wordt niet minder duidelijk, als we eens .de feiten laten spreken, en dan het getuigenis opvangen van de kerkelijke praktijk, „übi rerum testimonia adsunt, non opus est verbis." En in dit geval zijn er sprekende feiten; feiten, waarvan het bestaan inderdaad onloochenbaar is, en waarvan het officieele karakter niet kan miskend worden, en waarvan de overeenstemming met het kerkrecht onzer kerken ten volle is gestaafd. Zij zijn uit den aard der zaak wel het meest te vinden in de tijden die gekenmerkt zijn door kerkdijken sirijd, en dan in de geschiedenis van die kerken die met zulk een strijd het meeste te doen hadden. Welnu dan, laten we eens teruggaan tot hel tijdperk dat hier meer dan eenig ander door kerkdijken strijd werd gekenmerkt, en dan letten op de kerk die toen in dien strijd van de meeste beteekenis was. Of m. a. w. laat mij tot u spreken over Het k e r k v e r b a n d d e r N e d e r l a n d s e he G e r e f o r m e e r d e k e r k e n , g e l ij k d a t g e k e n d w o r d t u i t de handelingen van den Amsterdamschen kerker a a d in d e n a a n v a n g d e r '17e e e u w . 1) stahl, die Kirchenverfassunrj nach Lehre und Recht der Protestanten^ blz. \, in beide uitgaven: in die van 1840, uit den laatsten tijd van zijn professoraat te Erlangen, en in de geheel omgewerkte en veel vermeerderde uitgave van 1862, die hij juist 14 dagen vóór zijn overlijden (10 Aug. 1861) voor den druk had gereed gemaakt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen