Symboliek bij het Avondmaal.

De Gereformeerden hebben er steeds prijs op gesteld, dat ook" in de symbolische handelingen bij het Avondmaal duidelijk zou uitkomen, dat dit Sacrament ons heenwijst op de eenige offerande, door Jezus aan het kruis volbracht. Daar toch heeft Christus zijn lichaam laten offeren en verbreken en zijn bloed voor ons vergoten, opdat Hij met dit zijn gekruisigde lichaam en zijn vergoten bloed onze hongerige en dorstige zielen tot bet eeuwige leven zou spijzen en laven, gelijk ons Avondmaalsformulier zegt.

Daarom wilden ze, dat bij het Avondmaal niet alleen het brood als-^symbool van Christus lichaam zou worden uitgedeeld, maar dat het brood ook zichtbaar voor de oogen der gemeente zou gebroken worden door den Dienaar. De Luthersche Kerk, die meent, dat in het Avondmaal tegelijk met en onder het brood het verheerlijkte lichaam van Christus ons uitgedeeld wordt, breekt het brood niet. De Gereformeerden, die in het Avondmaal de gemeenschap zien met het lichaam van Christus, dat voor ons gekruisigd en gebroken is, breken het brood wei en achten, dat dit breken van het brood evenzeer als het ronddeelen van het brood tot de sacramenteele handeling behoort. Christus zelf toch heeft gezegd : neemt, eet, dit is mijn lichaam, dat voor u gebroken wordt, en de Apostel Paulus ze^t: het brood, dat wij breken, is de genieenschap met het lichaam van Christus.

elfs wordt het Avondmaal daarom in het ieuwe Testament wel aangeduid als de breking des broods*. Een onverschillige andeling is deze breking des broods dus iet. Ze dient niet alleen om het brood n stukken te verdeden, ten einde ieder vondmaalsganger daarvan een stuk te unnen geven. Ze behoort tot de sacraenteele behandeling zelve, want ze beeldt ns af, hoe Christus zijn lichaam voor ons aan het kruis heeft geofferd en verbroken en hóe hij alleen zoo voor onze zielen tot een spijze des eeuwigen levens kon worden.

Vandaar dan ook, dat onze Catechismus met nadruk op deze symbolische handeling ons wijst, wanneer in het antwoord op vraag 7S gezegd wordt, dat »Christus ons beloofd heeft, dat zijn lichaam zoo zekerlijk voor mij aan het kruis geofferd en gebroken is, als ik met mijn oogen zie, dat het brood des Heer en mij gebroken wordt.« En evenzoo zegt ons Avondmaalsformulier, dat »Christus even zeker zijn lichaam aan het kruis in den dood gegeven heeft en onze hongerige zielen met dit zijn gekruisigd lichaam spijst, als een iegelijk dit brood voor zijn oogen gebroken wordt en hij dit gebroken brood tot zijn gedachtenis met den monde eet.«

In onze Kerken is dan ook algemeen de gewoonte, dat het brood niet gebroken op den disch komt, maar dat de Dienaar, wanneer het Avondmaal aanvangt en de geloovigen aan den Disch aangezeten zijn, het brood neemt en het breekt. Hij laat dit breken van het brood niet over aan dé ouderlingen of diakenen; die bij het Avondmaal hulpdiens't verrichten, maar verricht deze breking des broods zelf, , omdat het een sacramenteele handeling is, die alleen door den Dienaar des Woords kan verricht worden. De ouderlingen en diakenen kunnen zeer zeker bij het Avondmaal 'als helpers optreden, door de schotels weer terug te brengen, nadat ze zijn rondgegaan, en wanneer er geen brood voldoende aanwezig is, te zorgen dat de voorraad weder wordt aangevuld, 'maar het breken van het brood behoort niet tot hun taak. In geen onzer Kerken wordt dit dan ook door de ouderlingen of diakenen gedaan.

Wel daarentegen bestaat nog in verschillende onzer Kerken het gebruik, dat het uitgieten van den wijn in de bekers door de diakenen verricht wordt, die dit dan doen hetzij binnen het doophek, hetzij in de consistoriekamer, en dan deze gevulde bekers op den disch neerzetten en na het gebruik ze reinigen en opnieuw vullen. Dit 'gebruik nu is zeker zeer oud ; reeds in de oude Christelijke Kerk kwam het voor; en het schijnt wel daarmede saam te hangen, dat hetgeen in Hand. 6 gezegd wordt, dat de diakenen gekozen werden om »de tafelen te dienen«, ten onrechte van de tafel des Heeren, d.w.z. van het Avondmaal, verstaan werd, hoewel dit dienen der tafelen blijkbaar op den dienst der barmhartigheid aan de armen ziet. Maar al is dit gebruik zeer oud, toch kan niet gezegd worden, dat het de symboliek van het Avondmaal genoegzaam tot haar recht doet komen.

Evenals Christus toch van het brood heeft gezegd: dit is • mijn lichaam, dat voor u verbroken wordt, en de Gereformeerde Kerk daarom terecht het breken van het brood als een sacramenteele handeling beschouwt, heeft Christus ook van den drinkbeker gezegd : deze drinkbeker is het Nieuwe Testament in mijn bloed, dat voor u vergoten wordt, en moet daarom ook dit vergieten van het bloed van Christus symbolisch worden voorgesteld, doordat de Dienaar zichtbaar voor de oogen der gemeente den wijn uitgiet in de bekers.

Noch in onzen Catechismus noch in onze Avondmaalsliturgic is dit moment genoegzaam tot zijn recht gekomen. Terwijl er terecht nadruk op gelegd wordt, dat Christus even zeker zijn lichaam voor ons aan het ruis heeft laten verbreken, als wij met nze oogen zien, dat het brood des Heeren ons gebroken wordt, volgt er niet, dat Christus zoo ook even zeker zijn bloed voor ons aan het kruis vergoten heeft, als wij met onze oogen zien, dat de wijn voor ons in den beker vergoten wordt, maar, wat een geheel andere gedachte is, ls deze drinkbeker ons gegeven wordt. Het geven of mededeelen van den drinkbeker nu kan geen symbolische handeling wezen, die zichtbaar ons voor oogen stelt, dat Christus zijn bloed aan het kruis vergoten heeft; alleen het uitstorten of uitgieten van den wijn voor de oogen der gemeente in den beker stelt ons dit vergieten van Christus bloed zichtbaar voor oogen.

Is dit juist, en behoort dus dit uitgieten van den wijn in den "beker wel degelijk tot de symbolische handelingen van het Avondmaal, die ons de offerande van Christus aan het kruis voor oogen stellen, dan volgt daaruit vanzelf, dat deze handeling niet geschieden moet door een ouderling of een diaken op een plaats buiten het Avondmaal, waar niemand het zien kan, maar dat deze handeling verricht moet worden door den Dienaar des Woords voor de oogen der gemeente. Evenals het brood ongebroken op den disch wordt geplaatst en de Dienaar des Woords daarna bij het Avondmaal het brood zichtbaar voor de oogen der gemeente bi'eekt, zoo behooren ook de bekers ongcvuld op den Disch te worden geplaatst benevens de kannen, waarin de wijn zich bevindt, en dan bij elke Avondmaalsbediening door den Dienaar des Woords de wijn in de bekers te worden uitgegoten, zoodat heel de gemeente het zien kan. Aan de ouderlingen of diakenen verblijft dan alleen de taak om na elke Avondmaalsbediening de bekers - te reinigen, ze weer op hun oorspronkelijke plaats, terug te brengen, en wanneer de wijn ontbreekt, de kannen op nieuw te vullen.

Natuurlek doet dit alles tot het geestelijke van het Avondmaal niets af en toe.

Dat geestelijke is de waarachtige gemeenschap, die we door het geloof oefenen, met Christus' lichaam, dat voor ons verbroken, en zijn bloed, dat voor ons vergoten is. Maar waar het uitwendige teeken dient om die geestelijke genade zichtbaar ons voor oogen te stellen, behoort de symbolische handeling dit dan ook zoo volledig mogelijk te doen uitkomen, niet alleen door het breken van het brood, maar ook door het uitgieten van den wijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen