Gereformeerde Apologetiek - pagina 18

20 brachte verlossing, houdt ze toch verband met het geheele gees­ tesleven van den mensch; dan, de christelijke religie valt onder het algemeene begrip der religie en pretendeert alleen relatieve voortreffelijkheid; ten slotte, de objektieve Godskennis valt weg. * ) Deze ideeën zouden voorzeker niet zulk een ingang hebben gevonden, indien SCHLEIERMACHER zelf ze tot een apologetiek had uitgewerkt. Dat deed hij echter niet. Hij lanceerde ze slechts. En de theologie van dien tijd was te zeer om een oplossing verlegen, dan dat ze het daarmee niet zou beproeven. De be­ middelingstheologen, die vrijwel kritiekloos tegenover SCHLEIER­ MACHER stonden, poogden alle genoemde faktoren tot hun recht te laten k o m e n . ) Anderen evenwel lieten een of enkele van deze de overige beheerschen. Zoo teekenden zich al spoedig drie richtingen af. Had SCHLEIERMACHER de Schrift geheel naar den achtergrond gedrongen, de biblicistische richting poogde herstel aan te brengen. Zij maakte zich zooveel mogelijk los van de reflectie der Schrift, gelijk ze in de kerkelijke belijdenissen was neergelegd en stelde met behulp van SCHLEIERMACHER'S principes een bijbelsche theologie op. Haar een doodgeboren kind te noemen, is misschien te sterk, maar de rechte vitaliteit bezat ze niet. * ) Een tweede echter verbond juist de belijde­ nissen met de ideeën van SCHLEIERMACHER en naderde hem dichter dan de eerste. Zij bracht mannen voort als PHILIPPI, 6

47

8

THOMASIUS, J . C . K . HOFFMANN,

LUTHARDT, VILLMAR,

THOLUCK,

die een tijdlang door de orthodoxie als redders zijn begroet. Ook hier te lande verkreeg zij voet. V A N O O S T E R Z E E was haar invloedrijkste vertolker. In den hem eigen oratorischen stijl prijst hij den apologeet gelukkig, „zoo het hem daarbij gebeuren mag een bondgenoot te ontmoeten in hart en geweten des tegen­ standers, waar het niet aan een zedelijk-godsdienstig aanrakings­ punt voor de macht der waarheid ontbreekt, zonder hetwelk ook de beste apologie machteloos en vruchteloos is. Waar dit aan­ wezig mag zijn, daar gebiedt hem eindelijk eene gezonde tactiek bij het voeren van den strijd echt liberaal, maar niet liberalistisch, rationeel, maar niet rationalistisch; tolerant, maar niet indifferentisch; humaan, maar niet humanistisch; irenisch maar niet syncretistisch gezind te zijn en te werk te gaan. Dan alleen zal hij het, wanneer hij niet alleen in de waarheid en in de vrijheid

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen