„Maurits Sabbe en zijn Mei van Vroomheid.”

Diegenen onder onze lezers, die van de nieuwere A'laamsche romans houden en in 't bijzonder hen, die genoten hebben van het fijne boek' van Mauri ts Sabbe: „Een Mei van Vroomheid", zou ik in dit artikel willen wijzen op een klein boekje, dat niet lang geleden verscheen, „Mauri ts Sabbe en zijn Mei van Vroiomheid" door Dr A. J. de Jong i). Lectuur over boeken is zeer rnittig, omdat men dan zijn eigen indrukken tQietsen kan aan die van anderen en bovendien vaak dingen ziet, die men zelf niet had oipgemerk't.

Alen kent wellicht dezen Brugschen roman van den Vlaamschen Auteur Sabbe. Meermalen reeds heb ik in deze rubriek van ons blad er over gesproken, als over een der beste vertegenwoordigers van de, laat ik ze mogen noemen, folkloristisch gekleurde boeken der nieuwere Vlaamsche literaratxiur. Het heeft al de eigenschappen, die daarvoor kenmerkend zijn en die we gewoonlijk samenvatten in het drietal: devotie, naïeveteit, humor. In de figuren van jonge Free en Biethjie glanst de devotie, in oude Free en Vrouwe Lowyokx is het humor-effect op z'n best gegrepen en over het geheele verhaal ligt de bekoring der naïeveteit. Daarbij is niet slechts de locale Vlaamsche kleur uitnemend weergegeven, maar bovendien het milieu van de mooiste van alle Vlaamsche steden, het oude Brugge met z'n torens en grachten, bijzonder goed geteekend. Wie in Brugge is geweest en zich de situatie daar voorstellen k'an, leeft bij de lectuur van dit boek geheel in de, werkelijkheid; 't is daar alles, zooals het hier beschreven staat. En in het verhaal zelf, de geschiedenis van de schuchtere liefde van jonge Free voor Bethjie en de kostelijke berekeningen van oude Free en Bethjie's moeder, vrouwe Lowyckx, die in een huwelijk der jonge luitjes een zeer gelukkige samenvoeging van eikaars bezit zien en, door de wederzijdsche aanmoediging van hun kinderen tot het begeerde doel, ten slotte elkaar vinden en Zelf die samenvoeging tot stand brengen, zijn de „Vlaamsche menschen", die Sabbe zoo goed kent, geestig geteekend. Men leze dit mooie boek, dat, in al z'n eenvoud, tegen vele mode-romans uit kan.

Dr de Jong nu wijdt aan dit verhaal een verklarende studie. Daarbij is het zijn doel, te doen zien, hoe het boek geïnspireerd is door Sabbe's liefde voor zijn vaderstad Brugge en hoe deze grondgedachte overal in den roman tot uiting komt. Daarom begint DT de Jong met een beschouwing O'ver Brugge, de stad met haar groo'tsch verleden van machtig Hanze^centrum, haar ondergang door te groote zelfbewustheid, haar waardevolle herinneringen in zorgvuldig bewaarde monumenten. Hij toekent Brugge als de stad der mooie grachten, de stad der mooie torens, ' die stad der blanke zwanen, om den lezer van Sabbe's boek te oriënteeren-in de sfeer, waarin hij komen zal.

Dan vertelt hij, hoe Maurits Sabbe in Brugge is opgegroeid en van huis uit zijn stad heeft leeren liefliebben. Zijn vader, Julius Sabbe, professor aan het koninklijk Athenaeum te Brugge, was een strijder voor Brugge's belang en wijdde zich in woord en geschrift aan de taak, die o-pi het eind der 19e eeuw vele vooraanstaande Bruggelingen zich hadden opgelegd, een mogelijken ophloei der stad te bevO'rderen (De wereldoorlog heeft aan dien arbeid, die reeds een goed eind gevorderd was, groote schade gedadn). Bovendien trachtte Prof. Sabbe, (evenals Gezelle) te verzamelen al wat aan Vlaamsche folklore onder de menschen nog leefde en zijn leerlingen, onder wie oó'k.zijn zoon, zette hij tot dat werk aan. Diit alles deelt Dr < de Jong mee, om te doen verstaan, dat de liefde voor Brugge den Vlaamschen Auteur in het blo'ed zit, een erfenis is, om 't zoo te zeggen, uit zijn ouderlijk huis.

Vervolgens gaaf hij na dei ontwikkeling van Maurits Sabbe zelf, z'n jeugd, z'n letterkundige vorming, z'n studietijd te Gent, straks z'n leeraarschap na volbrachte studie, eindelijk zijn arbeid als Conservator van het Plantin-Moretus iviuseum te 128 Antwerpen. Telkens besluit hij de verschiUendephasen van deze ontwikkeling met verwijzingen, naar Sabbe's verhalen en novellen, die vaak herinneringen en ervaringen uitbeelden.

Na al deze inleidende beschouwingen komt Drde Jong dan in het slotgedeelte van z'ii Iroekje tot de bespreking van den roman, dien hij be-handelen wil, „Een Mei van Vroomheid", l^n dan laat hij zien hoe hier werkelijk Brugsch leven wordt geschilderd en Brugsche menschen worden, ten tooneelo gevoerd, geheel in overeenstemming met Sabbe's liefde voor en kennis van zijn mooie stad. Ten slotte wijdt hij zijn aandacht aan het verliaaK zelf en geeft daarover zijn critisch oordeel.

Voor mijn gevoel komt het laatste door de wijzevan sa.menstenen wel wat in 't gedrang. Gaarne zou ik b.v. de bespreking van de figuur van jonge Free nader uitgewerkt gezien hebben, die, Dr "de Jong erkent het zelf, het hal-t van Sabbe gestolen heeft; /en ook kon, dunkt mij, de eigenaardige tegenstelling tusschen het niet-slagen van jonge F]-ee eai het zoO' buitengewoon goed-slagen van oude E'ree, een der hoofdzaken van het verhaal, misschien zelfs wel de kern ervan, veel duidelijker naar voren zijn gebracht. Blijkbaar eichter is het Dr de Jong vooral te doen geweest, o^m te doen verstaan, hoezeer dit boek typeerend is voor 'den Auteur, voor Sabbe dus; (daarom vea-wijst hij telkens naar diens • andere werk', en trekt hij overal de paralelle lijnen). En in dien opzet is hij zeker geslaagd. Want al het inleidende^, ofschoon dan misschien wat breed in vergelijking met het eigenlijk onderwerp, is materiaal, waarmee de fcabbe van „Een Mei van Vroomheid" is te - ver-- klaren.. Daarom is dit vlot geschreven boekje een goede bijdrage tot de kennis omtrent onze nieuwere Vlaamsche romans en in 't bijzonder een verdienstelijke introductie tot de lectuur van Sabbe's werk, dat daarvan een zoo belangrijik deel is. Wie Sabbe's boeken gelezen heeft verzuime niet vaii deze brochure kennis te nemen.

1) No. 1 van de serie „Kijkjes in onze Letteren", uitg. v. d. N.V. Uitg'everij Joost van den-Vondel, Amsterdam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen