Strafrecht en rechtsstaat - pagina 18
Rede ter gelegenheid van de 53e herdenking van de stichting der Vrije Universiteit
i6
Het strafrecht heeft ten aanzien van het vraagstuk van rechter en wet een bijzondere positie. Niet licht zal de strafwet dwingen tot een veroordeeling, die de rechter met de gerechtigheid niet in overeenstemming acht. De volstrekte eisch, dat geen verpordeeling plaats heeft, indien het feit niet onrechtmatig is, en het schuldvereischte met zijn ethischen tint staan aan een veroordeeling op formeele gronden in den weg. Anders staat het ;intusschen met de vrijspraak en vooral met het ontslag fvan rechtsvervolging. Hoe strafwaardig de rechter een feit j im moge achten, wanneer het niet bij de wet strafbaar is gep steld, zal hij den dader niet kunnen veroordeelen. Het t,e»^J^otdt hem door den regel nulla poena sine lege verboden. De taakverdeeling tusschen de staatsorganen, de organisatie van het staatsbestuur, in welke 's rechters ambt is ingevoegd en welke hij heeft te eerbiedigen, binden den rechter hier op bijzondere wijze aan de wet. Een strafbaarstelling >* / mag deswege ook niet analogisch worden toegepast op een I niet daaronder vallend feit. Geen feit is strafbaar, zegt ons I Wetboek van Strafrecht, dan uit kracht van een daaraan I vooraf gegane wettelijke strafbepaling. Niet de vrij door i I hem gekende gerechtigheid, maar de wet is het, waarop J t hij zijn uitspraken heeft te gronden. I Dit beginsel, dat thans velen vanzelfsprekend lijkt, is /• I niet altijd gehuldigd en is ook thans niet overal van kracht. I Een strafrechtspleging, welke niet van dit beginsel uitI gaat, is dan ook geenszins onmogelijk. Het strafrechts* systeem wordt dan aanzienlijk vereenvoudigd; zelfs kan men dan niet in den vollen zin des woords van een strafrechtsorde spreken. Ironisch zegt de toelichting bij het voorontwerp voor de Duitsche Strafwetsherziening, dat . het ideaal van hen, die de grootst mogelijke vrijheid voor I den strafrechter begeeren, een bepaling zou zijn, die het ! bijzondere deel van het strafrecht tot een enkele paragraaf I reduceerde: de rechter legt naar eigen inzicht straf op met I inachtneming van alle omstandigheden van het geval. Natuurlyk zou de rechtspraak toch zekere delictstypen in
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1933
Rectorale redes | 64 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1933
Rectorale redes | 64 Pagina's