Evolutie - pagina 53

49 aan het monotheïsme tegenover het polytheïsme gelijk geVeii; de eenheid der gansche schepping in het helderst licht plaatsen; het opkomen van elk soort uit één exemplaar bevestigen;, de opkomst van heel ons menschelijk geslacht uit éénen bloede aanprijzen; naar Weissmann's theorie het in lumbis Adami verklaren; het door lijden tot heerlijkheid tot beginsel verheffen; de regeneratie van het afgestorven lichaam begrijpelijker maken; het Pelagianisme in het ongelijk stellen; de doodstraf handhaven ; en in overeenstemming met Romeinen IX het denkbeeld verwerpen, alsof de bouw van het heelal eeniglijk gericht ware op het geluk van den mensch. Iets waar ik aan toevoeg, dat de Scheppingsoorkonde van de Schrift het dramaiisch optreden van nieuwe wezens eer afsnijdt dan aanbeveelt. Er staat, dat ,^de aarde voortbracht kruid zaadzaaiende naar zijn aard% en zoo ook dat „de aarde voortbracht het vee en het kruipend gedierte", niet dat ze door God, als stukken op het schaakbord, op den aardbodem werden neergezet. Doch ook al liggen er aanknoopingspunten, die we niet verwaarloozen mogen, de principiëele tegenstelling tusschen theorie en theorie blijft onverzwakt en onverzoenlijk. De mensch is en blijft geschapen naar den beelde Gods, en niet de aard van het dier heeft ons menschelijk wezen bepaald, maar omgekeerd is, paradigmatisch, geheel de lagere kosmos bepaald door de centrale positie van den mensch. Niet zooals Ranke beweerde: „das Thierreich ist der zergliederte Mensch und der Mensch das Paradigma des gesamten Thierreichs." i) Wie dat beweert, geeft zich noodeloos bloot. Maar toch zóó dat al wat lager staat, naar de idee, in den mensch culmineert, en in zooverre beelddrager des menschen is, gelijk hij het beeld draagt van zijn God. En waar alzoo de Evolutie-theorie van de twee voor alle wezenlijke Religie onmisbare termen: God en mensch, het object vernietigt, en het subject ontzielt, daar kan de Religie niet anders doen dan wat èn Aesthetiek èn Ethiek deden, en moet ook de Religie krachtens de wet van haar eigen leven het Evolutie-stelsel onherroepelijk veroordeelen. i)

I.

RANKE,

der Mensch. Lpz. u. Wien 1894. I. Vorwort. p. i.

4

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen