Schuld en straf - pagina 44

38 het eigenlijk voor alle aanhangers der hedendaagsche Zweckstrafe geldt. Hij merkte toch op, dat de anthropologische school de straf alleen beschouwt als maatregel tot verbetering van den misdadiger. Daardoor nu — „la question de la responsabilité pénale et de l'imputabilité de tel ou tel individu se trouve elle-même supprimée." 207) Toch wordt ook onder voorstanders dier denkbeelden nog vaak voor het vasthouden aan verantwoordelijkheid gepleit, hetgeen wederom de helderheid niet bevordert. Zoo wordt eene verantwoordelijkheid voor het zijn geleerd, die in de plaats treedt van die voor de daad. Inderdaad heeft men hier dus met een ander begrip te doen. Deze opvatting hangt samen met de wijze, waarop KANT en SCHOPENHAUER het samengaan van noodzakelijkheid der enkele handeling en vrijheid des menschen hebben getracht te vereenigen. Men vindt deze eigenaardige leer van verantwoordelijkheid bij verschillende schrijvers. Eigenlijk komen daarop neder de toerekening van MERKEL en VAN CALKER. Ook de voorstelling van T A R D E , die haar slechts eenen bijzonderen vorm geeft 208). Volgens hem moet de kwestie der wilsvrijheid geheel terzij gelaten, de zedelijke verantwoordelijkheid nochtans basis van de strafrechtelijke blijven, en die eerste nu is er bij identiteit van den misdadiger met zich zelf tijdens en na de misdaad (identité personnelle), en overeenkomst met degenen onder wie hij leeft, met hen door wie hij geoordeeld moet worden, en vooral met zijn slachtoffer (similitude of homogénité sociale). W a a r dit laatste ontbreekt, behoorde de dader op het oogenblik zijner handeling eigenlijk niet tot de maatschappij 209). Aan de persoonlijke identiteit hecht TARDE blijkbaar het meeste gewicht 210)^ waarmee hij echter vrij zonderling te werk gaat. Zoo houdt de verantwoordelijkheid bij verbetering o p ; — de moordenaar aan het kruis had dus moeten zijn afgenomen; — de berouwhebbende is een ander mensch geworden 211). Ook wie aan bedwelmende middelen verslaafd raakte 212). Evenzeer is er bij den krankzinnige „désindividualisation" 2i3). Maar voor den geboren krankzinnige geldt dit toch niet. En hij neemt dan ook voor dezen verantwoordelijkheid aan; hoezeer zelfs in dit geval de „simili-

!^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen