Over het hoogste gezag - pagina 18
Redevoering bij de aanvaarding van het professoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
19 deld volk, tot behoud van een school waar vrijuit van zijn verlosser mag gesproken worden, tegen een schat kist die, omdat de onderdrukten zelve steeds gedwongen worden haar weer te vullen, onuitputtelijk schijnt, — wat is die strijd, al moge ook hij vaak met veel onreins en zondigs besmet zijn geweest, anders dan gehoorzaam heid aan het gebod: Gij zult Gode meer gehoorzamen dan den menschen? Het is niet een recht om zich te verzetten — een recht tot opstand als het ware — dat hier gegeven, maar de * verplichting om niet te gehoorzamen die hier opgelegd wordt. Welk een gevaar voor de maatschappelijke orde, niet waar? waarmee dat onredelijk Woord Gods ons be dreigt! Ieder kan immers de verplichting ft>t gehoorzaam heid aan dat gebod als voorwendsel voor elke ongehoor zaamheid bezigen! (27) Toch blijkt dat gevaar slechts denkbeeldig. Van waar dat? Omdat een beroep op Gods wil moeilijk gedaan kan worden door hem, die gewoon is door zijne daden te toonen, dat hij dien wil veracht. Omdat zulk een beroep niet ernstig gemeend kan zijn, wanneer hij die het doet niet bereid is zich zeiven te offeren, indien de overheid er geen acht op verkiest te slaan. Omdat, blijkens de ervaring, de voldoening aan het Gods bevel geen tijdelijke voordeelen aanbiedt, en verwarring van eigen belang met' Gods wil in den regel dus weinig te vreezen is. Gehoorzaamheid aan God die ons eene verplichting oplegt spruit uit iets anders voort, dan verzet tegen een overheid die weigert naar de inzichten onzer rede te handelen! Het duidelijk gebod dat wij bespreken geeft de ware, principieele beperking van de wereldlijke macht aan. W a t zou van de menschheid geworden zijn, zoo het niet bestaan had, of niemand den moed gehad had er den marteldood, de vervolging of de bespotting voor te ondergaan! In het Oosten zou de persoonlijke wille keur der Koningen, in de M. E. de ruwe ongebonden heid der vorsten, in onzen tijd de onpersoonlijke staat 2*
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 6 juni 1884
Inaugurele redes | 39 Pagina's