Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 72

62

de „gezonde leer" der Roomsche Kerk, zooals Denifle met tal van citaten aantoont. Nu laat ik de vraag, hoe de bekeering van Luther psychologisch te verklaren is, rusten, omdat ik hierop nader terugkom op blz. 20 en v.v. en de daarbij gevoegde noten, maar wel wensch ik hier de vraag te beantwoorden, in hoeverre Denifle gelijk heeft, wanneer hij al deze latere getuigenissen van Luther omtrent zijn kloosterleven en bekeering een leugen noemt. Deze beschuldiging raakt toch niet alleen de juistheid van Luthers mededeelingen, maar ze raakt Luther's zedelijk karakter, en nog erger het zedelijk karakter der Reformatie zelve. Luther's bekeering is toch niet slechts een persoonlijk feit, maar ze is de „Geburtsstunde der Reformation" geweest; aan die bekeering is het gronddogma van de jastificatio per fidem solam te danken. Indien Denifle daarom gelijk heeft, dat al wat Luther over zijn bekeering verhaalde, een reusachtig falsificaat is, dan is daarmede tegelijk een zeer ernstige smet op den oorsprong der Reformatie geworpen. Het zij mij daarom vergund iets dieper op deze vraag in te gaan, ook al moet ik voor een uitvoerige wederlegging van Denifle's betoog naar de later te noemen literatuur van Protestantsche zijde verwijzen. Waar deze literatuur echter zeer verspreid is en ook niet voor ieder even gemakkelijk is na te slaan, meende ik goed te doen de resultaten van het onderzoek hier kort saam te vatten. Tweeërlei algemeene opmerking moge voorop gaan over de door Denifle gevolgde methode van bewijsvoering, die ik uit historisch oogpunt onjuist acht. In de eerste plaats heb ik zeer ernstige bedenking tegen de wijze, waarop Denifle de zoogenaamde „gleichzeitige Quellen", d. w. z. de geschriften uit den tijd van Luther's kloosterleven en bekeering uitspeelt tegen de latere berichten van Luther, om deze te logenstraffen. In hoeverre de door Denifle gestelde regel juist is, dat de historieschrijver alleen deze „gleichzeitige Quellen" mag gebruiken en alle latere berichten a priori als ongeloofwaardig moet afwijzen, wanneer ze van deze „gleichzeitige Quellen" afwijken, is een vraag, die ik thans laat rusten, omdat ik daarop in noot 86 terugkom. Hier merk ik alleen op, dat deze „gleichzeitige Quellen" volstrekt niet zooveel licht over Luthers „Vorleben" in 't klooster verspreiden, als Denifle het wil doen voorkomen. Vooreerst is het reeds zeer moeilijk vast te stellen, welke bronnen „gleichzeitig" zijn, omdat dit afhangt van de vraag, in welk jaar men Luther's bekeering stelt. Want wel heeft Denifle beweerd, dat Luther in zijn latere berichten de voorstelling heeft gegeven, dat hij gedurende twintig jaar (of vijftien jaar)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen