De Zondagsschool in verband met de stroomingen van onzen tijd.

I.

Bijna vier eeuwen geleden richtte eene armie vrouw — La Catella genaateid — in het Geneve van Fanel, Calvijh ea Viret een soort van godsdienstige school op. Zij' wilde de waarheid des Evangelies — van, Room'sche dwaling gereformeerd — brengen aan de kinderen. „Het zou al tei wreed zijh", .alzoo liet zij' zich uit, „zioo men dezien leeftijid uitsloot vam de genade Gods." M'en zou haar eene voorloopster der Zondagsschool kunnen noemen. Sporem van Zondagssdiooloniderwij's treffen wij mieerdere in id© geschiedenis der Reformatie aan, doch tot systeem ën organisatie kwam het uit den aaild der zaak n.iet. Men^ kon hooger mikken: het ging om d© School m©t dön Bijbel voor Jieel het volk.

De eigenlijk© geschiedenis der Zondagssdhopl ving aan, toen de verarmde vierde stand aan den uiterlijken invloed van kerk en christendom ging ontzinken. Robert Raikes richtte de eerste Zondagsschool op onider de arme kinderen van Glooester. Het leerplan van deze school was niet goidsdienstig, 'maar maatschappelijk. Maar het Methodisme nam weldra het nieuwe instituut op in zijü krachtig© en bezield© geloofspropagaHüda. Dr. Capadose plantte in 1836 een stokje van de Engelsche moederplant over naar Den Haag ©n omstreeks 1850 had hiet zich van Dollard tot Schelde vertakt. De groot© klok van den Tijd heeft alzoo heel wat uren gesla, gen sinds ide. ©erste teksten geleerd en de eerste versjes gezongen weo^den. Eenige geslachten zijn er overheengegaan. De vraag ligt alzoo voor d© hanid of dat wisselen der tijden ook iets beteetent voor d© Zondagsschool en haar onderwijs, of ook hier reformatie noodig is.

De stroomingen van onzen tijd vinden hun beeld niet in den 'krachtigen, maar r©gelmatigen golfslag der ri'vieren, maar in Idie huilende waterwolven, die zich somtijds des winters op onze polders storten, de hut van dem ouden dag omwierpen len naar mensch - en dier de 'kaken opsperren. Onze tijd heeft geen naam. Achter zijn© partijen staat de ongeziene Geest uit den Afgrond, die zijne leugens blaast in de ooren der mienschen.

De tijd nu, waarin wij' leven, laat in minden© of meerdere mat© zijn© merkteefcenen achter 'in onzen geestelijken mensch. Het denken van den mensch over politieke en economische vTaagstukken is op verrassende wijze beïnvloed door de gebieurtenissen der laatste jaren. Maar toch — de volwassenen 'keeren tegen , de pijlen van den tijd het schild van hunne ingewortelde neigingen, hun gekozen levensdoel, hunne gewonnen overtuiging.

Geheel anders staat het met het kind. Het kind is ten volle kind van zijin, ' tijd. Een dichter heeft zoo juist gezegd:

Het drinkt, als in een andren moederschoot, Uit duizend adren 't bloed der wereld in.

Daarbij is het ni'eer dan ooit op zelfopvoeding aangewezen. Het geneutraliseerd onderwij's is grootendeels verloopen in het mechanisch bijbrengen van eenige kundigheden. De opvoeding heeft .de Staat overgelaten aain de Straat. Die straat geeft ©ene dagelij'ksche prikkeling, (denk aan stakingsmolest, demonstraties, kle©ding, reclame enz.) waarbij de prikkelleotuur en de prikfcelfilms in het niet verzinken.

O zeker, straatjong©ns zijn op zichzelf .eer beter als minder dajn de verwende aquarium-kindertjes. Maar als die straatjongen niet heeft een huisvader, eene huismoeder — wat dan?

Dan 'komt er v e r w i 1 d e r i n g d ie r j e u g d. Inderdaad is het geen propagandistische overdrijving daar nu Teeids van te spreken. Aangehitst door bioscoop-en lectutirptikkels, door woeste sport ©n boven. al geinfecte©rd door de alom verspreide kiemen van wrevel en haat, is er ©ene vreeselijke toename van 'kindermisdadiighedd. Wij lezen van kinder^dievenbeaden, 'kind-inbrekers, en kind-moordenaars. Aan de ander© zijd© wordt het kind ook meer slachtoffer van het losgebroken ondier der wellust, iündervetrkrachting, somis door moord gevolgd en vooral tegennatuurlijke ontucht met knapen gepleegd, nemen onrustbarend toe.

Bij dit alles beldreigt het 'kind nog een ander gevaar. Tot nog to© heeft het ongeloof zich althans officieel van bemoeiïng met het kinid ont'houid©n. Het trad negatief pp met den eisch der neutraliteit en trachtte , z, oo het kinid aan den invloed van dea godsidienst te onittrekkien. Thans durft mien echter positief op te treden. Laat ik hiervan eenige voorbeelden mlogen geven.

Onlangs kwam. lïiij ©en werkje jn handea, getiteM: „D© Wiereld zonidieï God." D© ondertitel is: „Een •nieuwe catechismns". De vertaler — de nu orvrerleden D'omela Nieuwenliuis — zegt er van: „Het is beistemd om (de huiisYriend te worden van mienig; gezin. Rijst er ©en vl: aag, fluks den catechismüjs' opgeslagen, deze zal , u ©en antwoorid geven, meestens zoo aidoenid en leerzaam, dat men er tevreden mee zal zijtai." De schrijver zelf dient bet aan als „bestemld voor mannen, vrouwen en kinderen, ter vervanging van de oude .catechismussen, die naai de ronünelkamer zijn gegaan."

Op de vraag; : „VinJden wij in het Oude Testament een enkele ititellectueele of zedelijk© waarheid van groot belaing? " luidt heit kortweg: „Neen." „Wordt de Bijhei nog ergens vereerd als ©en onfeilhaan gezag? " zoo luidt een© an^dere vraag, om. aldus Ijeantwo'ord te woerden: „Alleen onder niinder beschaafde persoinen." In deaen trant gaat de nieuwe catechismus voort^ alleen over troost in leven en sterven : spreekt hij' niet.

Op eene vergadeiring der anti-kerkheweging in Duitschland, 8 Dec. 1919 gehouden, sprak zekere Dr. Zepleir over het govaar, dat den kinderen dreigt door het godsdienstonderrieht. Hij sloeg voor zidi tot de kinderen te wenden met kleine geschriftjes, waarin zij werden ingelicht over d© leugens van het godsidienstonderricht.

Ook in ons land tracht mien zich op de jeugid te werpen en jDootst daartoe de Zondagsschool na. Te 's-Gravenhage is ten vorigen jare een soort van bolsjewistische Zonidagsschool opgericht, waar kinderen van tien jaar en ouder door revolutionaire studenten werlden onderwezen in de leer van het bolsjewisme, 't Is eene poging op klein© schaal — jk sedert dien mislukt — maar toch ©en teeken des tijdö.

Voorzoover wij' uit de berichten kunnen Oipmafcen, is in Rusland, onder leiding van den Volkscommissaris vam Onderwijs Lunat Scharski een volledig stelsel van staatsopvoeding ingevoerd. Vreeselijke . werkelijkheid, door Da Costa voorzien in zijn „Vrijheid":

Dooft miet ijdele praal van klanken: De goiddelijke waarheidsspranken, In 'targelooze hart der jeugd.

Op grond van dit alles mag ook voor de Zondagisschoiol worden overgenomien, wat van d© kerk is gezegd: „Onze tijid stelt haar steeds voor het probleem, hoe zij' degenen, die van het christendom afstierven, zal bereiken? "

Is hiertoe nu reformatie van het Zondagsschoolonderwijs noodig ?

Deze vraag is bevestigend beantwoord door den Engelschman George Hamilton Archibald. Men heeft hem zelfs den naam gegeven van: de hervotmer der Zondagsschool. Zijne metliode is hier te lanide bekend onider den naam van: „De West-Hill Zon. dagsschoolmjebhode", zoo genoemd naar de opleidingsschool West-Hill bij Birmingham. Ook in Ne. derland wordt in de maan'd Juli ©en© vierweeksche cursus geho: uden te Maarssen, waar reeds vier jaar oen kiniderkapel bestaat, geheel volgens Engelsclh model ingericht. In een brochure „Wat wü de West-Hill Zondagsschoolmiethode? " geschreven door de leidster M. van Voorst van'Beest en uitgegeven door de West-Hill vereeniging wordt deze methode gepropageerd. Evenzoo geschiedt dit in de maanjdbladen „Onae Kleintjes" en „Oudere Kinderen", , uitgave Drukkerij! „Floralia" te Assien. Eenzelfde hervorming, , als hierin voo^rgestaan, is bepleit in het boek: „Wijding in de Kinderkerk" van Mej. M. van Woensel Kooij'. Reeds is het een en ander over deze methoid© gesch'reven. Zij schijnt mij echter in onze gereformeerde kringen niet 200 overbekend, dat ©ene uitzietting en beoordeeling; in „De Reformiatie" niet op haar plaats zou zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen