Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 43

33 duivel, toch zal ik hem blijven eeren als een der uitnemendste dienstknechten Gods ^^^).

Zoo blijft nog alleen de laatste aanklacht over, die nu niet de personen der Reformatoren, maar de vruchten van hun arbeid geldt. Indien metterdaad de Reformatie een zedelijke kracht ware geweest, dan moest ze voor de volkeren van Europa de schoonste vruchten hebben gedragen en de historie, zegt Rome u, toont juist omgekeerd, dat de Reformatie de jammerlijkste gevolgen voor het zedelijk leven der volkeren heeft gehad. Schijnbaar staat Rome met deze aanklacht het sterkst. „Wenn ein Historiker von den „segensreichen" Wirkungen der Reformation redet, dann schlagt er den geschichtlichen Tatsachen und der Wahrheit ins Gesicht, dann verieugnet er seine Wissenschaft und spricht papageienmaszig oder tendenziös Schlagworte der Partei nach" roept Dr. Bernard Mock u toe ^•'"'), na een reeks getuigenissen van gezaghebbende Protestantsche historieschrijvers als Wolfgang Menzel, Johannes Scherr, Gustav Diezel, Georg Weber en den nationaal oeconoom Wilhelm Roscher voor Duitschland, en van William Cobbet, James Rogers en Macaulay voor Engeland u te hebben voorgelegd, die het u allen verklaren komen : „es ware einmal an der Zeit, das dumme, von Parteiborniertheit kritiklos angenommene Marchen, die Reformation habe die Menschen besser, die Sitten edler gemacht, bei-seite zu stellen, denn die Wahrheit ist, dasz die Menschen in der zweiten Halfte des 16 Jahrhunderts betrachtlich gemeiner und roher gewesen sind als in der ersten" ^^''). Verklaart ge aan dit oordeel minder waarde te hechten, omdat de meeste dezer geschiedschrijvers vrijzinnig waren en hun blik op de Reformatie zeker niet onbevooroordeeld was, dan komt Rome u herinneren, 3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen