GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Synode-indrukken.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Synode-indrukken.

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

XIV.

De zaak-Dr N.D. van Leeuwen II (Slot).

Dit stond voor de Synode van Groningeir dus vast: geeir afwijkend gevoelen, ook niet een omtrent de zintuiglijke waarneembaarheid van de slang, wordt in onze kerken geduld.

Hoogstens kan de vraag rijzen: is misschien een. persoon met (of gelijk wij nog liever zoenden formuleeren: ondanks) te dulden?

En dan nog meer speciaal: is zulk een persoon, als hij Dienaar des W o o r d s is te dulden ?

Tweeërlei weg kon nu de Synodale Commissie bij haar onderzoek inslaan.

Zij kon heel in 't algemeen uitmaken, of 't afwijkend gevoelen, waarbij' de zintuiglijke waarneembaarheid van d(^ slang geloochend werd van dien aard is, dat er geen sprake van kan zijn, dat een Dienaar des Woords, met zulk een goA^oelen behept, in onze kerken zijn ambt kan iiitoefenen.

Of zij kon konkreet het geval-van .Leeuwen nemen, eerst onderzoeken 'of met 'zijn afwijkend gevoelen nog andere gevoelens samenhingen, zoiO' ja, dan een oordeel vellen over dat komplex van afwijkende gevoelens, zoo neen, advies geven of Dr van Leeuwen ondanks dit enkele afwijkende gevoelen, met de noodige reserves te dragen zou zijn.

De Commissie koos de laatste richting.

En zeker niet ten onrechte.

Want een Synode heeft niet over algemeene, maar over konkrete zaken te handelen.

Zij bepaalde zich uitsluitend tot het geval, gelijk het daar voor haar lag, wilde daaromtrent uitspraak doerr en geen algemeene uitspiraak geven.

Zoo zag ze zich dan allereerst als taak aangewezen te onderzoekien af het afwijkend gevoelen van Dr van Leeuwen in verband stond met andere afwijkende gevoelens.

Zoo moest ze in 'ieder geval handelen.

Ook wanneer Dr van Leeuwen tevoren niets gepubliceerd had, wat tot eenige verdenking in deze aanleiding gaf, had dit behooren te geschieden.

Hoeveel te meer dan nu, nu opi onderscheiden uitlatingen in geschrifte kon worden gewezen, welke op z'n zachtst genomen verdacht voorkwamen.

Maar elke poging om er achter te komen of Dr van J^eeuwen er nog andere afwijkende gevoelens op na hield, stuitte af op zijn hardnekkige weigering om daarop te antwoorden.

Wel wilde hij, onder veel voorbehoud, later eens de Commissie mededeelen, hoe hij b.v. over de zintuiglijke waarneembaarheid van de Paradijshooinen dacht, doch thans moest, vond liij, een beslissing genomen worden inzake de slang.

Hij wilde dus het geding omkeeren.

Dat ging vanzelf niet.

Over de slang viel niet tè discussiëeren.

Over de slang viel niet tè discussiëeren. Zijn gravamen - daarover was door de Synode van Assen verworpen.

Het ging er nu om: kon hij, ondanks het gravamen, waaraan hij vasthield, worden geduld.

En daarover was eerst noodzakelijk te weten, of dit gravamen, het eenig cifvvijkencle, gevoelen van Dr van .Leeuwen inhield. ^s^^g^M^^g/; ; '

Ofschoon herhaaldelijk getrafffF^f.^ir-B^van Leeuwen aan het verstand te brengen, gelukte' dit niet.

Hij bleef halsstarrig op zijn ]Htnt staan.

Toen bleef er de Commissie niets anders over dan de Synode te adviseeren, dat Dr van Leeuwen in onze" kerken niet mag worden geduld.

De Synode volgde dit advies.

Nu had zij ongetwijfeld de bevoegdheid bezeten om Dr van Leeuwen, aanstonds te schorsen.

Indien zij hem op grond van het ondei-teekeningsformulier of ook op grond van haar kerkelijk gezag van heni geëischt had de gestelde vragen te beantwoorden en hij dit 'weigerde, zou hij, van stonde aan de. facto gesuspendeerd zijn geweest.

Maar waar deze zaak als een vraag van de Classis Dragten op , de Synode was gekomen, lag het voor de hand, dat aan de Classis het verlangde antwoord werd gegeven en dat deze ^ ira de behandeling van 'deze zaak voortzette.

'De afloop is bekend. , ; .

De Classis Dragten sprak'< ^!%§igh»EB#: (J«er em urr. ^ • - ; • " - S^ss^;

Dr van Leeuwen onderwiei'pi zich daara4'^; 'p|p, ; , ' maar stichtte een tegen-kerk. ; .-: , , ., , .., , ...... '''••

Op dit droevig einde koii fê^öip-SilviSl eenigszins worderi • gerekend. ' ' - H'fe& i: ^, : ; ; : •

Ik denk niet, dat er velen naar ^e'*^E^ii|^||r getogen'met hoiop in liet hart.

Maar de Synode mag zich hiermee gerrr'ël/iSfêt len, dat zij heeft gedaan wat zij: kon'.

Zij heeft groote lijdzaamheid betoond en zich bejegeningen laten welgevallen, die opzichzelf grievend m.oeten worden genoemd.

Doc: h ook als Syne.de meende zij, dat het woord van onzen Heiland beteekenis. voor haar.liad; Leert van ^lij, dat Ik z-achtmoedig ben. 'WS®/

Eenige bezwaren tegen professor Visschers „Paraflüs-Brobleem". I.

In hol „boek van de Week, nehben 'wij^.-liet jongste werk van den Utrechtscihen Hoogleeraar besproken. Wij deden hem daarin ksi]flMu«)J.§ ..een ongmeel denker. ; f; ; ^fK; feSI*: '? ^v«Mls

Wij lieten hem veel zelf spreken, öpidaf d'e'lezer zelf de bezwaren tegen zijn oplossing van. ; het „Paiadijsprobleem" zou aanvoelen VQoij'wijtfljeVilaitspxaken. ' '•imm0mmÉm-

Dat scheen ons het groote voordeel toe bij liet nadeel, dal wij wegens het beste'k van-die rubriek niet dadelijk volledig cns oordeel konden geven.

Wij willen, thans in een andere rubriek eenige van onze, voornaamste bezwaren tegen Prof. Visschers oplossing uiteenzetten.

Daarvoor zullen we een korte artikelenreeks noo­

dig hebben. , •• '^.-^li: "-Ons eerste bezwaar raakt het uitgang'sp; un? f; ''; #{ln Prof. Visschers boek. Hij beziet alles van uit Mozès' miheu. Het gaat hem bovenal om de bedoeling van Mozes. De vraag, welke bij het lezen van Genesis 2 en 3 vóór alles dient gesteld, is: wat 'heeft Mozes gemeend? Daarbij schakelt Prof. Visscher ongetwijfeld de werking des Heiligen Geestes niet uit. Hij maakt daarvan meer dan eens rnelding. Maar toch, die werking beperkt ziclr tot het laten zien van de dingen uit een bepaald milieu err de zorg voor de zuivere opteekening daarvan. Dal de, bedoeling van den Heiligen Geest weleens hooger kon zijn dan die van Mozes komt rrret bi| hem op. Dat de Heilige Geest bij latere openbaringen zijn bedoeling met vroegere heeft doen kennen, wordt feitelijk afgewezen. De latere bij'belschiij'Vers hadden weer met een ander milieu te maïen. Zij - .geven geen verheldering over wat vóór hen werd geschr^even. Zeer duidelijk spreekt Prof. Visscher dit uit op blz. 77. Hij waarschuwt 'daar eerst: „Juist in onze dagen, rru er zooveel licht vanuit het cultirurmilieu, waarin de Schrift ons verplaatst, is opgegaan, moet de exegeet zich zorgvuldig hoeden voor den invloed, die kan uitgaan van interpretaties uit latere eeuwen, die meestal geboren zijn in het licht van theologische concepties, wier waarde ik overigens daarlaat, maar waaraian toch geen invloed mag woorden toegestaan, op de verklaring van Genesis 3, zooals het daar in den tek'st viooe-ons ligt". Onmiddellijk daarop laat hij'volgen: „Zelfs gaal het niet aan om het gebruik', dat later door de heilige schrijvers van elementen uit het paradij sverhaal werd gemaakt voor geheel andere doeleinden dan de verklaring van Genesis 2 of 3, normatief te stellen voor de exegese dezer hoofdstukken. Immers, de to^esp'el ingen door ge wij de schrijlVers later eeuwen met betrekking tot' het paradijsverhaal gemaakt, worden door hen duidelijk gebezigd als materiaal voor

hunne beeldspraak, maar zeggen ons a a n g a a n d e den o o r s p r o n k e 1 ij k en z i n < iezer hoofdstukken in het boek Ge.nesis niets. Zij leer en ons niet of Mozes met de s 1 an g h e t, s 1 a n g e n - b e e s t o-f s a t a n 11 o e men wl ld e ".

In de dooT ons gespatieerde zinnen vindt men < > en afwijking van. een belangrijlken stelregel voor (Ie exegese, welke door de Grereformeerden totnogtoe altijd werd gevolgd.

Zij hielden eraan vast, dat de Schrift moest worden uitgelegd naar de analog ia Sacrae ^^cripturae, d. w. z. dat voor het verstaan van een uitspraak Schrift met Schrift moet worden v e r g e1 e k e n.

j'rof. Visscher laat dat feitelijk' los.

Maar daarmee vindt hij dan ooik alle Gereformeerden tegenover zich. SjSfüi-

De fout schnilt hierin, dat'fiij'cle Schrift in verschillende deelen laat uiteenvallen, welke ieder op een afzonderlijke wij'ze, van uit verschillende ï.nltuurmilieus, moeten worden verklaard.

De eenheid der Schrift wordt hiermee in beginsel j rijsgegeven.

Omdat hij gedurig naarde bedoeling der verschillende sciiiijvers vraagt en de bedoeling' des Geestes (ip den achtergrond schuilt, kan hij niet aanvaarden, dat het eene deel der Schrift het andera ook indirekt < : phe]dert. ifS^^-:

Op dat standpunt iS er geen voOirtschrijding van de Schriftcpenbaring mogelijk, men, ontdekt daarin niet één voortgaande lijn, maar de deelen der Schrift worden als een mozaiek naast elkander neergelegd.

Zoo wordt er te kort gedaan aan de Gereformeerde leer, dat de bedoeling des Geestes hoofdzaak is en de bedoeling van de schrijvers daaraan ondergeschikt. •

De Heilige Geest wordt hier niet genoegzaam eikend als Auctor primarius^d. i, als eerste Auteur van de Schrift. •'''^M^^{M0S& :

En door aan de verscKillérlde'ScJhriftdeelen zulk oen locale en tijdelijke kleur te geven, moiet men er konsekwent toe komen o-p-de universeele be-I eekenis van de Schrift af te dingen.

Die konsekwentie trekt Prol Visscher zelf nog niet.

Gelukkig.

Toch hebben we tegen mesningen, welke zulke kcnsekwenties .in zich dragen, de ernstigste bedenking.

Of we dan met zeker cultuurmili!^pi|; |i; et geheel i^een rekening, hebben te houdenV

Dat is weer een ander uiterste.

Daarover gprekenviwe, ..nog weleens.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 2 december 1927

De Reformatie | 8 Pagina's

Synode-indrukken.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 2 december 1927

De Reformatie | 8 Pagina's