De Krankencommunle.

I.

Op het agendum der e.k. Synode zal ook het Rapport over de Krankencoanmunie'aan de orde komen.

Daaraan is een eigenaardige geschiedenis verbonden.

De kerk van Leiden vroeg inzake de Krankencommunie het oiordeel van de Generale Synode van l'trecht.

Prof. Dr H. H. Kuyper stelde een rappOTt op.

Toen dit was voorgelezen, wenschte de 'Synode de konklusies gedrukt voor zich te zien.

En toen de konklusies gedrukt waren, werd! de Synode eerst gewaar, „dat deze belangrijke kwestie in de Kerken nog niet is behandeld en daarom de tijd voor een uitspraak nog niet is gekomen".

Daarom werd besloten geen beslissing te nemen, maar vraag en rapport a; an de kerken ter bestudeering te geven.

Een voorstel tof uitstellen heeft opi elke echt Nederlandsche vergadering, onze Synodes incluis, tien stemmen vooruit.

Dit is er niet het eeniige vooirbeeld van, dat op een Synode éen rapporteur heeft gezwoegd tot overwerkens toe en dat op de vergaidering de eerste de beste broeder, die een voorstel indiende, waarin do zaak nog niet , , rijp"' of zooiets werd verklaard, schier algemeene instemming vond.

Zoo zijn dan onze kerken na 1923 aan de studie van vraag en rapport getogen.

Diepe stilte heerscht alomme.

Blijkbaar wil men in de studie niet gestoord worden. '''' *' ' '

In het eerst gaf de een Oif andere'KJërkbbdé-redacteur nog wel toelichting of bestrijding.

Maar ook die sohijnt opnieuw zich aan rustige skidic te hebben overgegeven.

Duurt echter die studie niet wat lang?

Of is de zaak vergeten?

Wij duchten wel een beetje' het laatste.

Zal de a.s. Synode deze zaalak dan naar de kerken moeten terugsturen? andermaal

Maar dat komt toch haar prestige en dat van onze kerken te na.

Mogen wij een poging doen om het rapport aan de vergetelheid te ontrukken?

Wij beginnen met het hier af te drakken :

De Kerkeraad der GereformeerdG lisrk van. Leiden heeü aan de Generale synode verzocht, haar oordeel te willen uitspreken over de vraa^, of het geoorloofd is, bij uitzondering het H, Avondmaal te becüenen ten huize van een kranilce ol oude van dagen, die reeds langen tijd dit Sacrament moest ontberen •' en, zonder ©en bijgeloovige opvatting aangaande bet H. Avondmaal te hebben, toch sterke begeerte openbaa.rt om dit Sacrament te ontvangen, mits de Kerkeraad door een Dienaar des Woórds en door een of meer andere ambtsdragers vertegenwoordigd is en ook andere Broieders en Zusters gelegenheid hebben er .' aan deel te nemen. De Kerkeraad had over deze yraag reeds het advies van de beide Hoogleeraren in bet Kerki-echt ingewonnen, die daarop in toestemmenden zin geantwoord hadden> maar meende toch op den raad van een der Hoogleerareu, de beslissing • liierover aan de Generale Synode te moeten overlaten. Het uitvoerigste van de beide biji hem ingekomen adviezen voegde de Kerkeraad als bijlage aan .zijn schrijven toe.

Uwe Commissie merkt in de eerste pkats op, , dat, geHjk uit dit advies bhjkt en trouwens ook bekend genoeg is, over de waag, of de Krankencommunie geoorloofd is, s'teeds verschil van gevoelen bestaan heeft onder de Kerken der Reformatie. Terwijl de Lutbersche en de Engelscbe Kerk de Kranken-communie toestonden en dit'eveneens geschiedde door de verschillende Gereformeerde Kerfceoi, zooals met name in de Paltz, in Straatsburg, in Bazel, in Hongarije en Polen, en die thans ook in gebruik is in de Gereformeerde Kerk in Schotland, waren daarentegen de Gereformeerde Kerken in Zurich, in Geneve, in Frankrijk en in Nederland er tegen. En evenzeer als de Gereformeerde Kerken te dien aanzien verdeeld waren, is dit ook het geval met de Gereformeerde-Theologen uil' vroeger eeuw; terwijl Calvijn, Ueüolainpiadus (die zelf op zijn sterfbed nog het Avondmaal gebruikte), Petirus Martyr, Zanchius en H. .Alting er voor waren, waren inannen als Bullinger, ilusculus, Danaeus en Beza er tegen. Calvijn, aan wiens gevoelen onze Kerken steeds hooge waarde hebben gehecht, heeft zich meermalen over deze ? aak uitgelaten, zoo o, a. in een advies over de rechte wijze van Avondmaalsviering, te vinden in de uitgave zijner Opera Omnia ed. Baum Cunitz en Reuss t. X. p. 213; in een advies aan de predikanten van Montbéliard van 7 Oct. 1543 t. XI. p. 624; en in een uitvoerig schrijven aan Olevianus, die hem vroeg, hoe hij over het geven van 't Avondmaal aan kranken dacht t. XX. p. 200. Bovendien blijkt uit een brief van Farel aan Calvijn (t. XI. p. 698) dat deze het geheel met Calvijn eens was en zelf het Avondmaal bediend had aan ouden van dagen en aan melaatschen, die niet ter Kerk konden komen.

Wat nu de argumenten betreft, die over en weer aangevoerd zijn geworden, meent Uwe Conunissie, dat hierbij wel onderscheid gemaakt moet worden. Zooals Calvijn reeds opmierkte zijn de bezwaren, die velen tegen de Krankencommunie liadden, voortgekomen uit het misbruik, dat in de Roomsche Kerk van deze Itrankenoommnnie gemaakt was., Dio afgodische eer, die aan het Sacrament bewezen werd, wanneer de priester het in plechtigcn optocht naar den kranke droeg, de superstilieuze beteekenis, die aan bet ontvangen van het Sacrament door don kranke gehecht werd als een middel om zalig te sterven en de bediening van het Sacrament aan den kranke alleen, waren de oorzaak, dat men ter voorkoming van dergeüjfce misstanden de Krrmkencommunie liever geheel wegliet. Dat ditzelfde bezwaar voor onze dagen nog even ernstig zou gelden, meent Uv/e 'Commissie te mojgen betwijfelen, omdat Ie onze Kerken door een verloop van drie eeuwen ver genoeg van dit Roomsche misbruik zijn afgekomen om gevaar van terugval in deze superstitie nog te vreezen; en 2e. loradat er genoegzame maatregelen kunnen genomen worden om de bez, waren, die aan de Roomsche Krankencommunie kleven, te voorkomen.

Veel ernstiger zou het bezwaar wezen, wanneer, gelijk door sommigen beweerd is geworden, deze Kranlcencommunie in strijd zou wezen met de Heihge Schrift, waarvoor dan gewoonlijk als gronden worden aangevoerd: e-dat de Schrift van een brengen van het Avondmaal aan dO' kranken niets weet; 2e, dat ' het Avondmaal 'èn naar de inzettingi va.n Christus èn naar vorldaring van den Apostel Paulus in 1 Kor. 10:17 een gemeenschappelijke maaltijd moet wezen, waarbij de eenheid der geloovigen als lichaam van Christus uitkomt; en 3e. dat deze maaltijd niet beboort gebruikt te worden volgens 1 Cor. 11:20—22 aan de huizen der geloovigen, maar in de gemeenschappelijke godsdienstoefening der gemeente.

Hoewel uwe Commissie het gewicht dezer argumenten niet ontkent, meent zij toch, dat zij niet afdoende zijn. Wat het eerste argument betreft, zoo kan uit het zwijgen der Schrift nog niet worden afgeleid, dat daarin iets niet geoorloofd zou wezen, daar hetzelfde evenzeer geldt ten. opzichte van den kinderdoop en het deelnemen der \Touwen 'aan het Avondmaal. Het tw-eede argument is volkomen juist, voorzoover liet zich richt tegen do Krankencom.munie, zooals deze in de Roomsche en in de Lutbersche Kerk gebruikelijk is, waar het Avondmaal alleen aan den Kranke gegeven wordt, maar geldt niet, warmeer, zooals Calvijn wil en ook de Kerkeraad van Leiden voorstelt, aan deze Avondmaalsbediening door Kerkeraadsleden en andere geloovigen wordt deelgenomen, aangezien er dan een gemeenschappehjke maaltijd der geloovigen is. Ear wat het derde argument betreft, zoo heeft Calvijn daartegen reeds terecht opgemerkt, dat Paulus natuurlijk in 1 Cor. 11:20—22 niet verbiedt het A, vondmaal in een privaat huis te houden, aangezien er destijds zelfs geen openbare kerkgebouwen waren en de gemeente in private huizen samenkwam, maar wel, dat ieder lid der gemeente voor zich zelf het Avondmaal in zijn huis zou vieren. Dat Oip de wijze, waarop Calvijn de Krankencommunie wil toestaan, het bezwaar, aan de Schrift ontleend, ondervang-en Avordt, aangezien er dan toch een „vorme van Kerke" aanwezig is, aangezien èn de Kerkeraad èn de gemeente vertegenwoordigd is, zal we! niemand' ontkennen. Het komt toch niet op de plaats of het gebonw aan en ook niet op het grooter of kleiner getal der Communicanten, ook niet of heel de gemeente aan hetzelfde Avondmaal deelneenrt, wat , in onze stadskerken nooit het geval is; maar dat er een saamkonien der geloovigen onder leiding van bet ambt plaats vmdt. En Christus heeft beloofd, dat waar zelfs twee , of drie in Zijn naam vergaderd, waren. Hij in hun midden, zijn zou. (Matth. 18:20.)

Nu is bet toch zeker waar, dat de Nationale Synode van Middelburg van 1581, Acta art. 52, zich tegen deze bediening van het Avondm^aal bij de kranlcen aan huis verklaard heeft, zelfs walmeer daar, zooals Calvijn wilde, eeni, ge vorme van Kerke verzameld ware, omdat men de Sacramenten niet belioorde uit; te reiken dan in de gemeene verzameling, ter plaatse daar de gemeente ordmairlijfc tesamen komt. Maar, dat hiermede niet een principiëele uitspraak bedoeld is, waarmede de Krankencommunie aan huis in elk; geval veroordeeld werd, blijkt uit de besluiten onzer Synodes zelf duidelijifc genoeg. Dezelfde Nationale Sy-; node p. vr. 81 antwoordde tóch op de waag, of in de Kerken, daar het gebruik van het Avondmaal aan kranlcen te geven aangenomen of gebruikelijk is, de Dienaar, die het xVvondmaal bedient, schuldig is mede te conununiceeren, in bevestigden, zin, waaruit blijkt, niet alleen dat de Krankencommunie dusver in enkele Kerten gebruikelijk was, maar ook; dat de Synode die niet absoluut veroordeelde, daar ze anders had moeten antwoorden, dat de vraag geen zin liad, daar de Kr; inkenconimunie niet geoorloofd is. En de Particuliere Synodes van (Jelderland en Zuid-Holland in 1602 hebben het besluit der Middelburgsche Synode eveiimin in absoluten zin opgevat, daar ze op de vraa.g der Classes hurmer Kerken, of 't Avondmaal .aan kranken mocht bediend worden, antwoordden, dat dit niet geoorloofd was, aangezien men daar geen openbare samenkomsten der gemeente had. En wat uit principieel oogpunt van nog meer beteekenis is, — waar de Middelljurgsche Synode de Krankencommunie aan huis ontried op grond van het algemeene beginsel, dat de Sacramenten (dus niet alleen 't Avondmaal maar ook de Doop) alleen behoorden bediend te worden in de openbare samenkom.sten der gemeente, — ©en beginsel, dat in art. 56 met nadruk ook ten opzichte van den Doop wordt uitgesproken — blijkt toch uit de besluiten onzer Synodes, zooals met name van de Synode van Dordt 1619, scssio' 175, dat men dit niet aldus opvatte, alsof geen uitzondering op dezen regel geoorloofd zou wezen, daar de genoemde Synode in de discretie en vi'ijjieid der Kerkeraden en Classes liet om te beslissen, of, en hoe de Doop in gevaUen van noodzakelijkheid in 't bijzonder, d.w.z. builen'de gewone samenlcomsten der gemeente, mocht bediend worden. Tenslotte zij er nog op gewezen, dat ook onze Generaio Synode van Leeuwarden 1920 art. 25, door de Avondmaalsviering van kranken in gestichten toe te staan, heeft toegegeven, dat er uitzonderingen mogehjk zijn. -

Uwe Commissie meent daarom, dat noch op grond van de Heilige Schrift, noch op grond van on.s Gereformeerd Kerlorecbt het uitreilcen van het Avondmaal aan kranken, mits dan op de wijze, waarop Calvijn dit aaidseval, n.l. dat er een voi'm van Kerk moest wezen, n.l. Ouderhngen en gemeenteleden, die er aan deelnemen, en dat de gewone wijze van Avondmaal bewaard bleef, principieel als ongeoorloofd is te beschouwen,

Intusschen volgt hieruit niet, dat Uwe Commissie zulk een Krankencommunie als regel zou willen ingevoerd zien, gelijk dit in do Lutbersche en Engelsche Kerk het geval is en ook in sommige Gereformeerde Kerken. Ook Calvijn ried aan, dat zulk een Avondmaalsbediening uitzondering behoorde fco blijven en dat de Kerkeraad niet aan iederon kranke, die dit begeerde, maar alleen dan, wanneer hij dit gewenscht achtte, dit behoorde toe te staan. Ook ont^^einst uwe Commissie zich niet, dat waar in onze Gereformeerde Kerken in Nederland deze Krankencommunie dusver , niet bestond, alUcht het toestaan daarvan opspraak zal geven en het verwijt zal uitlokken, hoe onverdiend ook op zichzelf, dat men ongereformeerde nieuwigheden invoert. Maar hoewel uwe Commissie dezie practische bezwaren, waaraan nog meerdere zouden zijn toe te voegen, niet van gewicht ontbloot acht, n)eende ze toch uwe Synode niet te moeten raden, op de vraag van Leiden's Kerkeraad een ontkennend antwoord te geven. Wat haar daartoe vooral bewoog is het argument, dat reeds door Calvijn is aangevoerd, dat uit de natuur, het doel en gebruik der Sacramenten volgt, dat de geloovigen, die lang ziek zijn of sterven, gaan, er niet van beroofd mogen Av.orden. Het Avondmaal inzonderheid dient om ons geloof te verstea'ken en we nemen het als pand uit Christus' handen aan, dat we tot Zijn hchaam behooren, en we worden er door gevoed tot de hope des eeuwigen le^vens; het helpt , ons tegen de aan-vechtingen en bestrijidangen van den Booze. En als de geloovige, die lang krant is of uit het leven scheiden gaat, zich begeert te sterken door bet Avondmaal, mag men dit dan weigeren? Zoolang de behoefte aan deze geloofssterlung niet door onze kranken gevoeld werd, stond de zaak anders; maar nu er, zooals uit de waag van Leiden's Kerkeraad blijkt, geloovigen zijn, die door krankheid of ouderdom van het gebruik der Sacramenten verstoken zijn en deze geloofssterking begeeren, meent uwe Commissie, dat daarop geen weigerend antwoord behoort gegeven te worden. Christus onze barmhartige Hoogepriester, die benauwd is in al onze benauwdbeden en die onze krankheden gedragen heeft, heeft bij Zijn leven op aarde getoond, met wat innig medelijden Hij voor de kranken inzonderheid vervuld was. E, n voor degenen, die in het Sacrament de hulp en nabijheid van dien Heiland zoeken, mag geen ander perk worden gesteld, dan waartoe Gods Woord ons noodzaakt.

Uwe Commissie stelt U daarom voor, aan den Kerkeraad van Leiden te antwoorden: dat de Generale Synode het op zichzelf niet ongeoorloofd of in strijd met Gods Woord acht, het Avondmaal te bedienen ten huize van een Icrardfe of oude van dagen, die langen tijd van Jiet Sacrament verstoken is geweest, mits onder de volgende voorwaarden:

Ie. dat duidelijk blijkt, dat de begeerte daartoe voortkomt niet uit eene supersütieuze opvatting en waardeering van het uiterhjk teeken, maar alleen uit eene ernstige behoefte om door het ontvangen van het Avondmaal' het geloof te sterken;

2e. dat zulk een Avondmaalsviering een uitzondexing blijve en de Kerkeraad over elk geval afzonderlijk beshsse;

36, dat bij ZiUlk een Avondmaalsvi'eiring deKerkeraa, d zal vertegenwoordigd zijn door minstens twee Ouderlingen; dat door de huisgenooten, die daartoe gerechtigd zijn, en zoo mogelijk ook door enkele andere Broeders en Zusters, daaraan zal worden deelgenomen; en dat de gewone wijze van .Avondmaalsviering, in onze Kerken gebruikehjk, zal gevolgd worden.

Eerhied ook in uw schrljfwüze.

De haast, wa.aronder de tegenwoiordige kultuurmensch lijdt, toekent zich niet onkarakteristiek lat in de talrijke afkortingen, welke thans in gebruik zijn.

Het menschelijk vernuft toont zich daarin zoo

vruc.litbaar, dal het eene ijrodukt dikwijls niet meer van het andere is te onderscheiden.

Er is hier een geduchte Oiverbevolking.

Vroeger had men er maar weinige. Dat ging. Wat H. B. S., M.' ü. L. O. en dergehjke beteekenen, weet ieder.

Maar thans zijn ér een massa., die u to> esprefcen a!s Trij'ksch. Ze vergen v^an een mensch met een iK'i'maa] geheugen meer dan Irij prestoeren kau. Alleen maniakken, die er behagen in scheppen, die afkortingen met ernst te bestüdeeren als goild het a question tO' be or not to be — evenals er ook zijn, die spoorboekjes van buiten leeren! • kunnen er wijs uit worden.

Wij behoeven niet de moeite tc' nemen er voorheelden van aan te halen.

leder kent ze uit eigen ervaring.

Ken gek geval woTctt het, als iemand u met eenjgen trots zegt: ik heb drie jaar college geloopen aan de V. ü. en hij toont geen Grieksche letter te kennen zoO' groot als een kerktoren. Totdat gij er eindelijk achterkomt, dat hij het gebouw der V(rije ü(niversiteit) nooit gezien heeft, maar dat hij enkele-cursussen heeft gevolgd aan de een of andere V(olks) U(niversiteit\ Nu wil ik van de stichting der Volksuniversiteiten geen kwaad zeggen, maar het eerstgebooTterecht van Kuy)iers stichting om zich V. U. te noemen had men toch hehooren te erkennen.

Doch dit kan alleen maar eenige verwarring geven.

Erger is het, dat men het afkortingssystcem ook op (jod toepast.

In een onzer groote bladen lazen we een piaar fiagen geleden het vers, dat de Jodenkinderen H. M. de Koningin en H. K. H. de Prinses hadden toegezongen, op het Jonas Daniël Meierpleiu Ie , Amsterdam.

Ieder woord van dat lied was voluit gedrukt, behalve één. Dal. was de naam van God. Daarvoor stond : G.

Nu zou het niet eerlijk zijn om daarop de liberalen aan te vallen.

Waril laten wij de hand in eigen boezem steken.

I''..('nige weken geleden koai men in een van onze Gereformeerde Kerkbodes en dan nog wel in een meditatie, lezen: onze H. J. C. Dit bleek te moeten zijn: onze Heere Jezus Christus.

.\1 eer hadden wij II. G. VOOT , , Heilige Geest" opgemerkt.

Welk alkoitingssysteem men ook voor privaat gebiuik bezige, in openbaren geschrifte zal men do afkortingen, behalve de algemeen gebruikelijke als b.v.; o.a.; m.i.; mijden.

Alen doet dit en terecht uit respekt voor het lezend publiek.

Alen wil het geen raadseltjes opgeven.

L'och moeten bovengenoemde afkortingen niet afgekeurd uit eerbied VOOT God? ? ? '-: ? #,

Als men zulk een haast heeft, dal men wel alle andere woorden en alle namen van menschen onverminkt' weergeeft, maar den naam des Heoron niet, is die haast daardoor niet geoordeeld''?

Heeft het niet den schijn alsoif men voor al het andere tijd heeft, maar niet vooir Hem, die de Eeuwige is?

Wij weten, dat in dit opzicht onnadenkend wordt gehandeld.

Van hoos opzet is hier na.tuurlijk geen sprake.

Alaar is het toch in den grond der zaak niet een onbewust zondigen tegen het derde gebod?

.\ien kan dit een gevoelskwestie noemen.

T(jch geloüven we, dat ieder waar christen het zoo zal voelen.

Wij zijn er dan ook van overtuigd, dat het genoeg is 0']) dit kwaad even opmerkzaam te maken om het aanstonds te doen verdwijnen.

Facetten van flen fliamant der waarheid

In ons voor-vorig nummer spraken wij de hoop uit, dal op het krantenbericht als zo-u een Gereformeerd predikant ter gelegenheid va, n het jubileum van Prof. Groenewegen gezegd hebben, dat iedere richting een facet van den diamant der waarheid is, een rektifikatie ol een terugneming zou volgen.

'Gelukkig is er een rektifikatie gekomen.

Bedoelde predikant erkent het krantenverslag niet als juist.

Hij heeft zóó niet gesproken.

Echter laat hij er een uitlegging op volgen, die ons - doet vreezen, - dat hij zich toch wel een weinig versproken 'heeft, althans zich zóó heeft uitgedrukt, dat anderen tot de bovengenoemde gewraakte opvatting konden komen.

Hij brengt er — immers ten-onrechte — de pluriformiteit van de kerk als vergelijking bij te pas.

Heel die uitlegging hadden wij gaarne gemist.

Alen zorge, als men vo-or andei'Sdenkenden spreekt, dat men vóór a, lles duidelijk zij.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen