De Volkenbond.

V. (Slot)

In de intematioiiale politiek bestaat een© spanning, die telkeas weer tot uiting komt.

Aan de eene zijde werkt het beginsel-complex, dat ook in het preambule, het voorwoord van het Volkenbondsverdrag is tot uitdrukking gebracht, ©n dat mede met den Volkenbond wordt nagestreefd, ü© gedachte der solidariteit, die doet zoeken naar middelen om de samenwerking tusschen de volken te bevorderen, om de internationale betrekkingen ongestoord te doen onderhouden. De zucht naar gerechtigheid in het volkerenloven, die erkemiing vraagt voor den grondslag van rechtvaardigheid in dat onderling verkeer, voor het richtsnoer van het recht bij den omgang tusschen die volken; die ook om recht vraagt bij botsingen. De begeerte naar vrede, eisch van solidariteit, vracht van gerechtigheid, gewaarborgd door eerbiediging van alle verplichtingen, in het internationale recht voorgeschreven en door vrijwillige verdragen aanvaard.

Aan do andere zijde treft men het statuut van Europa, den feitelijken toestand, zooals die in de vredesverdragen is neergelegd en geldigheid heeft. Baar stuit men op een vaststelling der grenzen van allerlei staten, vaak in strijd met historische tradities, bron van allerlei diepgewortelde conflicten. Daar is vastgesteld de ontwapening door overwonnenen, voorgesteld als vooi-waarde voor, maar tevens als begin van overeenkomstige vermindering van bewapening bij de overigen, maar tot dusverre niet gevolgd door realiseering dier gedachte. Daar drukken financieele verplichtingen, die het leven van overwonnenen en overwinnaars beide fnuiken, en een ontwikkeling van dat leven onmogelijk doen schijnen. Daar verhinderen allerlei politieke verplichtingen om eene politiek te voeren, zooals die als vrucht van tradities ©n aJs oisch Van het heden als noodzakelijk wordt gevoeld (denk aan het verbod van aansluiting van Oostenrijk aan Duitschland). De oplegging van dit statuut is mogelijk geworden door den afloop van den wereldoorlog. Het is opgelegd; het is (behoudens een© enkel© uitzondering, als de vaststeüing der Duitsche westgrenzen in het Locarno-verdrag) niet vrijwillig aanvaard, en het wordt door de overwonnen staten in menigerlei opzicht beschouwd als in strijd met de gerechtigheid (donk b.v. aan den z.g. Poolschen corridor, denk b.v. aan de grenzen van Hongarije).

Wie dat alles bedenkt, erkent onmiddellijk, dat de Volkenbond niet is ontstaan in een ideal© wereld, dat hij werkt onder uiterst moeilijke omstandigheden.

Zou men hem met recht kunnen noemen, of van hem willen maken ©en instrument tot bevestiging van de suprematie der overwinnaars in den wereldoorlog: het zou zijn noodlot wezen, en zijn lot bezegelen.

Maar niet minder noodlottig zou het zijn, zoo hij werd een middel in de handen van hen, di© de regelingen der vredesverdragen ongedaan, willen maken.

Neem in dit licht de spanning waar, waarin eni Waaronder de huidige conferentie over de beperking der bewapeningen gehouden wordt.

De stelling der overwonnen centrale mogendheden is, dat hun ontwapening van meet af is voor­ gesteld als een middel om algeheelo ontwapening (zoo heet in VolkenbondstaaJ de bewapeningsbeperking) mogelijk te maken. Meent men, zoO' heet het van dien kant, dat ontwapening tot voorwaarde beeft „veiligheid", welnu, is die veiligheid dan alleen voor sommige staten noodig? Of hebben allen recht op gelijke veiligheid? — Daartegenover toonen de overwinnaars in den wereldoorlog, tenminste een aantal hunner, zich nog geenszins onvoorwaardelijk bereid om afstand te doen van de meerdere veiligheid, die zij door het huidige verschil van bewapening meenen te bereiken; een deel van hun voorstellen beoogt blijkbaar niet anders, dan oin onder dekking van een Volkenbondsmacht eigen bewapening grootendeels te handhaven.

Zal het mogelijk zijn door wederzrjdsche tegemoetkoming deze twee theses te verzoenen? Zal Duitschland zich voorshands tevreden stellen met de mate van ontwapening, die Frankrijk meent te kunnen aanvaarden? Zal Frankrijk toestemmen in zoodanige bewapeningsbeperking, dat Duitschland niet zal volhouden, dat de aan dat land gedane beloften onvervuld blijven?

Men gevoelt het: dat vraagstuk is niet maar het doortrekken van de rechte lijn der bewapeningsbeperking, die 't V. B.-verdrag in uitzicht stelt. Dat ware wat ons, Nederlanders betreft, verreweg het meest verkieselijk en het meest eenvoudig. Maar het vraagstuk grijpt diep in de historisch geworden verhoudingen en toestanden. Verhoudingen en toestanden, die niet bestemd zijn om eeuwen lang onveranderd te blijven, maar waarvan ook niet te verwachten is, dat zij in een luttel aantal jaren op zij gezet zullen worden.

Spanning brengt alom het voortbestaan van d© regeling der vredesverdragen.

Spanning brengt ook telkens weer de handhaving van die regelingen, op allerlei terrein. Als een enkel© greep wordt hier maar herinnerd aan de klachten over onrechtvaardige behandeling der Duitsche minderheden in Poolsch-Silezië, aan schending van de rechten van Hongaarsche grondbezitters op Roemeensch gebied, aan de aanhouding van eene wapenzending op de Hongaarsche grens, aan de Diiitsch-Oostenrijksche tolunie. Altemaal quaesties, in de praktijk van het Volkenbondsbestaan naar voren gekomen, en evenzoovele getuigenissen van en aanduidingen voor spanning en botsing.

Zien wij nu, bij ons nuchter oordeel over den Volkenbond, wel eerlijk en voldoende dit onmiskenbaar groote en gelukkige feit: dat in den Volkenbond al die vragen besproken kunnen worden? Daar is ©en tribune, ©en forum, voor behandeling dier netelige punten aangewezen. Moesten vroeger de oplossingen gezocht worden in de geheim© diplomatieke onderhandelingen, die maar al te veel aanleiding gaven tot praktijken, welk© ongecontroleerd bleven, en all© staten, heel de wereld soms, stelden voor een fait-accompli, op welks ontwikkeling zij ge©n invloed konden oefenen, maar welks gevolgen heel het wereldleven konden beroeren, — thans is dat uitgesloten. Wat vroeger hoogst zelden en zuiver incidenteel voorkwam, is nu gemaakt tot ©en realiteit, tot eene erkende instelling in het staatkundig leven: al di© quaesties kunnen, moeten in e©n speciaal daartoe bestemd orgaan worden besproken. Besproken en behandeld in tegenwoordigheid van en met vertegenwoordigers van staten, die buiten de eigenlijk© vragen staan, en die, klein en groot, gerechtigd zijn daarbij hum invloed te doen gelden als leden der international© gemeenschap. Besproken in een sfeer, die aan het behoud van den vrede, aan het doen overwegen van de sohdariteitsgedachte in de statengemeenschap, aan het laten doorwerken der gerechtigheids-©ischen bevorderlijk is. Eene behandeling, die meermalen ontspanning bracht, zooal niet door de directe en radicale oplossing der vragen, dan toch reeds door de bespreking allleen.

Die spanning tusschen het b^insel, dat ook in den Volkenbond is neergelegd en wordt nagestreefd, en de werkelijkheid rondom ons, is niets anders dan de tegenstelling, welke heel de wereldgeschiedenis beheerscht: de menschheid behoort bijeen, en zij ligt uiteen.

Zij behoort bijeen. Hare schepping uit eenen bloede wijst er reeds op. De machtige vooruitgang in wetenschap, in kmist, in techniek niet, het minst, heeft dien samenhang in de laatst© tientallen jaren nog eens scherper geaccentueerd. De rechtsontwikkeling vraagt onloochenbaar om de erkenning en waardeering dier eenheid als van een te waardeeren goed.

Zij ligt uiteen. Een felle, steeds verscherpte economische kamp bevordert de tweespalt. De tegenstellling van belangen en aspiraties, en de daarover gevoerde strijd mindert niet. De verschillen in volkskarakter en in g©h6el het cultuurcomplex tusschen de volken doen, door onze zonde, den rijkdom der waarde van het nationale omslaan, in oorzaak voor international© conflicten.

De Christen doorziet die ellende bij het licht van het Woord Gods.

Di© Heilige Schrift doet ons in onzen zondeval zien den oorsprong van di© g©brokenheid van het menschelijk geslacht; zij teekent ons in de wederoprichting aller dingen Goddank ook haar te verwachten einde.

Thans, in het heden, werken van dag tot dag, overal waar naar Gods bestel het contact plaats heeft tusschen volken en staten, twee krachten. Eenerzijds de zucht naar zelfbehoud, d© vrees voor onrecht, het streven naar veiligheid, de concurrentie, het wantrouwen, de afgunst, wrok ©n haat.

Anderzijds de geest van samenwerking, de ©isch der gemeenschap, de vraag naar verzoening, de drang der solidariteit, de erkenning van hooger recht, de onderwerping aan dat recht.

Voor den internationalen geest, voor het international© leven, is in den Volkenbond een orgaan, geschapen, dat de kracht van het bijeenhouden versterkt, de gevolgen van het uiteenliggen verzwakt. Hij spr©ekt met nadruk tot aller consciëntie, dat voor all© volken alleen heil is te wachten in samenwerking, in verzoening, in solidariteit.

Zoo dien Volkenbond ziende, erkennen VPTJ in hem een der middelen, waardoor Gods gemeen© gratie op het terrein van het leven der volken onderling d© doorwerking der zonde kan helpen stuiten, en een leven in gemeenschap mogelijk maken en bevorderen.

En zoo hem ziende, gevoelen wij ons verplicht, hem met al zijn gebreken, ©n met al zijn zondig© medewerkers, in ons gebed ook voor den troon der genade t© brengen, opdat het onzen God, zonder Wiens zegen ook hier noch ons, noch de wereld iets gedijen zal, moge behagen hem t© zegenen en tot een zegen te stellen.

H. BIJLEVELD.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen