PERS-SGHOUW.

De dorniné en de cultuur.

Prof. R. Casimir heeft een reis gemaakt naar Zuid-Afrikii, .

Ziehier een oordeel over den Afrikaanschen predi'fcant en zijn verliouding tot h'et leven (ontleend aan Hiet Handelsblad).

Niet in alles een voorbeeld, niaar toch: lesje misscjhien! Een

Het Afrilcaansche volls is zeer godsdienstig. Er zijn, naast eenige kleinere religieüse gemeenschappen, twee kerkgenootschappen, waaiTan de Nederduitsch Gereformeerde, Kerk de voornaamste, de (enkel) Gereformeerde Kerk de geringste in getal is. In de laatste vindt men de strengere Calvinisten. De verdraagzaamheid is intusschen groot op godsdienstig gebied, men doet er niet aan ketterjacht. De liturgie in de Neder-Duitsoh Geref. Kerk is orthodox, gelijk bij ons, de tien geboden worden 'gelezen, de Nederlandsche psalmen en gezangen worden gezongen. Alleen klinkt het kerkgezang mooier, omdat het niet in enkel heele noten geschreven is, maar in sneller tempo, „met heele en halve noten". Ook bezielender klinkt het. En telkens nie'uwe psalmen en gezansgen worden te zingen gegeven, niet steeds dezelfde. Een koor leidt den kerkzang, waardoor het ook gemakkelijker voor den predikant is, om passende, schoon vaak niet bekende, wijzen op te geven.

De kerk heeft een groeten invloed op het volk en in de maatschappij. Zij is bij Uitstek nationaal. Zonder kerk en bijlDel zouden boer en natie allang verloren zijn gegaan. JVIen gevoelt de kerk als de nationale band, die allen samenhoudt. En daarom gaat iedereen ook trouw ter kerke. De predikanten, die veel beter bezoldigd worden dan de onze, zijn ook' heel anders, dan de onze. Zij werken . in hun eigen tuin, besturen zelf hun auto. „Hebt U dal wel eens een Hollandschen dominee zien doen? " vroeg prof. Casimir. De Afrikaansche dominee zit achter het geheele cultuurleven. Hij treedt veel meer op in het openbare leven, helpt bij ziekenzorg, de oprichting en den bouw van de scholen, en van de logieshuizen voor de studenten. De Afrikaansche scholen worden bestuurd door den Schoolraad (naar den Engelscheri School Board). Ge kunt er den dominee altijd als lid in vinden. Misschien, is het typeerend voor het optreden en de bemoeiingen van de kerk in het ethisch-maatschappelijfc leven, dat aan elk kerkgebouw altijd een kerkzaal gebouwd is, waarvan druk gebruik wordt gemaakt. De meeste zijner lezingen heeft prof. Casimir in die kerkzalen gehouden. Zoo grijpt de kerk in het dagelijksch leven van de natie en houdt jongeren en 'Ouderen bijeen.

Mooie cijfers.

Tot bemoediging vïin de kerken, die vreezterï dat ze Jiun hoogste spankracht van offervaardig! heid reeds bereikt hebben, geven we (uit „de Leid. sche Kei'kbode") het volgend statistiékje.

Offer vaardigheid.

Als een blijk van groote qffervaardigheid diene het overzicht van .de totaal-inkqmsten, (behalve voor allerlei vereenigingen) van de .Geref. Kerk van Delft: Kerk en buitengewone coll. f 95216.751/2 Diaconie f 19507.62% Zending f 2146.60 Evangeliesatie f 3707.421/2; Totaal f 120578.30

Zelfs waii'neer men hiervan aftrekt het bedrag van ruim 56 duizend gulden, dat bijeengebracht is voor 't bouwen van een nieuwe Kerk. getuigt het overblijvend cijfer van ruim '64 duizend, voor Kerk en Diaconie enz. nog yan grqote offervaardigheid.

De Kerk heeft een ^zielental van 4000 en telt 1010 gezinnen. Gemiddeld dus voor de . gewone Inkomsten f 16 en voo(r het totaal f 30 per lid of bijna f64 en f 120 per gezin.

En dat in deze achteruitgaande tijden, waarin voor zoiovelen de belastingdruk is verzwaard en de inkomsten zijii verminderd. , '

Collecten voor de Kerk worden er niet meer gehouden. Aan vrijwillig toegezegde'bijdragen kwrnn] in ruim 133500. E-n in de deurbüssen voor hen, die zich niet willen verbinden f'655.

Wel een bewijs hoeveel er bij goede organisatie, als de lasten naar evenredigheid van het vermogen worden gedragen, te bereiken valt.

De draagkracht van alle .Kerken is niet even groot. Als de inkomsten van 3, 11e Kerken cans gepubliceerd werden, zou stellig blijken dat menige kleine Kerk met 3 a 4 honderd zielen, wat het gemiddelde betreft, niet achterstaat bij' , D; elft, maar ook dat meer dan één groote Kerk , verre blij'ft beneden het gemiddelde van f 16 per hoofd.

Er zijn er, die ook voor het onderhoud van den Kerkedienst bijzonder bang zijn, dat hun rechterhand zal weten, w'at hun linkerhand doet, en daarom liever de Kerkcollecten behoraden. Het stelsel van vrijwillige vaste bijdragen, vindt echter • hoe langer hoe meer toepassing. .D'e resultaten door de Kerk van Delft daarmee verkregen toonen hoe goed het werkt.

K.

Kloeke taal.

Ds Thomas laat in „De Leidsdbe Kerkbode" een onbedriegelijk zuiver geluid h'ooren ten opzichte van de kwestie van het nieuwtestamentisóh lied.

Het is een h; eugelijke tijd.

We vordereülffiSfWr

Het rijpt

Ons Kerklied.

D'é goèdwillige lezers zullen zich. herinneren kunnen, dat ik ten aanzien van het vraagstuk als cardinale vraag deze stelde: 'of de Kerk des Hoeren al dan niet verplicht is van G-odswege, om alle licht des Woords, derhalve ook dat van het Nieuwe Testament, volop tqegang %& geven tot heel de kerkedienst, en derhalve .pok toit het Kerlcgezang.

Maar ik hoor hier ^een bedenking geopperd.

Ik boor zeggen: '„Ja, als we 'ter maar over eens zijn, dat de beantwoording van deze vraag over het probleem beslist, toegegeven het zou een heele toer zijn, om jiit het W]o!ord' Ie bewijizen, dat 'de .Kerk daartoe niet .verplicht is, of sterker nog, om. te bewij'zen, dat de Kerk gehouden is, o|mi opi een of meer punten den toegang tot den Kerkedienst te sluiten, of ie versperren voor het licht der Goddelijke openbaring, maar ziet. U, waarde doiminé, dat woordje „verplicht" jn uwi vraag zit mij dwars, en ^gij weet toch oqk "wel, dat 't nog niet per se plichtsverzaking is, als we om goede redenen iets goeds achterwege Jiaten; een zekere zaak, b.v. de uitbreiding pnzer gezangen, kan zeer goed zijn, geoorloofd, maar geoorloofde, goede dingen mogen we of .m'Oeten wij nalaten indien zij niet stichten."

Zie zoo, nu zijn iwe er. Of niet? Ik denk van niet. Toegegeven, dat er idingen zijn, middelmatige 'dingen, dingen l).v. die .de goede-orde betreffen, dingen, die puur piractisch van aard zijn, en met geen beginsel verband houden, b.v. het dragen door den predikant van een toga (ik zeg uiet ; , ambtsgewaad"^ want dan beslist het principe), zoo moet ontkend worden, dat tot die duigen ook zou behooren: het toelaten van ; al het licht des Woords tot heel den Kerkedienst,

Het gaat hier niet aan, om te zeggen: „Volop van Jezus* kribbe en kruis, volop van Jezus' verrijzenis en hemelvaart, volop jvan Jezus' hemelglorie en wederkomst zingen, dat pi a g wel in Jezus' Kerk, maar men mag 'took laten. En het is beter om 't te laten, want het zou niet stichten, . Want er zouden velen |zich ergeren." Alsof velen zich niet zouden ergeren, indien de deur voor det uitbreiding der gezangen dicht Meef. En alsof het volop en voluit van Jezus zingen iets zou wezen, , wat wel mag, en wat ook niet mag, en niet moet, . en verboden moet worden.

Of er een • tekst js, die de door ons bedoelde! en beweerde zangplicht voorschrijft, .waarin het staat zwart op wit, dat we des Heeren liuis van Wieuw-Testanientische vreugde •! moeten laten druischen? Natuurlijk niet, 'want dan viel hier niets te betwisten. We zijn hier even arm, of beter gezegd: even rijk „als ten aanzien van het recht en de plicht van fle kinderdoop; en van de Sabbat op ^ondaet, en zooveel meer. En we bevinden ons dus in treflijk gezelschap

Daar is geen tekst., die rechtstreeks het vrijfe N.-T. lied voorschrijft, eii er is al evenmin een aan te wijzen, die het direct verbiedt, en even weinig ccni te vinden, die vals zoodanig d8ii..J.ïsalmbundel als alleen wettig en (geldig oplegt aan de geloovigen: particulier en kerkelijk.

Maar G-od heeft ons preer dan teksten geschonken. Hij heeft ons'''Zijih iWóórd gegeven, meer dan teksten, die wij slechts lezen , en herhalen mogen. Zijn Woord! dat wij moeten bedenken, i^ijn Woord, hetw'eik is als (•en zaad dat ontkiemt jonder de koestering van liet verlichte verstand, en , een _pronk van bloemen iaat zien, die wij ftiisschien niet hebben vermoed.

Ik laat dan Hand. 16:25, en 1 Cor. 14:26, en Col. 3:16, 17 len Ef. 5:20 daar, d.w.z. ik tracht niet te debatteeren over , de vraag', wat We daaronder „psalm", onder „loitzang", onder , .geestelijke liederen" te verstaan, hebben, en of Paulus niet de Kerkelijke bijeenkomst, m^aar. het conventikol op het oog Jiad.

Een debat, door Schriftuitleggers van .naam hier over gevoerd, kan zeer heilzaam zijn. Maar volstrekt noodig is 't voor de hairg'ende quaestie niet. Ik laat dus die Schriftuurplaatsen daar, n.l. de vraa.g, of ze het vrije N. T. Kerklied verplichten of veroorloven.

Want het is buiten kijf uit het Woord des Heelen, dat de geloovigen ook als gemeente Grods dei roeping hebhen, om den Naam des Heeren te belijden overal waar zij! daartoe de gelegenheid hebben. Het, ..derde gebod des Heeren eischt van ons, dat we. Zijn Naam zullen prijzen. In het „Onze Vader'" smeekt de gemteente, - dat zijl bekwaamd Worde tot een jroemen van den Heere in al Zij n werken. Jezus Christus beeft ons gezegd, dat we ons licht zouden laten schijnen voor de menschen^ pip'dat de Vader verheerlijkt worde. De Apostel van Jezus wil, dat het Woord van Christus rijkelijk , in «ns wonen zal, in alle wijsheid, dat we danken zullen allen tijd over alle dingen G-od en den Vader, in den naam van Onzen Heere Jezus Christus dat door de gemeente aan de overheden en de machten in den hemel zal bekend gemaakt worden de veelvuldige wijsh ei d Go ds.

Om ons nu hiertoe te bepalen, stellen wijl de vraag, of de gemeente des Heeren den Woorde gehoorzaam is, wanneer zij: bij: het offeren aaii God van „de varren lier lippen" zich beperkt tot het gebruik van de psalmen in de kerkedienst. Komt zoodoende waarlijk het prijzen van den naam des Heeren tot zijn recht, wanneer wij' onder dien naam ó.ók verstaan al de openbaring der genade, die in de nieuwe bedeeling ons toekwam uit 'het Woord, on uit het > Vioord in ons Geref. belijdenis?

Indien iemand oordeelt, dat in het O.'T., met name in de psalmen al de genadeopenbaring voorhanden ligt, en dat de kerk in haar dienst geen tekening behoeft te houden (niet 't onderscheid tusschen de belofte en de vervulling, , dan vergenoege hij zich .met de psalmbundel, maar indien het waar is, • dat de psalmen dag teekenen uit den tijd der schaduwen, .toen de jOpenbaring van Gods genade in woord en in feit nog niet 'vol w'as, en dientengevolge de kerk als een kind dacht en sprak, c> n wij nu, mannen geworden, baden kunnen in de breede stroom van het woord en de daad van het volbrachte verlossin.gswerk, dan meenen wij, dat wij 't aan den naam des Heeren verschuldigd zijn, om Zijn deugden, die Waarlijk schijnen in Jezus' verzoenend bloed, , en in zijhe hemelsche heerlijkheid op aarde, te roemen inlet de taal van 't nieuwe leven, dat bij' Jezus' kribbe en kruis is ontsprongen, een taal, die, aan de Schrift ontleend, de kerk spreekt in haar belijdenisgeschriften, en vprdert iii de bediening des Woords en in die der gebeden, maar, , wat ons kerkelijk leven aangaat) voor het Kerklied wel niet geheel verbiedt, maar toch niet royaal vaorschrijfi.

Daarom voelen velen zich in.iet weinig bezwaard.

Th.

Teekenen des tijds

Niet z'onder aarzeling nemen wij uit het „Handelsblad" over een óntziettend relaas over de Bolsjiwistiscihe goddëlooshieid (wiaartoe, liela, as, het Rus­ sische bijgeloof loolfc aanleiding geeft).

Maar '.het is goed, dat wij ook' dit ergerlijke •weten..., „

„De onttroning der goden.

De correspondent van de ; , 'K, ölnische Zeitung" in Moskou schreef den 8en Januari aan zijn blad:

De Kerstdagen in Rusland vielen, volgens den kerkelijken kalender, van 6 tot 8 Januari. Voor het eerst sinds het jaar. 1917 was een zekere drukte vóór de feestdagen te merken. Hier én daar werden Kerstboomen verkocht.. In verschillende uitstalkasten stonden dennenboompjes, opgemaakt met bonte, door het lange liggen ietwat verschoten vlaggetjes, en met zilveren kettinkjes. De vroeger-aan lederen Russischen kerstboom onmisbare engeltjes van was anankeerden thans geheel op het appèl: niet alleen do verkoop, maar zelfs het gebraik ervan was verboden als „kerkelijke contra-revolutie". Zoo liet _men ook in particuliere huizen die engeltjes maar rustig in de kast liggen, want men weet niet, hoe doorzichtig deuren en muren zijn!

In de kleine halfdonkere kerkjes eii kapelletjes uit de middeleeuwen, die het oude Moskou zoo'n genoeglijk aanzien geven, dat men aan een Russisch Neurenberg denkt, kwamen alle avonden groote menschenmassa's samen, om lange .waskaarsen aan te bieden en te ontsteken vóór de wanden van het Allerheiligste, die in goudglans schitterden. Dikwijls hen ik op mijri avondwandelingen in deze naieve samenkomsten binnengeloopen, en zag dan de Russen weer met hetzelfde vuur hun gebeden uitstooten als vroeger jaren, • toen nog heele scharen voor do kleine-kapel der Iberische Moeder Gods het plaveisel kusten.

Die kapel is gesloten. In den muur, ter plaatse waar eens de albeelding van den Opgestane hing, is het opschrift aangebracht: Godsdienst is opium voor het volk! Onder deze leuze wilde de communistische Russische jeugd de Kerstmis ontvangen en ontwijden.

Gedurende eenige dagen vóór den 6en Januari werden in jeugdvereenigingen, op fabrieken en in sportsamenkomsten voordrachten en theatervoorstellingen gegeven. Nadat liedjes waren gezongen werd het stuk ten tooneele gebracht: • „De onbevlekte ontvangenis" of „De nacht der geboorte", .fozef wordt daarin voorgesteld als de impotente echtgenoot, die door zijn jonge vrouw met een doortrekkenden jood bedrogen wordt. • Het hieruit geboren kind is een zwakke van geest, die eerst als communist de algemeene menschenliefde predikt, daarna als monarchist zich zelf voor den koning der Joden houdt, en tenslotte wegens die contra-revolutionaire beweging wordt terecht gesteld.

In den ochtend van den 6en Januari verscheen een propaganda, - geschrift: „De Goddelooze". Het was goed geïllustreerd, in vierkleurendruk, en vergeleken met den prijs, dien men voor couranten en tijdj schriften moet betalen, opmerkelijk goedkoop. De voorrede, door Bucharin opgesteld, bevatte o.m. de volgende zinsneden:

„Het" Russische proletariaat heeft den Tsaar de kroon afgeslagen. En niet alloen de kroon, maar ook het hoofd. De Duifschers hebben Wilhelm de kroon afgenomen — hel hoofd heeft hij helaas behouden. Ook zijn snorrebaard. Op aarde — men behoeft er niet meer aan te twijfelen — is de kroon een gevaarlijke hoofdversiering. Helaas is het. in den hemel nog anders. Evenals de internationale imperialisten zijn ook de internationale goden nog zeer sterk. Ttotsoh bewegen zij zich in hun gouden gewaden voort, en dragen, alsof er niets gebeurd ware, gouden kronen. Nog altijd houden zij van edelgesteenten, en verlapgen belasting en giften. Bouwt hun kerken en altaren, want zij mogen niet in kelders wonen, ontsteekt hun kaarsen en kleedt hen in brocaat, want andere gewaden dragen zij niet. Kust hun handen en voeten, zooals een slaaf dat doet, maar een vrij burger niet!

„Partjgenooten! Zullen wij niet eindelijk daar . een stokje voor steken? Hebben wij deze parasieten niet lang genoeg geduld? Het moet uit zijn. De lijd is nu gekomen, dat wij de kronen dos hemels naar beneden zullen halen, en den hemel onze rekening zullen presenteeren. En aldus luiden onze eischen: afschaffing der tsaristische alleenheerschappij in den hemel, afschaffing van alle heiligenrangen en van alle heiligcn-aureolen; verdrijving der goden uit de tempels naar de keldergaten (bijzondei-boosaardige naar de concentratiekampen). De voornaamste goden behooren, als die schuldig staan aan alle onheil op de wereld, aan de proletarische Revolutie-rechtbank te .worden overgegeven.

„Russen, Negers, Japtfemers, Joden, Chineezen — op voor den strijd tegen de goden! Eén proletarisch eenheidsfront tegen deze woekeraars!"

Wat de correspondent van een der illustraties vei-tell is zoo' afschuwehjk, dat wij het maar niet vertalen.

Het Carnaval.

Op Kerstavond werd de „verovering des hemels" • door den 's middags om 2 uur reeds vertrokken Carnavalsoptocht der communistische jeugd aangekondigd. Op het platteland, waar dergelijke optochten waren georganiseerd, zouden vele priesters de kerken dicht gehouden hebben, om het Kerstfeest niet met deze „propaganda" te laten verwarren. In dèn Kerstnacht hebben wel de zware klokken van de kerk van den Heiligen Verlosser over de stad het Kerstfeest ingeluid — maar de kerk zelve lag in het donker-— gesloten.

De Eerste Kerstdag dan zag het schouwspel „de poging, om de goden te onttronen".

Van één uur af stond een dichte menigte op de trottoirs. Militaire muziekcorpsen kondigden al uit de verte de komst van de hemelbestormers aan. Twee robuste arbeiders te - paard dragen tusschen lange stokken een rood plafcaat met deze woorden:1922 heeft Maria den Christus gebaard, 1923 tegen • haai-wensch en verlangen de comnrunistischo jeugd".

Omstreeks 4000 gecostumeerde deelnemers, te paard en op vrachtautomobielen, trokken de straten door, tot de schemering begon te vallen. De meeste der niet-gecostumeerden waren Idnderen. Telkens weer komen in een stoet transparanten voor van de Moeder Gods, met het rood geschminkte gezicht van een veüe deerne, listig de lo'kkende oogen samenknijpende, op een vrachtauto staat een koppel meisjes, met vroegrijp gezicht en voorkomen, als engelen verkleed, en spotliedjes zingend op de wijze van kerkelijke melodieën. Ieder van deze engelen had een kavalier naast zich, die haar ten zang en dans, de hand om het middel legt. De Christus wordt voorgesteld als een lange uitgedroogde pac-dagoog, met een lorgnet op den neus. Op groote - stokken worden afbeeldingen van Russische en katholieke priesters en evangelische voorgangers gedragen, wier armen als die van hansworsten in beweging worden gebracht.

Een andere groep draagt een zwartgeverfde zerk, !m, et een wit geschilderd opschrift: „Het gebeente van den heilige " Achter de zerk loopt een Capucijner monnik, in de eene hand een crucifix, in de andere een wierookvat. De groep die hierop vplgt, aingt de Russische doodenmis „ter eeuwige herinnering". Pe stoet ptaat even stil. De pseudo-priester neemt die gelegenheid te baat, eene mis te parodeeren met de noodige bekruisingen en zegeningen over het hoofd der menigte. Het „God ontfeiTn U onzer" wordt mtet een rondedans en juichkreten door de jongelieden uit den optocht' begeleid. Vol geestdrift wordt de Capucijner op de •zerk getild, en als hij daaropi staat, gaat de 151 stoet weer verder. Heele troepien soldaten van de politieke politie, (de vroegere 'Tsjaka) zijn over den stoet verdeeld.

Boeddha, Michel xlngelo's God de Vader en andere godenbeelden reden mee in den stoet. De duif des Heiligen Geestes werd nagezeten door een groeten kater, die hem de vederen van de staart uitrukte. Zoo .miste dit grove athe'isme van de straat alle geest en vernuft. 'De grootste geeste-' loosheid was echter wtel, dat zeker de helft der jongelieden, die het voimis over het Christendom velden Aziaten waren. Rij. aan rij gaarcheerden Boerjatten, lürgiezen, Kalmukken en Chineezen achter de caricaturen van Christus en van. Maria. Waaromi verbroedert men zich met Azië tegen een der cultuurbases van Europa? Geestloozer, piomper en. — wat men op de gezichten der-toeschouwers las — met mieer gebrek aan resultaat Trad men het niet kunnen op'zetten.

Nergens steeg er bijvalsbetuiging uit de menigte op. Ter eere van het Russische volk moet dat worden vastgesteld. Op zij^n hoogst een bitter lachen.

Oude vrou'wfen, die Wat al te gauw last hadden van de waterlanders, zochten in de kerken hun aielsevenwicht weer terug te krijgen. Doch hoe weinige!

De houding des volks laat heel duidelijk de tweespalt zien, waardoor de Russische ziel wordt vaneengereten. Hoe zij, heen > en - wfeer gaat tusschen de armoede der gedachten, en aan leer van een kerk, die in haar hiüdigen vorm veroordeeld schijint al te sterven, — en het atheïstische carnaval. Zoomin hier als daar is uitkoimtet voor de tobbers. Do smakeloosheden van de gqddelooze jeugd in een land, welks cultureele achterstand Lenin juist drie dagen te voren in een artikel over het analphabetisme had gegeeseld, vonrien geen brug . „zum geistigen und seelischen Neuland", en kan moeilijk ook een band aan Europa genoemd worden.

B. W.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen